شیوع ویروس و بیماری در ماههای اخیر همه چیز را تحتتاثیر قرار داده است و اکوسیستم استارتآپی هم از این شرایط مستثنا نیست. بررسیهای تحقیقاتی در این زمینه نشان میدهد که استارتآپها و شرکتهای نوظهور در سراسر دنیا شرایط سخت و نسبتا مشابهی را پشت سر میگذارند تا جایی که آمار منتشر شده از سوی Startup Genome نشان میدهد که ۴۱ درصد از استارتآپهای دنیا کمتر از سه ماه نقدینگی و سرمایه برای ادامه کار در اختیار دارند. این یکی از تلخترین آمارهای منتشر شده بعد از همهگیری ویروس کرونا است که نشان میدهد اکوسیستم استارتآپی چقدر آسیبپذیر و شکننده شده. جی اف گاتیر، مدیرعامل و آرنوبیو مورلیکس، مدیر ارشد نوآوری Startup Genome این گزارش را بر اساس تحقیقات انجام شده روی هزار و ۷۰ پاسخ دهنده در پنجاه کشور، تنظیم و منتشر کردهاند.
منطقه قرمز
به این ترتیب و بر اساس این بررسیها، ۴۱ درصد از استارتآپهای دنیا این روزها در خطر هستند و به گفته کارشناسان Startup Genome در منطقه قرمز قرار گرفتهاند، چون تنها سه ماه نقدینگی برای ادامه کار در اختیار دارند. بسیاری از استارتآپهای کاملا نوظهور تنها چند ماه نقدینگی دارند. در حال حاضر ۲۹ درصد از استارتآپها در شرایط پیش از این بحران قرار دارند، اما همهگیری ویروس کرونا بیش از ۴۰ درصد آنها را در شرایط متزلزل و بیثبات قرار داده است.این بحران حالا حتی روند جذب سرمایه را هم در استارتآپها تحتتاثیر قرار داده است، تا جایی که بر اساس این آمار منتشر شده، ۱۹ درصد از سرمایهگذاریها توسط سرمایهگذار متوقف شده است. این در حالی است که ۹ درصد از سرمایهگذاریها معلق باقی مانده است و ۴۴ درصد از آنها روند کندی را در پیش گرفتهاند. با این حال اما ۱۵ درصد از سرمایهگذاریها همچنان روند عادی خودشان را پشت سر میگذارند و ۱۳ درصد از سرمایهگذاریها حالا در مراحل پایانی هستند.
مشاغل و نیروی انسانی
از زمان آغاز بحران کرونا ۷۴ درصد از استارتآپهای سراسر جهان ناچار شدهاند تا بخشی از کارمندان تمام وقت خود را تعدیل و اخراج کنند. این در حالی است که ۳۹ درصد تمام استارتآپها مجبور به تعدیل ۲۰ درصد یا بیشتر از کارمندانشان شده و همچنین ۲۶ درصد استارتآپها شاهد قطع همکاری با ۶۰ درصد از کارمندانشان بودهاند. منطقه آمریکای شمالی در میان دیگر مناطق دنیا، بیشترین سهم استارتآپهایی را دارد که ناچار به تعدیل نیروهای تمام وقت خودشان شدهاند. با این اوصاف ۸۴ درصد از استارتآپهای آمریکای شمالی، ۶۷ درصد از استارتآپهای اروپا و ۵۹ درصد از استارتآپهای آسیا مجبور به تعدیل نیروهای تمام وقت خود شدهاند. این در حالی است که ۷۴ درصد از استارتآپهای جهان شاهد کاهش درآمدهای خود از زمان شروع این بحران بودهاند. رایجترین تغییر در میزان درآمد استارتآپها کاهش نسبی بوده است. با این حال تعداد قابل توجهی از شرکتهای نوظهور فشار سنگینی را متحمل شدهاند. به این ترتیب ۱۶ درصد از استارتآپها شاهد کاهش بیش از ۸۰ درصدی درآمدهایشان در این دوران بودهاند. دلیل اصلی کاهش درآمد استارتآپها، تاثیر این بحران روی صنایعی است که به استارتآپها خدمت رسانی میکنند. سهچهارم استارتآپها با صنایعی کار میکنند که حالا به شدت تحتتاثیر شیوع ویروس کرونا و بیماری کووید-۱۹ قرار گرفتهاند.
رشد بازار
در همین زمان اقلیت کوچکی از شرکتهای نوظهور به شکلی واقعی، رشد را تجربه میکنند. در واقع از زمان آغاز بحران کرونا، ۱۲ درصد از استارتآپها شاهد افزایش ۱۰ درصدی یا بیشتر درآمدهایشان بودهاند. همچنین یکدهم استارتآپها هم در صنعتی فعالیت میکنند که رشد داشته است. در حقیقت باید پذیرفت که هر بحرانی با خودش فرصتهایی را هم به همراه میآورد. بهعنوان مثال، بیش از نیمی از فهرست ۵۰۰ شرکت برتر مجله فورچون کار خودشان را در شرایط بحرانی و سخت آغاز کردهاند و بحران کووید-۱۹ هم احتمالا از این روند مستثنا نیست.
با این حال اما آسیب و رشد بهصورت یکنواخت و برابر تقسیم نمیشوند. از دیدگاه مثبت، در دوران بحران همهگیری کرونا احتمال رشد استارتآپهای فعال در بخش B۲C (کسبوکار به مصرفکننده) در حدود سه برابر بیشتر از استارتآپهای فعال در بخش B۲B (کسبوکار به کسبوکار) است. از دیدگاه منفی استارتآپهای B۲B که به کسبوکارهای بزرگ خدمت رسانی میکنند، به احتمال زیاد با صنایعی در تعامل هستند که کمتر تحتتاثیر این بحران قرار میگیرند تا استارتآپهایی که به کسبوکارهای متوسط و کوچک خدمات ارائه میدهند. این در حالی است که استارتآپهای B۲C کمترین احتمال افزایش فروش و درآمد را پیش روی خودشان دارند.
مدیریت بحران
از ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ و شروع سرکشیهای ویروس کرونا به بخشهای مختلف جهان، بیش از دوسوم استارتآپها هزینههای جاری خودشان را کاهش دادند. با این حال بعضی از شرکتهای نوظهور با شدت بیشتری این کاهش هزینهها را انجام دادهاند و بیش از یکدهم این استارتآپها هزینههای جاری خودشان را تا بیش از ۶۰ درصد کاهش دادهاند. از میان استارتآپهایی که هزینههای جاری خودشان را کاهش دادهاند، ۷۶ درصد از ابتدای ماه مارس روند تعدیل نیروهایشان را هم آغاز کردهاند. همه اینها نشان میدهد که بیشتر این کاهش هزینهها ناشی از شدت گرفتن بحران همهگیری ویروس کرونا در جهان بوده است.