نگاهی به نظرات کاربران پس از قطعی اینترنت
طی چند روز اخیر و در غیاب اینترنت جهانی، اگرچه وب‌سایت‌های ایرانی با بهره‌گیری از سرورهای داخلی به فعالیت ادامه می‌دهند، اما بسیاری از کاربران اینترنت، از دانشجویان و برنامه‌نویسان تا کسب‌وکارهای کوچک که فعالیتشان در بستر شبکه جهانی اینترنت جریان داشته، با مشکلات بسیاری مواجه و بعضا متحمل ضررهای جبران‌ناپذیری شدند.
این روزها که محدودیت دسترسی به اینترنت با تصویب شورای امنیت و درراستای ایجاد محدودیت در برابر سوءاستفاده اغتشاشگران برای پیشبرد اقداماتشان صورت گرفته است، وب‌سایت‌های داخلی از جمله سایت بانک‌ها و ادارات دولتی، خبرگزاری‌های داخلی و و ظاهرا تمامی وب‌سایت‌هایی که سرورهای داخلی دارند، قابل دسترس هستند؛ البته برای دستیابی به این سایت‌ها باید به‌جای جست‌وجوی آن در گوگل، به صورت مستقیم آدرس آن را در نوار اینترنت بنویسید.
با وجود این، استفاده مردم از اینترنت، به شبکه ملی اطلاعات محدود نمی‌شود؛ اگرچه سایت‌های داخلی پابرجا هستند، اما بسیاری از مردم هنوز با ناپایداری در اینترنت ثابت و همراه مواجهند و موضوع مهم دیگر، نیاز بسیاری از افراد به اطلاعاتی است که خارج از شبکه ملی و در اینترنت جهانی وجود دارد.
در گزارش «حال این روزهای شبکه ملی اطلاعات»، به این موضوع پرداخته شد که برخورداری از شبکه ملی اطلاعات و خدمات آنلاین بومی در غیاب شبکه اینترنت جهانی، محدودیت را برای کاربران کاهش داده است، اما طرح این موضوع، مشکلات ایجاد شده برای کسب‌وکارهای کوچک، دانشجویان و برنامه‌نویسان و کسانی که به هر واسطه‌ای نیازمند استفاده از اینترنت هستند و در این روزها دچار مشکل شدند، را انکار نمی‌کند.
همان‌طور که بسیاری از کاربران در واکنش به این خبر، اعتراض خود را با ثبت نظرات خود ابراز کردند؛ برخی به این اشاره کردند که این روزها باید در آزمون‌های آنلاین شرکت می‌کردند که یا به دلیل عدم اتصال به درگاه بانکی و یا عدم دسترسی به ایمیل خود قادر به این کار نشدند، برخی به مشاغلی اشاره کردند که کارشان در گروی ارتباط با شرکت‌های خارج از ایران است.
بسیاری از دانشجویان به قطعی اینترنت اعتراض داشتند و اینکه با قطع بودن شبکه جهانی، به مقاله‌های علمی دسترسی ندارند و برای دفاع از پایان‌نامه‌های خود دچار مشکل شدند. مخاطبی نوشته است: «فکری هم به حال ما دانشجوها بکنید که تا دی مهلت دفاع داریم و با قطعی اینترنت، به در و دیوار نگاه می‌کنیم.» دیگری نوشته است: «الان وقت دفاع دانشجوهاست اما نه به مقالات دسترسی داریم، نه به ایمیل. در دوره‌ای که همه چیز هوشمند شده و با اینترنت کار می‌کند، قطع کردن اینترنت واقعا منطقی نیست.»
یکی دیگر از مخاطبان نوشته است: «دسترسی آزاد به اطلاعات حق همه است نه فقط اقشار خاص. اینترنت ملی عملا برای پژوهش‌های دانشجویی بی‌استفاده است و دغدغه مردم برای استفاده از اینترنت که فقط پیام‌رسان‌ها نیستند.» حتی بسیاری از کاربران گفته‌اند که راضی به محدودیت شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها هستند اما درخواست اتصال به اینترنت را دارند. یکی از مخاطبان نوشته است: «اینستاگرام و واتس‌اپ و هرچه شبکه اجتماعی و پیام‌رسان هست را قطع کنید، اما بقیه اینترنت را باز کنید که ما از کار و زندگی افتاده‌ایم.»
بسیاری از صاحبان کسب‌وکارها هم به قطعی اینترنت واکنش نشان دادند. یکی از مخاطبان نوشته است: «به مسوولین بگویید حداقل ۱۰۰ هزار جوان در شرف از دست دادن کارشان هستند، من مدیر وب‌سایت برندی هستم که ۷۸ نیرو دارم، قطعا مجبور به اخراج ۷۵ نفر خواهم شد.» درحالی که یک کسب‌وکار درباره از دست رفتن شغل برای نیروهای خود صحبت می‌کند، با در نظر گرفتن اینکه مشت نمونه خروار است، به طور حتم بسیاری از جوانان در آستانه بیکاری قرار گرفتند.
