30 سال تا «تکینگی» مانده
حتما بارها و بارها درباره «تکینگی» یا «سینگولاریتی» شنیده اید و این را هم براساس نظریه پردازان و آینده گرایان می دانید که تا این نقطه از زندگی راه درازی در پیش داریم. اما باید بدانید که دانشمندان با مشاهده رشد عظیم هوش مصنوعی به این نتیجه رسیده اند که این شکل از زندگی تکنولوژیکی خیلی نزدیک تر از زمانی است که پیش بینی شده است.
اگر با ری کورزویل، آینده گرای حوزه فناوری و رییس گوگل ایکس باشد، تکینگی در سال 2045 اتفاق خواهد افتاد. اما اگر با نظریه لوئیس رزنبرگ، کارآفرین، نویسنده و تکنولوژیست آمریکایی، پیش بروید، تکینگی را در سال 2030 تجربه خواهیم کرد.
گفتنی است که تکینگی فناوری فرضیه ای است که پیش بینی می کند شتاب در فناوری در نهایت باعث می شود که هوش مصنوعی از هوش بشر پیشی بگیرد و منجر به تغییرات شگرف یا حتی پایان تمدن بشری بشود. چون توانایی های چنین هوشی ممکن است قابل درک نباشند، اتفاقاتی که بعد از تکینگی فناوری می افتند ممکن است پیش بینی ناپذیر باشند.
اولین استفاده از واژه تکینگی در این معنا، ازسوی ریاضیدان جان فون نویمان بود. در سال ۱۹۵۸، استنی سواف اولام با بیان بحثش با فون نویمان، گفت که شتاب فزاینده پیشرفت فناوری و تغییر در حالت زندگی انسان، از نزدیک شدن به یک تکینگی بنیادی در تاریخ نژاد بشر حکایت دارد که فراتر از آن، امور انسانی آنگونه که ما آنها را می شناسیم، نمی تواند ادامه داشته باشد.
این اصطلاح ازسوی نویسنده داستان های علمی تخیلی ورنر وینج رایج شد که استدلال می کرد هوش مصنوعی، تقویت بیولوژیکی انسان یا واسط مغز و رایانه می توانند از علل احتمالی تکینگی باشند. ری کورزویل در مقدمه کتاب «رایانه و کامپیوتر» نوشته فون نویمان، به استفاده از این واژه ازسوی فون نویمان اشاره می کند.
طرفداران تکینگی به طور معمول چنین می اندیشند که «رشد فزاینده هوش» که در آن «فراهوش» پیوسته نسل های قدرتمندتر ذهن را طراحی می کند، ممکن است به سرعت رخ دهد و تا زمانی که توانایی های شناختی هوش مصنوعی تا حد زیادی از هوش انسانی پیشی بگیرد، متوقف نشود.
کورزویل پیش بینی می کند که تکینگی حدود 2045 رخ می دهد در حالی که وینج تاریخی قبل از 2030 پیش بینی می کند. در اجلاس تکینگی سال 2012، استوارت آرمسترانگ مطالعه ای روی پیش بینی های کارشناسان هوش مصنوعی انجام داد و به طیف گسترده ای از پیش بینی ها رسید که میانه شان سال 2040 بود. عدم قطعیت زیادی در این بیش بینی ها وجود دارد به طوری که آرمسترانگ در سال 2012 احتمال وقوع تکینگی بین پنج تا 100 سال آینده را 80 درصد دانست.
پاتریک وینستون، دانشمند دانشگاه MIT نیز معتقد است که تکینگی زودتر از آن چیزی اتفاق خواهد افتاد که کورزویل پیش بینی کرده است و زمان آن را سال 2040 می داند.
