معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات با بیان اینکه استفاده قشر دانشگاهی از سرورها برای سامانههای داخلی رایگان است، گفت: تا سال 1404، نزدیک به 20 درصد از سهم گوشی هوشمند را در داخل کشور تولید میکنیم.
حجت عابدی اصل: ما باید به خودروی هوشمند فکر کنیم و آماده باشیم چون خودروی هوشمند قرار است در شرایط اقلیمی ایران قرار بگیرد اگر خودمان هم سازنده آن نباشیم اما سرویسهای آن را باید خودمان انجام دهیم شرایط جادههای ما متفاوت است. این بخشی از صحبتهای ستار هاشمی معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که حرف های زیاد و شنیدنی برای فعالیت های حوزه فناوری و نوآوری دارد. وی درباره گام های مهم در پیشرفت در فناوری ، برنامههای رشد نوآوری، انگیزه پرچم داری فناوری ایران، حرکت در مسیر بیانات مقام معظم رهبری، چشم اندازهای کوچک و بزرگ نوآوری و فناوری، ماموریت و زندگی در بستر تکنولوژی نکات قابل توجه و خوبی را عنوان و آینده را روشن و کاملا مثبت ارزیابی میکند.
برای شنیدن همه آنچه در معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات در حال انجام است با ستار هاشمی معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ساعاتی را در یک روز کاری به گفتوگو نشستیم.
آنچه در گفتوگوی ما با ستار هاشمی میخوانید:
* رتبه ایران در نوآوری در سه سال گذشته حدود ۷۵ بود که اکنون به ۶۵ رسیده است
* کیفیت سرویسهایی که ما اکنون در کشور ارائه میدهیم قابل مقایسه با سایر کشورها نیست
* حق انتخاب در بستر IT برای مردم محفوظ است
* سهم اقتصاد دیجیتال کشور از ۶.۵ دهم درصدی تا سال ۱۴۰۴ به ۱۰ درصد ارتقاء می یابد
* تمام شهرهای کشور تحت پوشش ۳G و ۴G هستند
* ۴ میلیون پورت VDSL را در دستور کار قرار دادیم
* مرکز داده از ارکان اصلی زیر ساخت کشور است
* تا سال ۱۴۰۴، ۲۰ درصد از سهم گوشی هوشمند را در داخل کشور تولید می کنیم
* وزارت ارتباطات برای تولید گوشی هوشمند داخلی برنامه مدون دارد
* تمامی مبلغ خرید گوشی تولید داخل یکجا پرداخت نمیشود
* توسعه صادرات برای محصولات شرکتهای موفق در کشور را دنبال میکنیم
* با توجه به سرعت و تحولات تکنولوژی خودروی خودران سریعتراز گذشته اتفاق میافتد
ایران در توسعه شبکه ملی اطلاعات در چه وضعیتی قراردارد؟
هاشمی: یک نکته را باید در خصوص اینترنت و شبکه جهانی در نظر داشته باشیم و آن این است که جدا کردن بخشی از جامعه در یک موقعیت خاص به صورت طبیعی یا مفهوم شبکه و اینترنت در یک راستا نیست و لذا اینکه اگر ما بخواهیم جایگاه خودمان را در اینترنت در دنیا مشخص کنیم شاید بتوانیم به این شکل به موضوع نگاه بکنیم که نگاهی به بخش توسعه زیرساخت در شبکه ملی اطلاعات وضعیت ما را روشن میکند.
ایران در توسعه شبکه ملی اطلاعات در چند سال اخیر رشد ۳۰ برابری را تجربه کرده است که از این بابت در منطقه حتما جزء کشورهای پیشرو هستیم .
* استارتآپها به طور طبیعی به عنوان نماد تحول و نوآوری در یک جامعه است
در حوزه فرهنگی و فرهنگسازی چه گام هایی برداشته اید؟
هاشمی: در حوزه فرهنگی و فرهنگسازی اتفاقات خوبی افتاده است به طوری که مردم از راه اندازی استارتآپها استقبال کردند و از طرفی ما معتقدیم استارتآپها به طور طبیعی به عنوان نماد تحول و نوآوری در یک جامعه است که باید بگویم در ابتدای حرکت در مسیر ایجاد بستر حضور استارت آپ ها کار با مقاومتهایی روبهرو بود اما خوشبختانه با شکلگیری در حوزههای مختلف مثل خرید بر خط و حمل و نقل اینترنتی و همچنین دیگر حوزهها مانند تولید محتوا حاکی از آن است که ما در بحث فرهنگسازی و استفاده از این بستر ایجاد شده شرایط خوبی را تجربه میکنیم.
