فناوری 5G با کاربردهای خود تحول چشمگیری در زندگی انسان امروزی ایجاد می کند و ایران به عنوان کشوری که از سال های گذشته خود را در مسیر این فناوری قرار داده است باید گام های سریع تری برای بهره گیری از کاربردهای آن بردارد.
بعد از اینکه در سال های گذشته با ورود نسل سوم و چهارم تلفن همراه در دنیا مواجه بودیم، چند سالی است که صحبت از 5G یا همان نسل پنجم تلفن همراه مطرح می شود.
با توجه به کارکردها و کاربردهای شبکه 5G در ابعاد مختلف زندگی و بر اساس اعلام کارشناسان این حوزه، قرار است 5G مشکلاتی مانند سرعت کم، تاخیر که در شبکه های نسل های قبل وجود داشت را به حداقل ممکن خود برساند و تاثیر بسزایی در رشد اقتصاد دیجیتال و اینترنت اشیا داشته باشد.
به همین منظور پیاده سازی اینترنت اشیا، هوشمند سازی و ارائه سرویس های پهن باند و به طور کلی بخش عمده ای از تحول دیجیتال بر بستر 5G صورت می گیرد و همین موضوع اهمیت پرداختن به آن در ابعاد مختلف فنی، مقررات گذاری و تجاری را نشان می دهد.
پایش جنگل های گلستان برای جلوگیری از بروز حوادثی مانند آتش سوزی از پروژه هایی است که در حوزه اینترنت اشیا انجام شده و پروژه های مختلفی نیز در حوزه هوشمند سازی، واقعیت مجازی، آموزش از راه دور و سرویس های دیگر در حال انجام است که نیاز به پیاده سازی فناوری 5G را در کشور الزام آور کرده است.
بر اساس اعلام کارشناسان این حوزه، اپراتورهای مطرح و نام آشنای دنیا در حال طراحی و تست 5G هستند و در سال 2020 به صورت تجاری ارائه می شود و به دلیل اهمیت حرکت بر لبه تکنولوژی و سرعت تحولات در این حوزه، ایران نیز باید به سرعت در همین مسیر حرکت کند.
بر اساس مطالعات انجام شده، اپراتورها می توانند با استفاده از فناوری در صنایع، در سال 2026 به درآمدی در حدود 619 میلیارد دلار برسند و در دوره زمانی 2020 تا 2035 سهم از کل GDP جهان حدود 7 درصد پیش بینی می شود.
اپراتورها در حال آماده سازی برای 5G هستند
نادر مکاری استادیار دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه شهید مدرس درباره فعالیت هایی که در حوزه 5G در حال انجام است، گفت: در کشور اپراتورها در حال آماده سازی خود هستند و حرکت در ایران به صورت تدریجی در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه اپراتورها می توانند نسخه آزمایشگاهی 5G را انجام دهند، افزود: این کار تاکنون انجام نشده اما در حال بررسی سناریوهای مهاجرت و برگزاری کلاس های آموزشی برای کارکنان خود در این حوزه هستند.
مکاری که در این حوزه در حال تحقیق و پژوهش است درباره اقداماتی که در دنیا در حوزه 5G انجام شده است با اشاره به اینکه تمام اپراتورهای مطرح و صاحب نام در دنیا بستر سازی لازم را برای 5G انجام داده اند، گفت: کشورهایی مانند آمریکا و حتی کشورهای همسایه نیز فرکانس های خود را برای 5G مشخص کرده اند و در این حوزه از ایران جلوتر هستند.
فعالیت ها بر مبنای 5G هنوز تجاری سازی نشده است
وی با اشاره به اینکه در کشورهای مختلف پروژه هایی به صورت پایلوت در حال انجام است، افزود: کشور چین جراحی از راه دور را تست کرده و آلمان نیز در حال تست 5G بر روی خودروهای تولیدی خود است البته این برنامه ها هنوز تجاری سازی نشده است.
این استادیار دانشگاه به ویژگی های سرویس هایی که بر بستر 5G ارائه می شوند اشاره کرد و گفت: سرویس هایی مانند واقعیت افزوده و مجازی، موبایل برودبند( باند پهن)، سرویس هایی که کانکشن آنها بسیار بالاست و درحوزه اینترنت اشیا و هوشمند سازی بکار می رود و سومین دسته سرویس هایی هستند که به تاخیر حساسیت دارند و در آن قابلیت های بالایی مانند جراحی از راه دور، در بستر 5G ارائه می شوند.
وی درباره سرویس های حساس به تاخیر به نکته ای اشاره کرد که در آن فناوری باعث می شود که تاخیر در 5G تا یک میلی ثانیه کم شود.
