کدام امن‌تراست، مک یا ویندوز؟
این پرسش که سیستم عامل مک امن‌تر است یا ویندوز یک پرسش قدیمی است که ریشه در تاریخ کامپیوتر دارد. هر زمان که بحث امنیت در دنیای تکنولوژی مطرح میشود، محصولات شرکت اپل یک پله بالاتر از دیگر رقبای خود بوده‌اند. حفاظت از حریم شخصی کاربر، همیشه جزئی از شعار تبلیغاتی اپل بوده و در سال‌های اخیر اقدامات زیادی در این زمینه از سوی این شرکت انجام گرفته است.
در دورانی که جرایم امنیتی سایبری در صدر خبرها قرار دارند، این اقدام اپل توانسته اعتماد و وفاداری بسیاری از کاربران را جلب کند.اما زمانی که سخن از پلت‌فرم مک و مقایسه آن با ویندوز به میان می‌آید، آیا باز هم چنین میزان اعتمادی وجود دارد؟ آیا در پلت‌فرم مکاواس (MacOS) نیز می‌توانیم در زمینه حفظ حریم شخصی به اندازه دیگر پلت‌فرم‌های اپل مطمئن باشیم؟ براساس نظرسنجی جدیدی که انجام شده، بیشتر شهروندان آمریکایی به مایکروسافت بیشتر اعتماد دارند تا اپل، به خصوص در زمینه اطلاعات شخصی این میزان اعتماد برای مایکروسافت ۷۵ درصد و برای اپل ۶۹ درصد اعلام شده است. آیا این حقیقت دارد؟ گزارشی از سوی وب‌سایت دیجیتال ترندز انجام شده است که در آن از تعدادی متخصص در این زمینه سوال شده که امن‌ترین سیستم عامل مک است یا ویندوز. متخصصانی از تحلیلگران صنعت تکنولوژی گرفته تا طرفداران حریم شخصی و متخصصان نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس. همچنین از خود مایکروسافت و اپل نیز در مورد سیستم عامل‌های دسکتاپ و اقدامات انجام شده در زمینه حفظ داده‌های کاربران پرسش شده است. در ادامه نتیجه این گزارش را مشاهده کنید.
آیا سیستم عامل مک، جامع و کافیست؟
امن‌ترین سیستم عامل کدام است؟ فرض ابتدایی و همیشگی بر این است که محیط بسته اپل، تاثیر خوبی روی امنیت و حریم شخصی دارد. پلت‌فرم مک و ویندوز هر دو به نوبه خود امن ترین سیستم عامل‌های مخصوص کامپیوتر یا دسکتاپ هستند؛ اما هر دو نگرش مختلفی نسبت به مساله امنیت و حریم شخصی دارند. مکاواس صرفا مخصوص دستگاه مک است. اما ویندوز ۱۰ با صدها سخت‌افزار ساخته شده توسط شرکت‌های مختلف، سازگار است؛ سخت‌افزارهایی که هر کدام سیستم‌ها و تنظیمات مختص خود را دارند. فرض ابتدایی و همیشگی بر این است که محیط بسته اپل، تاثیر خوبی روی امنیت و حریم شخصی دارد. برای فهمیدن صحت این فرض گفت‌وگویی با «ری والش»، عضو گروه مدافع حریم شخصی ProPrivacy صورت گرفته است. ProPrivacy سازمانی است که در مورد محصولات مختلف در زمینه حریم شخصی تحقیق کرده و گزارش‌هایی را منتشر می‌کند. والش در صحبت‌های خود با Digital Trends می‌گوید: «محیط بسته و محدودی که اپل ایجاد کرده باعث میشود تا کنترل بیشتری روی سخت‌افزارهای سازگار با سیستم عامل مکاواس اعمال شود که این نکته مثبتی است. این قابلیت باعث میشود که مکاواس یک محیط امن محسوب شود؛ محیطی که در آن حریم و داده‌های خصوصی، با شدت بالایی حفظ میشود و احتمال در معرض قرارگیری آسیب‌پذیری‌های سخت‌افزاری کاهش می‌یابد.» تا به اینجا که خبرهای خوبی است. اما والش همچنین هشدار می‌دهد: «با وجود اینها، حقیقت این است که مکاواس یک پلت‌فرم منبع بسته و محدود است، یعنی اختیار کاربران مک در واقع