* رتبه ایران در نوآوری در سه سال گذشته حدود ۷۵ بود که اکنون به ۶۵ رسیده است
در حال حاضر رتبه کشور در حوزه نوآوری نسبت به سایر کشورها چگونه است؟
هاشمی: وضعیت نوآوری ما در مقایسه با منطقه رشد خیلی خوبی را در بحث نوآوری دارد به طوری که رتبه ما در سه سال گذشته حدود ۷۵ بود که اکنون به ۶۵ رسیده است، بخش عمدهای از این حرکت عملکرد حوزه دانشگاهی و البته کمک حوزه ICT به عنوان توانمندساز نوآوری در بسیاری از بخشها بوده است.
لطفا درباره رتبه ایران در حوزه نوآوری بیشتر توضیح دهید.
هاشمی: باید بگویم به طور مثال در بررسی و مقایسه بین بحث حمل و نقل در بستر اینترنت کشور و منطقه در کشورهای آسیای جنوب شرقی یکی از پلتفرمهایی که به ارائه سرویسهای حمل و نقل میپردازد یک استارتآپی به نام گرپ است که دربسیاری از کشورها مورد استفاده قرار میگیرد اما در مقایسه ، استارت آپ های کشور ما نیز از کیفیت خدمات خوبی برخوردار هستند در واقع در تجربه شخصی خودم در چند کشوری که از این سرویس استفاده میکنند باید بگویم به معنای واقعی کیفیت سرویسی که ما اکنون در کشور ارائه میدهیم قابل مقایسه با سایر کشورها نیست، به طور مثال وقتی در اسنپ یا تبسی درخواست میدهید به راحتی راننده را پیدا می کنید اما در سایر کشور ها یکی از مشکلات این است که چطور راننده را پیدا کنند.
* در دوران کرونا فقط ترافیک شبکه ملی اطلاعات بالغ بر ۲ برابر شد
درباره نقش شبکه ملی اطلاعات در دوران شیوع ویروس کرونا بگوئید.
هاشمی: در مرحله اول باید بگویم در حوزههای مختلف شبکه ملی اطلاعات، توسعه خیلی خوبی را داشتیم در دوران کرونا فقط ترافیک شبکه ملی اطلاعات بالغ بر ۲ برابر شد برای این که موضوع را کامل درک کنیم تصور کنید میزان مصرف انرژی در کشور در ۲ ماه ۲ برابر شود چه اتفاقی میافتد به طور طبیعی شبکه پایدار نمیماند چون در بدترین شرایط پیشبینی بار مصرفی اضافی ۳۰ درصدی را دارید ولی اینکه ۲ برابر مصرف ما افزایش پیدا کند حجم ترافیک پهنای باند مورد نیاز ما افزایش یابد و شبکه پایدار بماند اهمیت دارد، البته فرق بین پایداری و کیفیت هم مهم است وقتی دو برابر افزایش مصرف وجود دارد قطعا کیفیت اولیه وجود ندارد اما کیفیت در این دوران پایدار بود و تراکنشهای بانکی به راحتی انجام میشد و مهمتر اینکه آموزشها معطل نمیماند که اینها یک اتفاق خوب است.
* برخی همکاران در دانشگاه با بستر و پتانسیل مجازی آشنا نبودند
عمده ترافیک کشور در دوران شیوع کرونا مربوط به چه بخشی بود؟
هاشمی: یکی از بخشهای ترافیک عمده ما در کشور مربوط به آموزش بود، در دوران شیوع کرونا دو پیشنهاد برای فضای آموزش در کشور بود، اول اینکه ترم تحصیلی جاری را تعطیل و به مهر ماه موکول کنیم که این کار انتخاب درستی نبود، البته این نگاه طرفدارهای زیادی هم در داخل دانشگاه داشت، چون باور داشتند آموزش مجازی نمیتواند جایگزین آموزش خصوصی شود، چون نمیتوان کیفیت را حفظ کرد، اما نگاه دوم آموزش مجازی بود که برخی همکاران در دانشگاه با بستر و پتانسیل مجازی آشنا نبودند که این موضوع از دلایل مهم مقاومت اولیه بود. ما با وزارت علوم به خصوص معاونت آموزش ارتباط خوبی داشتیم که در نهایت منجر به یک تصمیم منطقی شد.
