رونق بازار محصولات تقلبی در ایران
بازار محصولات تقلبی حالا به یک خط اصلی در بازار محصولات دیجیتالی ایران تبدیل شده است. هرچند تخمینی از میزان فروش محصولات تقلبی در بازار وجود ندارد اما به گفته فروشندگان حجم فروش بالای این محصولات در بازار نشان‌دهنده وجود تقاضا در این بازار است.
هرچند با رشد قیمت دلار و افزایش سرسام‌آور قیمت محصولات دیجیتالی بازار محصولات فیک می‌تواند جایگزینی – ولو نه چندان مطمئن – برای رفع نیازهای خریداران باشد و از این رو برخی از این محصولات به وضوح با عناوینی چون فیک یا طرح به فروش می‌رسند و خریداران هم با دانستن غیر اصل بودن آنها را خریداری می‌کنند. با این حال برای کسانی که مایل به خرید محصولات اصل در این بازار نامطمئن هستند کار دشوارتر است. به گفته فروشندگان بخش عمده محصولات تقلبی از چین به بازار ایران سرازیر می‌شوند و عمده محصولات مورد تقاضا در این عرصه مربوط به وسایل جانبی موبایل است. با توجه به کیفیت پایین این محصولات تقریبا هیچ ضمانتی برای کارکرد مناسب آنها – ولو در صورت پرداخت مبلغ بسیار پایین‌تر نسبت به اجناس اصل – وجود ندارد. ضمن اینکه در برخی از موارد استفاده از اقلام غیر اصل می‌تواند خسارت‌های جدی و جبران‌ناپذیری به دستگاه و حتی خود کاربر وارد کند.
نبود نمایندگان قانونی
نبود نمایندگان قانونی محصولات تکنولوژی که عمدتا به‌دلیل تحریم‌ها در کشور حضور ندارند یک دلیل اصلی رشد محصولات تقلبی است. به همین دلیل در برخی موارد تنها از روی ظاهر امکان شناسایی محصولات اصل از غیر اصل ممکن است. هرچند نمایندگان قانونی برخی برندها حداقل تا همین چند سال قبل در ایران حضور داشتند، اما برخی برندهای دیگر مانند اپل اساسا تاکنون نمایندگی در ایران نداشته است. از این رو در حوزه محصولات اپل که قیمت اصلی محصولات بسیار بالاست هم لوازم تقلبی زیادی در بازار وجود دارد که برخی فروشندگان با ناآگاهی خریداران آنها را با قیمت بالا و با عنوان محصولات اصل به فروش می‌رسانند. کابل، شارژر و هدفون تقلبی مهم‌ترین محصولات فیک اپل هستند که در کنار قاب به عنوان محصولات اصل به فروش می‌رسند. از آنجا که برخی از برندهای مطرح دنیا در ایران نمایندگی رسمی دارند، امکان مراجعه به این نمایندگی‌ها و دسترسی به قطعات و لوازم جانبی اصلی آنها تا حدودی آسان‌تر است. اما قضیه برای طرفداران محصولات اپل در ایران کاملا متفاوت است و این برند هیچ نمایندگی رسمی در کشورمان ندارد. همین مساله موجب شده بسیاری از تعمیرکاران و فروشندگان محصولات اپل از ناآگاهی مشتریان سوءاستفاده کرده و محصولات فیک را با عنوان و نرخ محصولات اورجینال به آنها قالب کنند که مهم‌ترین آنها شارژر و کابل تقلبی آی‌فون هستند.
چرخه سرقت محصولات اصل
بر خلاف تصور در بازار ایران محصولات اصل هم پیدا میشود؛ اما اگر مسیر واردات برخی از این محصولات را دنبال کنیم به نتایج عجیبی می‌رسیم که باز هم عامل اصلی آن نبود مسیر واردات مشخص است. حسین سلطانی یک فروشنده بازار کامپیوتر می‌گوید: متاسفانه برخی واردکنندگان تلفن همراه در مسیر واردات گوشی به نحوی گوشی را باز کرده وسایل اصل را با وسایل تقلبی جایگزین می‌کنند و این به‌خصوص در مورد گوشی آی‌فون که قیمت وسایل جانبی آن بالاست بسیار دیده میشود. به گفته سلطانی این محصولات شاید از لحاظ ظاهری به محصولات اورجینال شرکت اپل شباهت داشته باشند؛ اما از لحاظ مواد اولیه، عایق‌بندی و قطعات داخلی هیچ کدام از استانداردهای مدنظر اپل را رعایت نمی‌کنند. این همه در حالی است که قیمت گوشی آی‌فون در ایران حتی با وجود چنین جایگزینی تجهیزات جانبی بازهم بسیار گران‌تر از بازار جهانی است و این سود سرشاری است که عده‌ای معدود از این بازار نصیب می‌برند. سلطانی معتقد است: مسوولان بازار و به‌خصوص نهادهای ناظر بر بازار تلاشی برای رفع این مشکلات نمی‌کنند در اغلب موارد شکایت زیان‌دیدگان به جایی نمی‌رسد؛ درحالی‌که بخش عمده تمرکز چند نهاد صرفا روی رجیستری متمرکز شده هیچ نهادی خود را وارد مبارزه با چرخه محصولات تقلبی نمی‌کند.