به کل در اختیار این شرکت است.» منظور والش این است که هیچ‌کس در واقع نمی‌داند که اپل برای تحقق قول خود (در مورد امنیت و حریم خصوصی) واقعا چه‌کار می‌کند. این کنترل شدید گاهی اوقات عجیب به‌نظر می‌آید؛ زیرا حقیقت سرنوشت اطلاعات و داده‌هایی که این شرکت از کاربران خود در دست دارد، نامشخص است. والش اشاره می‌کند که اپل اطلاعات شخصی را با معدودی از شرکت‌های دیگر به اشتراک می‌گذارد و همین باعث میشود مدیرعامل شرکت، تیم کوک بتواند ادعا کند که تاکتیک‌های منحصر به فردی برای حفظ حریم خصوصی به‌کار گرفته شده است. اما از نظر والش، بهتر بودن از رقبا کافی نیست. وی می‌گوید: «بسیاری از شرکت‌ها، با فروختن اطلاعات شخصی کاربران به شرکت‌های داوطلب، داده‌ها را مستقیما وارد چرخه درآمدزایی خود می‌کنند. اپل نسبت به دیگر رقبای خود کمتر این کار را انجام می‌دهد؛ اما برنامه‌نویسان همچنان داده‌های زیادی را مستقیما از کاربران این پلت‌فرم دریافت می‌کنند.» به بیان دیگر، اگر قرار باشد دستگاه‌های کاربران تا به این حد تحت کنترل باشد، استانداردهای حفظ حریم شخصی و امنیتی نیز باید به همین میزان سفت و سخت باشد. والش اشاره می‌کند که اپل همچنان از کاربران خود اطلاعات زیادی دریافت می‌کند و در عین حال اپلیکیشن‌های مختلف نیز از طریق App Store اطلاعات حساس کاربران را جمع‌آوری می‌کنند، حتی زمانی که کاربران در خواب هستند. «این یک واقعیت است که اپل بیشتر از هر شرکت دیگری در این حوزه، کنترل بیشتری روی پلت‌فرم خود اعمال می‌کند و در عین حال قوانین محدودکننده زیادی برای توسعه‌دهنگان و طراحان برنامه‌ها ندارد، قوانینی که برنامه‌نویسان را ملزم کند تا در جهت حفظ حریم شخصی و حفاظت اطلاعات کاربران خود تلاش بیشتری کنند.»
امنیت حریم شخصی؛ قابلیتی انتخابی در ویندوز ۱۰
والش معتقد است که ویندوز ۱۰ با وجود تمام اقدامات امنیتی، بازهم حجم زیادی از داده‌های کاربران را جمع‌آوری می‌کند. به عقیده وی، حفظ صددرصدی حریم خصوصی با داشتن ویندوز۱۰ عملا غیرممکن است. این رویه در ابتدای کار ویندوز ۱۰، مورد انتقاد زیادی قرار گرفته بود که مایکروسافت خیلی سریع تغییراتی در آن اعمال کرد. اما حالا با گذشت ۵ سال از زمان عرضه رسمی به بازار، ویندوز ۱۰ چقدر در حفظ حریم شخصی اطلاعات کاربران بهتر شده است؟ بیشتر متخصصانی که با آنها مصاحبه کردیم نیز هم‌نظر والش هستند؛ اما خود شرکت مایکروسافت مدعی است که قدم‌های بزرگی در مورد شفاف‌سازی و کنترل حریم خصوصی برداشته است. یکی از مسوولان مایکروسافت در مصاحبه مدعی شد که داده‌ها روی این پلت‌فرم، دسته‌بندی می‌شوند و برخی از این داده‌ها باید به اشتراک گذاشته شوند؛ مثلا داده‌هایی که برای آپدیت و به‌روزرسانی ویندوزمورد نیاز است. اما بخشی از این داده‌ها هم هستند که کنترل آنها در دست کاربر است. به گفته اولیری، متخصصی در امور قانونی صنعت تکنولوژی، دسته‌ای از تنظیمات امنیتی که کنترل آنها در اختیار کاربر است، شاید برای کاربران فرهیخته و آگاه کارآیی داشته و مفید باشد؛ اما کاربران کمتر آگاه، عموما تغییری در این تنظیمات پیش‌فرض انجام نمی‌دهند. این واقعیت در حالی است که شفافیت زیادی نیز از سوی مایکروسافت در این مورد انجام نمی‌شود.