* اختیار را به دانشجویان درباره آموزش مجازی دادیم
بیشتر توضیح دهید. دانشجویان تمایل به آموزش مجازی داشتند؟
هاشمی: بله ، اختیار را به دانشجویان درباره آموزش مجازی دادیم آنها میتوانستند در صورت دلخواه درس مورد نظر خود را حذف کنند. ولی باید بگویم ترم آموزش دانشگاه را نمیتوان تعطیل کرد، بخشی از ترافیکی که قرار بود به صورت فیزیکی شکل بگیرد وارد بستر شبکه ملی اطلاعات شده بود علاوه بر این موضوع بحث دورکاری در بخش خصوصی و دولتی مطرح بود که سرریز ترافیک وارد شبکه ملی اطلاعات شد از سویی دید و بازدیدها بر بستر فضای مجازی بود که خوشبختانه شعار در خانه بمانیم با همکاری مردم و قرار دادن ابزار ارتباطی انجام شد.
* رشد و توسعه کشور از طریق آموزش امکان پذیر است
از اقدامات که در دوران شیوع کرونا برای درخانه ماندن مردم انجام داده اید بگوئید.
هاشمی: بحث دیگر موضوع خرید بر خط بود. اگر قرار بود در خانه بمانیم اجرایی شود، باید ظرفیت خرید مردم را فراهم میکردیم که خوشبختانه با کمک شبکه ملی اطلاعات اتفاق افتاد از طرفی برای سرگرمی مردم باید برنامهریزی میشد که با تولیدات محتوایی توانستیم از این شرایط به خوبی عبور کنیم. اما نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم بحث ترافیک دانشگاهها است که باید تبیین شود. در ابتدای شروع بیماری کرونا یک بخشی را در وزارت ارتباطات تشکیل دادیم تا به حوزه آموزش در کشور کمک کنیم که این تصمیم را داوطلبانه و از روی مسؤولیت اجتماعی انجام دادیم و به وزارت علوم اعلام آمادگی کردیم چراکه معتقدیم رشد و توسعه کشور از طریق آموزش امکان پذیر است که دراین رابطه دانشگاههایی که متقاضی استفاده از آموزش مجازی بودند از طریق وزارت علوم به ما اعلام شد که ما ترافیک دانشگاهها را رایگان کردیم البته آن زمان سیستم آموزشی بر این باور بود که در مدت زمان کوتاهی مشکل بیماری حل میشود و نمیدانستیم طولانی خواهد شد.
درباره روند اجرای کمک به آموزش کشور از طریق رایگان کردن اینترنت به دانشگاه ها توضیح دهید.
هاشمی: کار به صورت مرحلهای آغاز شد که در گام اول یک سوء برداشتی از همکاران ما در دانشگاه ها شکل گرفت مبنی بر اینکه ترافیک همه دانشگاهها رایگان است اما در واقعیت این چنین نبود چون قرار بود دانشگاهها مشخصات سامانههای مجازی خود را از طریق وزارت علوم به ما اعلام کنند اما نکته دوم این بود که دانشگاهها آدرسهایی که به ما اعلام میکردند آدرس سروری بود که دانشجویان وارد آن می شدند و از طریق آن احراز هویت میشدند به طوری که بعد از آن این ترافیک منتقل میشد به سرور دوم که در مکاتبهای که با وزارت ارتباطات داشتند آدرس سرور دوم را نداده بودند یعنی اشتباهی اتفاق افتاده بود دانشگاه آدرس را اعلام کرده بود اما آدرس مربوط به ورود به سامانه آنها بود چرا که سامانهای که احراز هویت دانشجویان را انجام میدهد همان سامانهای نیست که ضرورتا کلاسها در آن برگزار میشود، درواقع به دلیل ندادن آدرس سامانه دوم خلاء پیش آمده بود زیرا ما اعلام میکردیم که ترافیک را رایگان کردیم آنها هم میگفتند آدرس را دادهایم.
