طی سالهای اخیر سرگرمیهای داخل پرواز به یکی از مهمترین ویژگیهای رقابتی خطوط هوایی تبدیل شده است. رقابت بر سر ارائه ابزار (از صفحات نمایش بزرگتر و با کیفیتتر گرفته) تا محتوا (فیلمها و سریالها و موسیقیهای متنوع) خطوط هوایی را به سرمایهگذاری گسترده در این زمینه واداشته است. موضوعی که باعث ارتقای گاه به گاه این سرویسها و رشد کیفیت آنها و طبیعتا کیفیت سفر میشد.
حالا اما تکنولوژی ارتباطی و اینترنت هوایی در حال تغییر شرایط است و بهنظر میرسد خطوط هوایی هم تصمیم به تغییر استراتژی گرفتهاند. استراتژی که احتمالا باعث میشود اغلب خطوط هوایی از توسعه صفحات نمایش پشت صندلیهای هواپیما دست بکشند و در مقابل روی عرضه اینترنت پرسرعت و دسترسی بهتر مسافران به آن تمرکز کنند. خطوط هوایی آمریکا، در مورد تجهیز به این صفحات نمایش در هواپیماهای کوچک که پروازهای کم مسافتتری انجام میدهند، نظرهای متفاوتی دارند. برخی از ایرلاینها معتقدند که با ظهور عصر جدید از اینترنت، تکنولوژی وایفای داخل هواپیما میتواند دستگاههای همراه مسافران را بهراحتی تبدیل به ابزار سرگرمی مناسب کند و دیگر نیاز به صرف هزینههای گزاف برای نصب تجهیزات سختافزاری پیشرفته نیست. اما تعدادی دیگر از ایرلاینها نیز مدعی هستند مسافران عصر دیجیتال، ترجیح میدهند در آسمان نیز به امکانات دیجیتال موجود روی زمین دسترسی داشته باشند.
سه خط هوایی بزرگ آمریکا یعنی آمریکن، یونایتد و آلاسکا تصمیم دارند صفحات نمایش را از صندلیهای هواپیماهای خود حذف کنند. خطوط هوایی Southwest Airlines هم که هرگز هواپیماهای بوئینگ ۷۳۷ خود را به این صفحات نمایش مجهز نکرد و اعلام کرده که تصمیمی هم به تغییر این روند ندارد. با این حال شرکتهای هوایی دلتا و JetBlue معتقدند صفحات نمایش پیشرفتهتر با امکانات ارتقا یافته میتواند مسافران بیشتری جذب کند. در اروپا، داخل هواپیماهای کوچک که مسافتهای کمتری میپیمایند، به ندرت این صفحات نمایش دیده میشود، اما برعکس، در بین خطوط هوایی بزرگ منطقه آسیا زیاد دیده میشود.
گوشیهای هوشمند جایگزین میشود
نبود این صفحات نمایش یا تصمیم به حذف آنها صرفا یک دلیل دارد: وجود گوشیهای هوشمند که امروزه تقریبا همه آن را دارند. براساس همین استدلال، برخی از هواپیماییها فقط سرویس پخش ویدئو در داخل هواپیما ارائه میدهند تا هزینههای کمتری متحمل شوند. خطوط هوایی معتقدند این صفحات نمایش باید حذف شود، میگویند که این تجهیزات علاوهبر هزینه، دردسرهای دیگری نیز دارد. مثلا وزن بار هواپیما را افزایش داده و به همین دلیل هزینه مصرف سوخت نیز بالا میرود. به علاوه، تکنولوژی صفحات نمایش پشت صندلیهای هواپیما، خیلی سریعتر از گوشیهای هوشمند به سمت منسوخ شدن حرکت میکند.
Kurt Stache، نایبرئیس ارشد بخش بازاریابی و جذب مسافر هوایی آمریکا میگوید رسیدگی به این صفحات نمایش، گران تمام میشود: «مشکلات اصلی از جایی شروع میشود که چند سالی از عمر این صفحات نمایش بگذرد.» Stache میگوید که بیش از ۵۰ درصد مسافران هواپیماییهای آمریکا، با خود دو دستگاه حمل میکنند. به همین دلیل، تجهیزات شارژ و برقرسانی گجتها و همچنین استفاده از آنها، در اولویت اول مسافران قرار دارد. اما ایرلاینهایی که عقیده دارند این صفحات نمایش باید باقی بمانند، مدعی هستند که مسافرین، این روزها عادت دارند همزمان با دو دستگاه کار کنند، یکی برای تماشای فیلم و ویدئو و دیگری برای گشت و گذار در وب. Mariya Stoyanova، مدیر بخش توسعه محصولات هواپیمایی JetBlue میگوید: «فقط بهدلیل اینکه کاربر در آسمان است به این معنی نیست که علاقه داشته باشد عادات زندگی روی زمین خود را نادیده بگیرد. ما باید تلاش کنیم مسافر، تجربهای که در اتاق نشیمنخانه خود دارد را داخل آسمان نیز تجربه کند.»
دو ایرلاین آمریکن و یونایتد از روی برخی مسیرهای کوتاه خود، این صفحات نمایش پشت صندلیها را حذف کردهاند. اما ایرلاینهایی چون دلتا این صفحات نمایش را حتی در سفرهای کوتاه خود نیز حفظ کردهاند. با این وجود، ایرلاین United تصمیم دارد برای هواپیماهای اقیانوسپیما Boeing ۷۳۷ Max ۱۰ خود صفحات نمایش جدیدی تعبیه کند که تا سال آینده انجام خواهد شد. یکی از مسوولان ارشد ایرلاین دلتا میگوید که «سرگرمی داخل هواپیما، امر مهمی است بهخصوص برای مسافری که بیش از سه ساعت از زمان خود را داخل هواپیما صرف میکند.» با وجود نظرهای متفاوتی که بین ایرلاینهای مختلف در مورد این صفحات نمایش وجود دارد، همگی تقریبا متفقالقولند که سرویسهای پر سرعت وایفای گزینه بسیار مناسبی برای ارائه داخل هواپیما محسوب میشود. این سرویسها میتواند اتصال با مسافر را شخصیتر و بیشتر کرده که این ارتباط نزدیکتر، برای مقاصد تبلیغاتی و درآمدزایی ایرلاینها بسیار ایدهآل خواهد بود.
توسعه اینترنت پرسرعت هوایی یکی از دلایل حرکت خطوط هوایی به سمت عرضه اینترنت روی هوا و جایگزین کردن آن با سیستمهای سرگرمی فعلی است. تا چند سال قبل اینترنت پرسرعت تنها در برخی خطوط هوایی و آن هم با پهنای باند کمی عرضه میشد که سرعت و کیفیت چندانی نداشت. به لطف تکنولوژیهای جدید ماهوارهای و پرتاب ماهوارههای تازه حالا اینترنت پرسرعت بهتدریج در حال عمومیت یافتن در خطوط هوایی است و هزینه تمام شده آن برای خطوط هوایی هم بسیار کمتر از گذشته است. با اینترنت پرسرعت و اتکا به گوشی مسافران حالا خطوط هوایی خود را از هزینه سنگین سرگرمیهای دیجیتالی و صفحات نمایش سنگین و گرانقیمت رها میکنند.