یکی دیگر از مخاطبان به محدودیت‌های موجود اشاره کرده و گفته است: «اینکه اینترنت با محدودیت‌هایی مواجه بوده، یعنی به‌کلی قطع بوده است. پارسی‌جو برای جست‌وجوی هر موردی ابتدا به مقاله‌های ویکی‌پدیا ارجاع می‌دهد که مسدود است.» از طرفی هرچند موتور جست‌وجوی داخلی پارسی‌جو به عنوان یکی از ابزارهای بومی با سرورهای داخلی در دسترس کاربران است، اما با مراجعه به این جویشگر، تفاوت آن با رقیب بلامنازعش گوگل را مشاهده خواهید کرد.
مخاطبی درباره مشکلات جویشگرهای بومی در غیاب گوگل نوشته: «حداقل یک موتور جست‌وجوگر برای شبکه داخلی می‌ساختید.» و دیگری هم گفته است: «برای دسترسی و پیدا کردن همین سایت‌های داخلی نیاز به یک موتور جست‌وجوگر قوی هست که از دسترس خارج شده.»
از طرفی برخی از کاربران به این موضوع اشاره کردند که «شبکه ملی اطلاعات برای نقاط حساس خوب است، نه برای عموم مردم که اطلاعات حساسی ندارند.» و دیگر اینکه «شبکه ملی اطلاعات برای راه افتادن کار ادارات و سازمان‌ها و ارگان‌های حکومتی است و اصلا قابلیت رفع نیاز کسب‌وکارهای اینترنتی را ندارد و در شبکه ملی اطلاعات، مردم فراموش شده‌اند.»
کاربر دیگری هم نوشته است: «اینترنت ملی بسیار هم خوب است و از مفاسد عدیده‌ای جلوگیری می‌کند، اما بدوا باید تمهیدات لازم اجرا می‌شدند و سپس اینترنت ملی اجرا می‌شد، الان سایت‌های پارس قرآن، المعانی، مهد قرآن که من هر روز به آنها سر می‌زدم و یادداشت‌برداری می‌کردم، از کار افتاده‌اند! سرور این سایت‌ها در درون ایران هستند، آیا این است آن اینترنت ملی؟ که حتی سایت‌های قرآنی و اسلامی هم برای محققان علوم دینی و قرآنی از کار افتاده‌اند؟»
با این اوصاف، اگرچه شبکه ملی اطلاعات راهگشای مواردی است که اینترنت جهانی مسدود شده و یا اطلاعات داخلی نیازمند محافظت باشند، اما نمی‌توان اینترنت را برای همیشه قطع کرد. کاربری معتقد است «شبکه ملی اطلاعات نتوانسته رضایت مردم عادی را جلب کند» و دیگری نوشته است: «این شبکه ظرفیت میزبانی از همه کاربران را ندارد و در بسیاری از موارد با قطعی مواجه بوده است، اما اگر اینترنت جهانی وصل نشود، قطعا بسیاری از کسب‌وکارها از کار خواهند افتاد.»
کاربر دیگری نوشته «با ده‌ها کسب‌وکار اینترنتی در ارتباطم. همه یا قطع شده یا اگر سایتشون فعاله تراکنش و فروشی انجام نمیشه، ساعت‌ها وقت برای ارسال پیامک به مشتریان از بین میره و خدمات زیادی به دلیل نبود گوگل و سرویس‌های خارجی کاملا متوقف است.»
دیگری تاکید کرده که« آنچه پرواضح است اپ‌های داخلی و سایت‌های جست‌وجوی داخلی بسیار ضعیف و فاقد ظرفیت لازم برای پاسخگویی به نیاز مردم هستند. این اپ‌ها و سایت‌ها زمانی می‌توانند نظر مثبت مردم را جلب کنند که به حد کافی قوی و قادر به رقابت باشند».
مخاطب دیگری نوشته است: «۹۰ درصد مردم مثلا وقتی می‌خوان به سایت بانک وصل بشن، تو گوگل اسم بانک رو سرچ می‌کنند، حالا با این وضعیت فعلی باید دقیقا آدرس سایت رو تایپ کنی. این یعنی سختی تو انجام کار. مثل اینکه مسئولین اصلا مردم رو درک نمی‌کنند».
یکی دیگر از کاربران نوشته است: «اینترنت داخلی برای کسب‌وکارهای استارت‌آپی عملا کارایی نداره چون مثلا ما اساس جذب مشتری‌مون از جست وجوی گوگل هست و هزاران کسب‌وکار مثل ما هستند که الان نابود شدند».
در نهایت شاید این روزها و شرایط ناگزیر قطعی اینترنت فرصتی برای آزمایش شبکه ملی اطلاعات و آمادگی وب‌سایت‌های داخلی در غیاب شبکه جهانی اینترنت فراهم کرده باشد، اما نمی‌توان منکر مشکلاتی شد که درحال حاضر کاربران بسیاری در جامعه به دلیل قطعی اینترنت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.