برای حل این مشکل یک مقدار زمان طولانی شد، البته برای اینکه کار را سرعت ببخشیم شروع کردیم به صورت تفکیک با دانشگاهها وارد مذاکره شدیم از طرفی برای آنکه خود را مسؤول به سامان رساندن آموش مجازی میدانستیم تصمیم گرفتیم وارد کلاسهای درس دانشگاه شویم و از نزدیک ترافیک دانشگاه را مورد بررسی قرار دهیم اما هماهنگی با دانشگاهها برای این کار یک مسأله مهم دیگر بود چون برخی از اساتید اجازه ورود به کلاس درس را نمیدادند.
* ترافیک بالغ بر ۸۰۰ دانشگاه را رایگان کردیم
به طور کلی ما ترافیک بالغ بر ۸۰۰ دانشگاه را رایگان کردیم البته باید بگویم ما کمترین مشکل را با دانشگاههایی داشتیم که از قبل کلاس آموزش مجازی را برگزار میکردند و آمادگی و دانش فنی آن را داشتند اما بخشی از مشکلات در شروع کلاس مجازی به این موضوع مربوط بود که برخی دانشگاهها زیرساخت و آمادگی برگزاری آموزش مجازی را نداشتند و تنظیمات سامانههای خود را به درستی انجام نمیدادند و باعث میشد کیفیت ارتباطی خوبی وجود نداشته باشد و در واقع مؤلفهها و عوامل مختلفی در زمینه آموزش مجازی نقش داشتند.
درحال حاضر امکان اضافه شدن دانشگاهها برای دریافت ترافیک رایگان هست؟
هاشمی: خیر، تا پایان خرداد ماه ترافیک دانشگاهها رایگان بود به صورت طبیعی تقویم آموزش دانشگاهها به نحوی است که برای مهر ماه ترم جدید آغاز میشود، وزارت ارتباطات آمادگی دارد تا کمک کند به اقتصاد دیجیتال در کشور چون باورمان این است که اقتصاد دیجیتال باید با شدت بیشتری شکل بگیرد سپس از جایی که اقدامات ما به این اقتصاد کمک میکند ما پای کار هستیم و کمک به دانشگاه ها را مأموریت خود میدانیم اما از طرفی باید بگویم آیا اینکه ترافیک همه دانشگاهها رایگان شود به اقتصاد دیجیتال کمک میکنیم یا خیر. ممکن است این اقدام ما اقتصاد را کوچک کند که خیلی مطلوب نیست. دانشگاههایی که از طریق وزارت علوم برای دریافت پهنای باند رایگان به ما معرفی میشوند مشکلی برای ارائه خدمات به آنها نداریم.
* استفاده قشر دانشگاهی از سرورها برای سامانههای داخلی رایگان است
در حال حاضر استفاده از پهنای باند اینترنت برای دانشگاه ها برای همه قشر دانشگاهی رایگان است؟
هاشمی: بله ، اما نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که بعضی از دانشگاهها درباره طرح رایگان کردن ترافیک دانشگاه بر این باور هستند که ترافیک مرتبط به ارتباط با دانشگاه یعنی اینکه ارتباط دانشگاه با اپراتور مجانی است که این مطلب درست نیست در این طرح چنین چیزی پیشبینی نشده است بلکه استفاده دانشجویان و اساتید دانشگاهی در استفاده از سرورها با سامانههای داخلی رایگان است.
پیشرفت ایران در راستای انقلاب صنعتی چگونه است؟
هاشمی: باید توضیح دهم واقعیتی وجود دارد که امروزه انقلاب صنعتی چهارم توجه ویژهای به بخش دیتا و داده دارد، به طور مثال اگر از ما پرسیده شود که شرکتهای مهمی که در دنیا وجود دارد چه شرکتهایی هستند بدون تردید ذهنها به سمت شرکتی مثل گوگل، علیبابا و ماکروسافت میرود اما باید توجه داشت که ICT به عنوان یک توانمندساز بر کسب و کارهای مختلف و داده در دنیا بسیار حائز اهمیت است و نقش کلیدی ایفا میکند اما اگر ما بخواهیم به سراغ کسب و کارها بیاییم و مشخصا اشاره کنیم به مصادیق حوزههای کسب و کار و اثری که این تحول در آن ایجاد کرده است من چند مصداق را اشاره میکنم، مثلا در حوزه گردشگری اتفاقات عجیبی افتاده است زیرا اگر قصد سفر به شهر دیگری را داشتیم در راستای بهرهوری بخشی از وقت خود را در آژانس های مسافرتی میگذاشتیم و در ادامه به فکر اقامتگاه میافتادیم که اینها نشان از ضد بهرهوری بود اما اتفاقی که افتاد این بود که همه این مسائلی که اشاره شد امروزه وارد بستر IT شدند و اکنون در حال ارائه سرویس هستند که افراد را برای تردد بینیاز میکند، در واقع حق انتخاب برای مردم محفوظ است که این اتفاقات در راستای بهرهوری است.