مکاری به اقدامات مورد نیاز برای توسعه 5G در ایران اشاره کرد و گفت: در ایران رگولاتوری در حال مشخص کردن طیف 5G است که احتمالا 3.5 گیگا هرتز است و به دلیل اینکه در این تکنولوژی پهنای باند بیشتری نیاز است فرکانس های بالاتری نیز می خواهیم.
وی مهم ترین گام در این حوزه 5G در کشور را مشخص شدن طیف فرکانس در این حوزه عنوان کرد که باید به سرعت انجام شود.
تاثیر تحریم ها بر 5G
این استادیار دانشگاه تصریح کرد: با وجود مشکلات تحریم اپراتورها به دنبال وارد کردن تجهیزات 5G هستند و با تایید تجهیزات توسط رگولاتوری می توانند این تجهیزات را وارد کنند.
وی با اشاره به اینکه 5G در تمام ابعاد صنعت، حمل و نقل، سلامت، کشاورزی، سرگرمی و آموزش بکار می رود، افزود: ایجاد نیاز برای استفاده از 5G نیز باید به صورت موازی با آماده سازی شبکه انجام شود تا زنجیره اقتصادی نیز در این حوزه شکل بگیرد.
ایران در حوزه 5G ورود خوبی داشته است
بر اساس همین گزارش، لیلا محمدی رییس پژوهشکده فناوری ارتباطات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز درباره فعالیت های انجام شده در حوزه 5G در ایران با اشاره به اینکه در ایران ورود خوبی به این موضوع شده است، گفت: کشور در مرحله ورود به مطلب و آشنایی با 5G و تربیت نیروی انسانی و شناسایی این حوزه و کارایی آن قرار دارد و تاکنون نیز خوب پیشرفته است.
وی به عملکرد پژوهشگاه ارتباطات در موضوع 5G پرداخت و افزود: پژوهشگاه ارتباطات از سال 94 به موضوع 5G وارد و فروم تشکیل داده است و با بخش های مختلف صنعت، دانشگاه و اپراتورها نشست های مشترکی برای تبیین موضوع برگزار کرده است.
محمدی درباره پروژه هایی مطالعاتی که در این زمینه انجام شده نیز گفت: پژوهشگاه ارتباطات پروژه ای در حوزه مباحث فنی، حقوقی و اقتصادی با بررسی های جامعی برای رگولاتوری انجام داده و ارائه کرده است.
رییس پژوهشکده فناوری ارتباطات با اشاره به اینکه 5G موضوعات مختلفی را در بر می گیرد، تاکید کرد: حوزه 5G مباحث مربوط به طیف و مسائل حقوقی و ورود صنایع دیگر را دارد.
وی به موضوع الگوی استفاده از طیف در 5G اشاره کرد و افزود: الگوی استفاده از طیف در این حوزه با الگوی موجود متفاوت است چرا که در 5G هم باید قیمت پایین باشد و هم توانایی ارائه پهنای باند بالا وجود داشته باشد که با این الگوی موجود، طیف نمی رسد و تغییر این الگوها اهمیت بسیاری دارد.
محمدی تصریح کرد: بخشی از فرکانس های مورد نیاز در این حوزه در جای دیگری استفاده می شود و باید آزاد شود که این کار اقدام یک روزه ای نیست و زمان می برد.
کشوری به تنهایی امکان پیاده سازی 5G ندارد
وی درباره اقدامات اپراتورها برای پیاده سازی 5G، افزود: اپراتورها نیز مطالعات خود را با تشکیل گروه هایی آغاز کردند و تست های خیلی محدودی نیز انجام داده اند ولی اینکه بگوییم 5G پیاده سازی شده است وجود ندارد اما ورود خوبی داشته اند.
محمدی با اشاره به ابعاد مختلف فناوری 5G تاکید کرد: حوزه 5G به شکلی نیست که کشوری به تنهایی بتواند 5G را به پیش ببرد.
وی در نهایت تصریح کرد که ورود خوبی به این حوزه داشته ایم اما از فرصت ها به موقع استفاده نکردیم و با توجه به سرعت تحولات دست کشور در حوزه این فناوری خالی می ماند و فقط می توانیم از 5G استفاده جانبی داشته باشیم.
بر اساس این گزارش، از نظر کارشناسان این حوزه آنچه که دارای اهمیت است این است که چه ما آماده باشیم و چه نباشیم فناوری وارد می شود و تاثیرات خود را نیز به جای می گذارد.
در موضوع 5G و کاربردهای آن کشور ما ورود خوبی به این موضوع داشته است اما برای اینکه در این حوزه از کشورهای صاحب فناوری و لبه تکنولوژی عقب نمانیم باید بسترهای لازم فنی، حقوقی و مقررات گذاری را هر چه سریع تر انجام دهیم چرا که ما باید در این فناوری که به عنوان یکی از بخش های تحول دیجیتال و اقتصاد دیجیتال در آینده مطرح شده سهمی مهم داشته باشیم.