دستیارهای صوتی هوشمند مانند آمازون الکسا و گوگل اسیستنت مدتهاست با موضوع حفظ حریم شخصی افراد مواجهند. زمانی که این دستیارهای هوشمند به مردم معرفی شدند نوع تعاملی که با مردم برقرار میکرد آنقدر هیجانانگیز بود که کسی به ذخیره کردن پیامهای مردم توسط این شرکتها اشارهای نداشت. حالا مشخص شده که تقریبا همه شرکتهای دارای دستیار هوشمند به مکالمات کاربران با دستیارها (که روی سرورهای آنها ذخیره شده) گوش میدهند.
اپل هم مکالمات کاربران با سیری را شنود میکند
اپل و دستیار هوشمند آن سیری تازهترین موردی است که گوش دادن به مکالمات کاربران با آن جنجالساز شده است. باید گفت اگر به دنبال حذف فایلهای صوتی سیری- دستیار هوشمند صوتی اپل هستید- باید بگوییم فعلا این کار امکانپذیر نیست. هفته گذشته، خوشنامی اپل پیرامون احترام به حریم شخصی کاربران، زیر سوال رفت زیرا گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه کارمندان شرکت به برخی فایلهای صوتی ضبط شده توسط دستیار هوشمند سیری گوش میدهند. البته خود شرکت ادعا کرده این کار برای کنترل بیشتر روی فایلهای صوتی جمعآوری شده توسط دستیار سیری انجام میشود. اگر دستگاهی از اپل دارید، شاید برایتان پیش آمده باشد که بخواهید فایلهای ضبط شده مرتبط با دستیار سیری را از روی دیتابیسهای این شرکت حذف کنید. اما خبر بد، اینکه اپل نمیتواند فایل صوتی به خصوصی را حذف کند و دلیل آن هم مسائل امنیتی و حریم شخصی عنوان شده است.
بر خلاف گوگل و آمازون که دادههای صوتی را در اکانت شخصی کاربر محفوظ نگه میدارند، دادههای دریافتی توسط دستیار سیری اپل به سیستم متفاوتی مجهز هستند. به همین دلیل، اپل نمیتواند فایل صوتی به خصوصی را از میان دادهها جدا کند و طبعا مشخص نخواهد شد که کدام فایل به کدام اکانت تعلق داشته است. بر اساس ادعای شرکت، این شیوه قابلیتی برای حفظ حریم خصوصی افراد است. هفته گذشته گاردین خبری منتشر کرد که براساس آن مشخص شد برخی کارمندان و پیمانکاران اپل، به فایلهای صوتی دریافت شده توسط دستیار صوتی سیری گوش میدهند. در برخی از این فایلهای صوتی، کاربران به وضوح اطلاعات محل زندگی خود را اعلام میکردند یا حتی از مشاورههای پزشکی یا جنسی خود حرف میزدند. بعد از بلند شدن سر و صداها، اپل اعلام کرد که این فایلها به منظور بررسی صحت کارکرد دستیار سیری گوش داده شدند و این کار را تحت عنوان پروسه «درجهبندی» معرفی کرد.بعد از انتشار این خبر، اپل برای آرام کردن جو، تغییراتی در قوانین خود اعمال کرد. روز پنجشنبه این شرکت اعلام کرد که این قابلیت را فعلا غیر فعال میکند و کاربران به زودی قادر خواهند شد از انجام «درجهبندی» فایلهای صوتی خود در بخش تنظیمات جلوگیری کنند.