آیا آموزش در فضای مجازی می تواند کیفیت لازم را در حد استاندارد داشته باشد؟
هاشمی: باید بگویم در حوزه آموزش استاد نمیتواند تدریس خود را با هر کیفیتی ارائه دهد، چون محتوای آموزش در بستر فضای مجازی مورد بازدید افراد زیادی قرار میگیرد چرا که دادهها باز است، یعنی در سطح نامحدود منتشر میشود، شاید جذابیت نداشته باشد اما نگرانی ایجاد می کند از طرفی چون آموزش از طریق فضای مجازی فراگیر می شود اساتید دانشگاهی مجبور به ارتقاء کیفیت هستند. در این راستا باید بگویم از طرفی ما مجموعه و نهادهایی داریم که بخشی از محتواهای دانشگاهها را به صورت دسترسی آزاد در اختیار افراد قرار میدهند به طور مثال حوزه رسانه در یک مقطعی کاملا یک طرفه بوده است مثلا در گذشته یک تلویزیون سیاه و سفید و با ۲کانال که برنامه آن به طور مشخص بخش میشد اما اکنون حوزههای رسانه تعاملی شده است هر کسی کیفیت بهتری ارائه دهد برنده است.
* سهم اقتصاد دیجیتال کشور تا سال ۱۴۰۴ به ۱۰ درصد ارتقاء می یابد
در حال حاضر سهم اقتصاد دیجیتال در کشور چقدر است؟
هاشمی: براساس اسناد بالادستی هدفگذاری کردیم که سهم اقتصاد دیجیتال را تا سال ۱۴۰۴ ارتقاء بدهیم، از طرفی باید بگویم برای مثال در حال حاضر توسعه ظرفیت هسته شبکه ملی اطلاعات از ۶۸۰ هسته در سال ۹۲ به ۱۸ هزار هسته در سال ۹۸ رسیده است همچنین اکنون در کشور سهم اقتصاد دیجیتال ۶.۵ درصد است که قرار است تا سال ۱۴۰۴ به ۱۰ درصد ارتقاء یابد.
من معتقدم اگر بخواهیم در کسب و کارهای مختلف فعال باشیم یا عملاً تعطیل نشوند باید به سمت تحول حرکت کنیم. باید بگویم ظرفیت ارتباطات بینالملل از ۱۳۰ گیگابایت بر ثانیه در سال ۹۲ به ۴ هزار و ۵۰۰ گیگابایت در سال ۹۸ رسیده است که اینها نمونههایی از موفقیتهایی بوده که باعث شده اقتصاد دیجیتال ما از ۲.۲ دهم درصد به ۶.۵ درصد برسد. این موضوع در حالی است که در حوزه اقتصاد بخش اقتصاد کشور در سال ۹۸ رشد منفی 6.1 دهم درصدی داشته اما اکنون در بخش ICT رشد 13.5 درصدی داشته ایم.
* تمام شهرهای کشور تحت پوشش ۳G و ۴G هستند
در حال حاضر وضعیت اینترنت کشور در شبکه ثابت و موبایل چگونه است؟
هاشمی: در بحث توسعه بورودبند موبایل وضعیت خوبی داریم و اکنون تمام شهرهای کشور تحت پوشش ۳G و ۴G هستند که این اتفاق بزرگی است زیرا همین زیرساخت ها باعث شده که ما اکنون در کل کشور شاهد رشد اقتصاد دیجیتال باشیم، ما تکلیفی داریم که در ثابت یا فیکس به توسعه پرتهای VDSL برسیم به این معنی که باید برای سرعت انتقال دادههایمان به ۲۵ مگابیت بر ثانیه دست یابیم اما اکنون سرعت داده های ما بین ۷ و ۸ است که باید به سرعت ۲۵ مگابیت بر ثانیه برسیم که این عدد مصوبه شورای عالی فضای مجازی بر اساس اسناد بالادستی است.
