در حالی که تعداد روستاهای بالای ۲۰ خانوار دارای دسترسی به شبکه ملی اطلاعات در آغاز دولت یازدهم صفر بود، اکنون به ۳۵ هزار روستا رسیده که این دستاورد، نقش مهمی در سرعت بخشیدن به اطلاع از کاستیها و مشکلات مناطق مشکلات کشور و بهبود کیفیت خدمات رسانی شده است.
آخرین آماری که از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام شده نشان میدهد اکنون ۳۵ هزار ۵۱۹ روستا به شبکه ملی اطلاعات و به این واسطه به اینترنت متصل شدهاند.
بر اساس آخرین آماری که از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منتشر شده، تعداد روستاهای دارای ارتباط (تلفن ثابت، تلفن همگانی، تلفن همراه و اینترنت) به ۵۲ هزار روستا رسیده، روستاهای دارای تلفن خانگی از مرز ۴۷ هزار روستا گذشته و تعداد اشتراکهای روستایی اکنون نزدیک به چهار میلیون اشتراک است.
اکنون ۹۴ هزار تلفن همگانی در روستاها و ۲ هزار دستگاه تلفن همگانی در جادهها فعال هستند که میزان موفقیت آنها در برقراری مکالمات ۵۴ درصد است.
تعداد روستاهای دارای دسترسی به اینترنت پر سرعت به ۳۵ هزار اشتراک رسیده و تعداد اشتراکهای پهنباند نیز از مرز ۱۳۷ هزار مشترک گذشته است. با توجه به حضور میدانی وزیر ارتباطات و معاونان وی، اکنون فرآیند اتصال روستاهایی که به دلیل پهناور بودن یا نبود زیرساخت مناسب به اینترنت متصل نشده بودند، سرعت گرفته است. طبق آخرین گزارش اکنون یکهزار واحد پستی روستایی در سراسر کشور در حال فعالیت هستند.
توسعه ارتباطات روستایی با دولت یازدهم آغاز شد و بر اساس برنامهریزی پیش میرفت. با شیوع کرونا و نیاز همه مردم به اینترنت فرآیند اتصال به روستاها سرعت بیشتری به خود گرفت. برخی از دانشآموزان روستایی فاقد ارتباط با ارسال عکسهای خود در شبکههای اجتماعی صدایشان را به گوش مسوولان رساندند تا گروهی برای بررسی وضعیت آنها از سوی وزارت ارتباطات تشکیل شود.
به این واسطه، اتصال اینترنت برای ۳۰ روستا به شکل ویژه در دستور کار توسعه ارتباطات روستایی قرار گرفت و تیم ویژهای برای رصد کردن این مشکلات تشکیل شد.
از نزدیک به هفت سال قبل اتفاقهای بزرگی در حوزه توسعه زیرساختهای ارتباطی و دسترسی عمومی به شبکه ارتباطی پهنباند ثابت و سیار افتاده است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تحقق «عدالت ارتباطی» که از مصادیق «عدالت اجتماعی» است توسعه زیرساختهای ارتباطاتی در سراسر کشور را بهطور جدی در دستور کار قرار داده، زیرا تحقق عدالت ارتباطی بر اساس تکالیف تعیینشده در چارچوب برنامه ششم توسعه به این وزارتخانه محول شده است.
با شیوع کرونا و ضرورت رجوع به آموزش مجازی، پروژه «هوشمند سازی مدارس کشور» برای گسترش دسترسی به اینترنت پرسرعت در مدارس روستایی و شهری، با حمایت مجری توسعه ارتباطات روستایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با استفاده از سهم پروژه «خدمات عمومی اجباری» یا (USO (Universal Services Obligation جدیتر از گذشته در دستور کار قرار گرفت تا عدالت آموزشی مدنظر وزارت ارتباطات محقق شود.
کل این پروژه، در فاز نخست پوشش اینترنت پرسرعت برای ۷۶ هزار و ۴۰۰ مدرسه، شامل ۳۸ هزار و ۳۳۳ مدرسه شهری و ۳۸ هزار و ۶۷ مدرسه روستایی بود که همه بودجه موردنیاز آن از محل پروژه USO تامین شد.
توسعه فناوری نسل سوم و چهارم اینترنت همراه، در سراسر کشور و دسترسی روستاییان به خدمات پهنباند موبایل پروژه اینترنت روستایی در شروع، به کمک فناوری ارتباطات ثابت پیش رفت و از سالهایی استفاده از خدمات اینترنت موبایل نیز به پروژههای پیمانکاران مختلف USO اضافه شد.
از سال ۹۷، اجرای این پروژه به دو اپراتور تلفن همراه سپرده شد و در نتیجه تمرکز سیاستگزار و مجریان برای ایجاد سایتهای تازه یا ارتقای سایتهای موجود برای استفاده از فناوری ۳G و ۴G در سراسر کشور با تاکید بر روستاها، شدت بیشتری یافت و در عمل نیز نتیجه بهتری کسب شد.
تحول در فناوری ارائه خدمات ارتباطی به روستائیان تا سالها ارائه خدمات ارتباطی به بسیاری از روستاهای ایران، محدود به شبکه WLL (سیستم مخابراتی است جهت ارائه خدمت به ساکنان مناطق دور افتاده و مرزی) بود که به دلیل کیفیت نامناسب، فقدان ارائه ســرویس دیتا و بین الملل و سایر محدودیتها موجبات نارضایتی زیاد کاربران روستایی را رقم زد.
با آغاز ارائه خدمات ارتباطی از شبکه WLL به شبکه نسلهای جدید موبایل، کیفیت دسترسی روستاییان به خدمات ارتباطی دگرگون شد. یکی از مهمترین دستاوردهای دولت دوازدهم، الزام اپراتورها به ارائه خدمات رومینگ در شبکه جادهها و روستاهای کشور بود. با وجود مقاومت زیاد اپراتورها از تبادل خدمات بین یکدیگر، اما سرانجام سازمان تنظیم مقررات با پافشاری زیاد و برگزاری بازدیدهای میدانی متعدد به استانهای مختلف با حضور نمایندگان اپراتورها، موفق شد نزدیک به ۸۵ درصد از جادهها و ۹۰ درصد از روستاهای کشور را از پوشش خدمات رومینگ بین دو اپراتور اصلی شبکه همراه کشور برخوردار کند.
این اتفاق برای مشترکان مختلف تلفنهای همراه، فرخنده بود و دسترسی افراد بیشتری را به خدمات ارتباطی فراهم ساخت و هزینههای اجرای پروژه (USO) سایتهای متعدد در هر منطقه را نیز به طرز چشمگیری کاهش داد.