با این حال تفاوت میان همه این پیش بینی ها فقط حدود 15 سال است، اما سوال واقعی اینجاست که آیا تکینگی واقعا در راه است؟
از نظر جورگن اشمیت هوبر، بنیانگذار و دانشمند برتر شرکت هوش مصنوعی NNAISENSE و رییس لابراتوار هوش مصنوعی سوئیسی IDSIA و در نهایت شخصی که لقب پدر هوش مصنوعی را گرفته است، نظرات جالبی در این مورد دارد. او با اعتماد به نفس خاصی می گوید که تا تکینگی 30 سال وقت داریم. او معتقد است که دستگاه های رایانشی نسبتا ارزان در آینده ای نزدیک به منصه ظهور خواهند رسید که مستقیما با مغزمان ارتباط خواهند داشت و بسیار سریع ترند. او می گوید: یک دستگاه ارزان قیمت را تصور کنید که می تواند به اندازه تمامی اطلاعاتی که مغز انسان پردازش می کند، پردازش کند. با ورود این دستگاه ها به بازار فقط 50 سال زمان داریم.
اشمیت هوبر همچنین می گوید: به نظر من، بدون شک هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به ابرهوش است.
به گفته وی، امروزه جهان با چالش های بسیار پیچیده ا ی از جمله گرمایش جهانی و بحران پناهندگان مواجه است. اینها همه مشکلاتی هستند که در طول زمان، همه افراد سیاره را تحت تاثیر عمیق و غیر قابل برگشت قرار می دهند. اما تغییرات واقعی که بر شیوه پاسخ دهی ما به بحران ها تاثیر دارد، در همه جا اتفاق خواهد افتاد.
اشمیت هوبر می گوید: تحولی که هوش مصنوعی ایجاد خواهد کرد، خیلی بیشتر از یک انقلاب صنعتی دیگر است و باعث چیزی فراتر از انسانیت و زندگی خواهد شد.
زمانی که حدود 3/5 میلیارد سال پیش، زندگی بیولوژیکی از تحولات شیمیایی ظهور کرد، ترکیبی تصادفی از عناصر ساده و بی روح، انفجاری را موجب شد که در نهایت منجر به تشکیل سیاره زمین و ایجاد حیات روی آن شد. از نظر اشمیت هوبر، ممکن است هوش مصنوعی نیز تحولی در قد و قواره چنین انفجاری ایجاد خواهد کرد.
انسان ناگزیر از ادغام با هوش مصنوعی است
محققان بر این باورند که برای حفاظت از بشر، بهترین راه این است که انسان با هوش مصنوعی ادغام شود. ایان پیرسون، آینده پژوه می گوید که انسان ها و هوش مصنوعی باید قبل از اینکه هوش مصنوعی میلیاردها بار از انسان جلوتر برود، با آن ادغام شود. علاوه بر این محقق، ایلان ماسک و سباستین ترن نیز معتقدند که برای اطمینان از اینکه انسان در آینده ایمن خواهد بود، بشر باید با هوش مصنوعی ادغام شود.
این واقعیتی غیرقابل انکار است که هوش مصنوعی فراتر از هوش انسان می شود تا حدی که میلیاردها برابر هوشمندتر از انسان خواهد شد؛ پس باید برای جلوگیری از عقب ماندن بشر از این فناوری پیشرفته کاری کرد. تنها راه ممکن برای حفاظت از انسان در این راه، ارتباط هوش مصنوهی با مغز انسان است بنابراین IQ انسان مشابه هوش کامپیوتر خواهد شد.
پیرسون تنها محققی نیست که درباره این مقوله هشدار داده است بلکه تاکنون محققانی چون ایلان ماسک نیز به این مساله تاکید کرده و حتی شرکتی را به نام Neuralink راه اندازی کرده است که در آن روی پیشرفت فناوری های لازم کار می کنند.
پیرسون با بیان اقدامات ماسک درباره پیشرفت هوش مصنوعی گفت: درست مانند ایلان ماسک باید برای ایجاد کامپیوترهای ابربشری تا جایی ادامه داد که بتوان ارتباط مستقیمی را بین مغز انسان و هوش مصنوعی برقرار کرد. انتظار می رود که این ادغام منجر به خلق انسان هایی بسیار پیشرفته شود.
اگر گفته های پیرسون درست باشد، ما برای ادامه حیات در آینده به ذهن هایی بسیار قدرتمند نیاز داریم تا اطمینان داشته باشیم که انسان در کنترل هوش مصنوعی باقی می ماند.