برای رسیدن به این هدف تمرکز کردیم بر روی توسعه شبکه فیکس که در این رابطه ما ۴ میلیون پورت VDSL را در دستور کار قرار دادیم. خبر خوب این است که بر اساس اتفاقاتی که افتاده مبنی بر حمایت از تولید داخل ما بخش عمدهای از این پورتها را از تولید داخل تأمین میکنیم حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار پورت از داخل کشور تأمین میکنیم و در اختیار شبکه فیکس قرار خواهیم داد به طوری که اکنون از شرکتهای دانشبنیان تولیدکننده برنامه گرفتیم به طور مثال برای یکی از شرکتهای دانشبنیان طرحی را در صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان سرمایه در گردش در قالب لیزینگ مبلغی را مصوب کرده ایم، در واقع ما کاملا دغدغه تولید داخل را داریم و سعی میکنیم طرحها را در قالب طرح ملی دنبال کنیم.
* مرکز داده از ارکان اصلی زیر ساخت کشور است
برنامه امسال معاونت فناوری و نوآوری چیست؟
هاشمی: یک مرکز داده مادر داریم که در دستور کار است که امسال افتتاح خواهد شد این مرکز داده در واقع یکی از ارکان اصلی زیرساخت کشور است از طرفی باید بگویم تا کنون مرکز داده اقماری ایرانسل را افتتاح کردیم و یک مرکز داده دیگر هم مربوط به همراه اول است که در دستور کار قرار دارد و آن هم امسال افتتاح میشود.
* تا سال 1404، 20 درصد از سهم گوشی هوشمند را در داخل کشور تولید می کنیم
درباره تولید گوشیهای هوشمند تولید داخل بگوئید.
هاشمی: بر اساس اسناد بالادستی و مصوبه شورای عالی فضای مجازی ما تا سال ۱۴۰۴، حدود ۲۰ درصد از سهم گوشی هوشمند را در داخل کشور تولید میکنیم. باید توضیح بدهم که در حوزه تولید گوشی کشور ما از ظرفیت خوبی برخوردار است، البته با توجه به تلاطمهای ارزی که شاهد آن هستیم به صورت طبیعی مشکلی که اکنون وجود دارد خرید گوشی توسط مردم است که در این شرایط بازار گوشی دست دوم و کارکرده بیشتر از گذشته مورد اقبال قرار گرفته شده است در این راستا ما تا پایان امسال سهم گوشی تولید داخل را به ۴۰۰ هزار عدد می رسانیم که در حدود ۴ درصد میشود در واقع در این زمینه بخشی از ظرفیتهای ما بالقوه بوده و بخشی دیگر بالفعل است مجموعه گوشی GLX ما یا شاهین ۲ عملا ظرفیت بالفعل ما است که ۵ مدل گوشی دارد اما شاهین ۲ گوشی با کیفیت بهتر است که بخشی از آنها صادر میشود از طرفی ظرفیتهای دیگری هم در کشور داریم مانند ارگ جدید بم که به تولید مودم میپردازد و مورد اقبال اپراتورها قرار گرفته است، البته آنها برای راهاندازی خط تولید گوشی تلفن اعلام آمادگی کردند که البته نمونه گوشی تولید شده را در اختیار ما قرار دادهاند که پس از ارزیابی و انجام آزمایشات لازم توسط اپراتورها به تولید میپردازند.