آیا سیستم عامل مک واقعا در این زمینه بهتر است؟
در گفت‌وگویی با کارمندان شرکت اپل، آنها عنوان کردند که قوانین حفظ حریم خصوصی اپل بر ۵ ستون استوار است: حداقل‌سازی داده‌ها، پردازش داخل دستگاهی، شفاف‌سازی و کنترل، حفاظت از هویت کاربر و امنیت داده‌ای. از بین این ارکان، یکی از مهم‌ترین آنها در حفظ حریم خصوصی، پردازش داخل دستگاهی است. یعنی دستگاه مک کاربر می‌تواند بدون نیاز به ارسال داده‌ها روی سروری دیگری، خودش تمام داده‌ها را پردازش کند و به همین ترتیب امکان هک داده‌ها به شدت کاهش می‌یابد. به عقیده والش، این تکنیک اپل در واقع برگ برنده این پلت‌فرم در حوزه امنیت و حفظ حریم خصوصی است که شرکت را در این زمینه از دیگر رقبا جلو می‌اندازد. در گفت‌وگو با دیگر متخصصان حوزه نیز نظرهای مشابهی با والش ایراد شد. «توماس رید» مدیر شرکت Mac & Mobile معتقد است که حد و مرزهای اپل در زمینه حفظ حریم خصوصی بسیار بالاست؛ زیرا اپل مساله امنیت سایبری را خیلی جدی می‌گیرد: «اپل اقدامات زیادی در جهت حفظ حریم خصوصی انجام داده که تحت عنوان «صرفه‌جویی در هزینه‌ها» یا «افزایش کیفیت تجربه کاربر» معرفی شده‌اند. مثلا برنامه Apple Maps که مدت‌ها به دلیل پرنقص‌تر بودن از گوگل‌مپ مورد انتقاد قرار می‌گرفت. به عقیده من این برنامه یک نمونه واضح از تلاش اپل برای حفظ هرچه بیشتر حریم خصوصی است.»
به‌نظر شما حکم نهایی چیست؟ به‌نظر شما کدام سیستم عامل دسکتاپ برای حفظ حریم خصوصی بهتر عمل کرده است؟ مکاواس یا ویندوز؟ جواب ظاهرا سیستم عامل شرکت اپل است. براساس نظر متخصصانی که در این گزارش با آنها مصاحبه شده، با وجود اینکه وضعیت امنیت ویندوز ۱۰ نسبت به نسخه‌های ویندوز ۷ و ۸ به مراتب بهتر است، اما هنوز در جهت حفظ حریم خصوصی و امنیتی کاربر، از اپل فاصله زیادی دارد. به گفته والش، اگر چه از نظر اعتماد و جذابیت فضا، ویندوز از پلت‌فرم اپل بهتر است، اما در واقع این یک عقیده و نظر اشتباه است و مکاواس از ویندوز امن‌تر است. اگرچه ممکن است در هر دو پلت‌فرم نقصان‌های زیادی مشاهده کنیم که مختص همان پلت‌فرم است، اما از دیدگاه متخصصان، داده‌های شما در فضای مکاواس، امن‌تر از ویندوز خواهد بود.