اپل: حریم شخصی در اولویت است
اپل در بیانیهای اعلام کرد: «ما میخواهیم کاربران از کار با سیری، تجربه خوشایندی داشته باشند. در عین حال، حریم شخصی کاربر نیز برای ما در اولویت قرار دارد. ما در حال بررسی مسائلی که اخیرا پیش آمده هستیم و فعلا درجهبندی فایلهای صوتی سیری را در کل دنیا متوقف کردهایم. در نسخه آینده به روزرسانی سیستمهای خود نیز قطعا قابلیتی را اضافه میکنیم تا کاربر بتواند در صورت تمایل از انجام این پروسه خودداری کند.» البته اپل حذف فایلهای صوتی توسط کاربر را غیرممکن اعلام کرده است. در بخشی از لیست قوانینiOS Security اپل که در ماه می جزئیات آن منتشر شد اعلام شده که امکان حذف فایلهای صوتی سیری توسط کاربر، آنطور که در دستیار هوشمند گوگل و الکسای آمازون انجام میشود، برای اپل مقدور نیست. زیرا عملکرد دستیار هوشمند سیری، با رقبای دیگر خود متفاوت اعلام شده است.
در این گزارش توضیح داده شده: «وقتی سیری فعال میشود، دستگاه یک شناسه تصادفی ایجاد میکند که روی سرورهای تشخیص صوتی و سیری مورد استفاده قرار میگیرد. این شناسهها تنها در داخل سیستم سیری و برای بهبود عملکرد این سرویس مورد استفاده قرار میگیرند. با هر بار فعال شدن دوباره این دستیار هوشمند، شناسه متفاوت دیگری تولید میشود.» این تکنیک، تفاوت اصلی سیری با دستیار هوشمند گوگل و الکسا است. حذف دادههای ذخیره شده روی گوگل و آمازون راحت است زیرا تمام دادهها روی یک اکانت ذخیره میشود. تنها کافی است کاربر به تنظیمات اکانت خود رفته و فایلهای صوتی ذخیره شده را حذف کند. اپل برای درآمدزایی و سودآوری به صنعت تبلیغات وابسته نیست. بخش اعظم درآمد این شرکت از طریق محصولات و سرویسهایی است که ارائه میدهد. به همین دلیل بحث فروش دادهها به شرکتهای تبلیغاتی نیز عملا منتفی است. کارمندان اپل به دستورات سیری گوش میدهند اما نمیدانند آن دستور مربوط به کدام کاربر است.
شکی نیست که حجم دادههای صوتی این شرکت باید زیاد باشد. اما تنها در صورتی اپل میتواند بفهمد که یک فایل صوتی، متعلق به چه کسی است، که خود کاربر در گفتههای خود به روشنی به این اطلاعات اشاره کند. در غیر این صورت، هیچ راهی برای شناسایی دادههای دریافتی اپل وجود ندارد. بسیاری از تحلیلگران امنیتی نیز معتقدند که حتی اگر کارمندان تعدادی از فایلهای صوتی را گوش داده باشند، چون نمیتوانند اکانت اصلی کاربر را پیدا کنند یا به دیگر فایلهای وی دسترسی پیدا کنند، خطر امنیتی وجود نخواهد داشت. پیدا کردن یک فایل صوتی به خصوص از بین حجم عظیم دادههای ناشناس ضبط شده توسط سیری، مانند گشتن به دنبال سوزن در یک انبار کاه است. اطلاعاتی که اپل از کاربران خود ذخیره میکند عبارت است از: تاریخ ورود به اکانت، دادههای ذخیره شده روی آیکلود، جزئیات استفاده از اپلیکیشنها، دانلودها و خریدهای کاربر از اپ استور و مکالمات بازاریابی، اما هیچ دادهای از سرویس سیری ذخیره نمیشود. و به همین دلیل نیز اپل نمیتواند دادهای را که نمیتواند پیدا کند حذف کند.
اما در هر صورت شناسههای تصادفی یعنی کاربر نمیتواند فایلهای صوتی ذخیره شده را حذف کند. همچنین یعنی الگوریتمهای حفظ حریم شخصی نیز بهصورت پیش فرض روی این سیستم به کار بسته شده و کاربر کنترلی روی تغییر آن در قسمت تنظیمات ندارد. همین مساله میتواند برخی از کاربران را در اعتماد به اپل مردد کند.