* وزارت ارتباطات برای تولید گوشی هوشمند داخلی برنامه مدون دارد
چرا تعداد شرکتهای تولید در کشور کم است؟
هاشمی: به صورت طبیعی بحثهای برندینگ بحثهایی است که در دنیا موضوعیت دارد زیرا خیلی هستند شرکتهایی که به لحاظ دانشی توانمندتر بودند اما چون نتوانستند برندسازی کنند و جایگاه خود را ارتقاء دهند عملاً موفق نبودند و برخی از آنها حذف شدند، واقعیت این است که در حوزههای فنی کار عمده را حوزه طراحی ، ساخت و تولید میبینیم و کمتر به بخشهای مرتبط با بازاریابی و برندینگ توجه میکنیم این در حالی است که بازاریابی یک حوزه تخصصی و حائز اهمیت است و نباید به همه مسائل فنی نگاه کرد چون نتیجه آن این میشود که یک محصول تولید میشود اما بازاری برای آن وجود ندارد به طور مثال همین مجموعههایی که ما با آنها همکاری میکنیم برای تولیدات و بازار خود تیمهای مجزا تشکیل دادهاند به این معنی که آنها در خارج از کشور تولید گوشی همراه را تجربه کردند و اکنون از تجربه خود در داخل کشور استفاده میکنند. اما باید بگویم مجموعه دیگری به نام ویرا داریم که قابلیتهای خوبی در طراحی و تولید گوشی همراه را داشته و توان رقابت با محصول خارجی دارد که با این مجموعه همکاری خواهیم داشت.
البته باید به این نکته اشاره کنم که در این راستا ما در وزارت ارتباطات برنامه مدون داریم به طوری که یک زیست بوم طراحی کردیم تا در سطح کلان ظرفیت تولید را افزایش دهیم این کار را با چندین شرکت ادامه میدهیم که بخشی از آنها در حال تولید و بخش دیگر در حال نصب و استقرار خط تولید هستند.
* تمامی مبلغ خرید گوشی تولید داخل یکجا پرداخت نمیشود
برای ترغیب مردم در استفاده از گوشی های هوشمند داخلی گامی برداشته اید؟
هاشمی: بله ، با هماهنگی و برنامه ریزی که انجام دادهایم اپراتورها گوشی موبایل داخلی را باندر می کنند که این اتفاق بزرگی در کشور است، به این معنی که در واقع وقتی از کشور خارج می شوید بخشی از هزینه گوشی را پرداخت میکنید و بخش دیگری از آن بر روی سرویسها مستهلک میشود بنابر این هزینه افراد کمتر و امکان پرداخت آن سادهتر میشود. به طور مثال اگر گوشی همراه تولید داخل را خواستید تهیه کنید عملا این گوشی را ما با سرویس یکی از اپراتورها باندر میکنیم و در اختیار قرار میدهیم اتفاقی که میافتد این است که بخشی از سرویسهایی که از اپراتورها دریافت میکنید سرویسهای مجانی است که این کار برای ترغیب مشتریان برای استفاده از گوشی هوشمند تولید داخل است اما نکته دیگر این است که تمامی مبلغ خرید گوشی یکجا پرداخت نمیشود بلکه به صورت اقساطی است و در حال تلاش هستیم امسال بتوانیم این کار را شروع کنیم البته برای تحقق تولید داخل باید زیست بوم شکل گیرد.
* توسعه صادرات برای محصولات شرکتهای موفق در کشور را دنبال میکنیم
آیا گوشیهای تولید داخل قابلیت صادر به سایر کشورها را دارد؟
هاشمی: بله، توسعه صادرات برای محصولات و خدمات شرکتهای موفق در کشور را دنبال میکنیم، در واقع بسیاری از خدماتی که شرکتهای نوپا ارائه میدهند خدمات ارزشمند، خوب و قابل استفاده برای سایر کشورهای منطقه است، به همین دلیل برنامهریزی کردیم در طول یکسال باقی مانده که در وزارتخانه خدمت میکنم دومین نمایشگاه it افغانستان را برگزار کنیم زیرا در نخستین نمایشگاه در سال گذشته ۵۰ شرکت حضور داشتند که نیمی از آنها از حوزه IT کشور بودند که تعامل و قراردادهای خوبی را منعقد کردند البته این نمایشگاه را امسال نیز در شهریور ماه برگزار خواهیم کرد چراکه از ۲۴ شرکت حضور یافته در نمایشگاه سال گذشته همه آنها قرارداد کاری بستند.به طور مثال در حال حاضر تعدادی از شرکتهای کسب و کار ایرانی در عراق هستند و تعامل خوبی با این کشور داریم که در صورت وجود شرایط امنیتی با آنها امسال برنامه نمایشگاهی خواهیم داشت البته ارتباط با عمان هم در دستور کار بوده و در حال برنامهریزی هستیم از طرفی باید بگویم با کشورهای دیگر مانند ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، پاکستان و چین ارتباط خوبی داریم. زیرا این رفت و آمدها با سایر کشورها ایده می آفریند.
* با توجه به سرعت و تحولات تکنولوژی خودروی خودران سریعتر از گذشته اتفاق میافتد
درباره خودروهای خودران و آینده حمل و نقل در راستای تکنولوژی های پیشرفته بگوئید.
هاشمی: یک زمانی رفت و آمدها پیاده انجام میشد و پس از ظهور خودرو نیز تنها افراد خاص از آن استفاده میکردند چون تکنولوژی های نوظهور به لحاظ قیمتی گران بودند و امکان استفاده عمومی از آنها وجود نداشت. اما در یک مقطعی اگر از کسی میپرسیدند که قرار است یک بستر اشتراکی بیاید به نام تاکسی کسی باور نمیکرد اما اتفاق افتاد و سرویس های حمل و نقل عمومی بروز پیدا کرد و همه متوجه این سهم شدند که استفاده اشتراکی از منابع حمل و نقل میتواند بر کاهش هزینهها کمک کند که این کار در راستای بهرهوری بود. نکته بعدی این است که بدون شک ما به سمت خودروهای خودران پیش خواهیم رفت اما شاید مقداری باورپذیری آن سخت و دور از ذهن باشد.
استفاده اشتراکی از منابع وجه مشترک سیر تاریخی است ما به دنبال این هستیم هزینهها را کاهش دهیم و خدمات مطلوبتر و مؤثری دریافت کنیم که در ادامه این روند گام بعدی میتواند ماشین خودران باشد و سطح به اشتراکگذاری آن بیشتر است چون خودرو دیگر راننده ندارد و دیگر مردم به خرید خودرو فکر نمیکنند به همین دلیل است که در مطالعات این حوزه ۲ پارادایم تحت عنوان مالکیت و در اختیار بودن مطرح است، شاید تصور خیالی بودن این موضوع به ذهن برسد اما خیلی از امکانات امروز هم در گذشته خیالی به نظر می رسید اما با توجه به سرعت و تحولات تکنولوژی امروز این خودروی خودران سریعتراز گذشته اتفاق میافتد که با این اتفاق خودروسازان باید تغییر نگرش دهند به طور مثال جنرال موتور که از خودروسازان معروف است اکنون در زمینه اتومبیل خودران در حال فعالیت بوده و پیشران این تکنولوژی است.از طرفی باید بگویم نگاه منفعلانه در این خصوص این است که منتظر بمانیم تا اتومبیل خودران ظهور یابد و ما فقط مصرف کننده باشیم که نگاه درستی نیست، البته خودروی هوشمند در ۵ سطح دستهبندی میشود به طور مثال خودروهای موجود در بازار یک سطحی از هوشمندی را دارد اما بالاترین سطح بلوغ متفاوت است.
* آینده دیگر کسی خودرو هوشمند را بیمه نمی کند چون هوشمند است
چرا باید وارد عرصه تولید اتومبیل هوشمند شویم؟
هاشمی: ما باید به خودروی هوشمند ورود کنیم و آماده باشیم چون خودروی هوشمند قرار است در شرایط اقلیمی ایران قرار بگیرد اگر خودمان هم سازنده آن نباشیم اما سرویسهای آن را باید خودمان انجام دهیم، شرایط جادههای ما متفاوت است. نکته مهم این است که اگر به طور مثال ۲ خودروی هوشمند با یکدیگر تصادف کردند بیمه باید چه اقدامی انجام دهد؟ پس در نتیجه باید وارد موضوعات مختلف در قوانین شویم، در آینده دیگر کسی خودرو هوشمند را بیمه نمیکند چون هوشمند است. همچنین در خودروی هوشمند افراد به ماشینی که ۱۰۰ درصد به آن اطمینان دارند تصادف نخواهد کرد زیرا هوش مصنوعی تا ۹۹ درصد مشخص می کند که اتومبیل خودران در مسیر تصادف میکند یا خیر. در واقع بحثهای دانشی آمادهسازی و فرهنگسازی و دریافت پیام تحول باید در کنار هم باشند تا بتوانیم به عنوان جذب تکنولوژی و انتقال فناوری توسعه پیدا کنیم.