پروژه دفینیتی سعی دارد صنعت رایانش ابری جهان را با راهحل بلاکچین متحول کند. درصورت موفقیت این پروژه صنعت کریپتو نیز متحول میشود.
به نقل از دیکریپت، رمزارزها عمدتا پاسخ و جایگزینی برای سیستم مالی و بانکداری جهان قلمداد میشوند. ساتوشی ناکاموتو خالق بیتکوین در اولین بلوک این بلاکچین پیامی با این متن را قرار داد: «زمان ۳ ژانویه ۲۰۰۹ که صدراعظم قرار است برای دومین بار بانکها را نجات دهد.»
این جمله برگرفته از تیتر مقاله روزنامه تایمز لندن درمورد زمانی است که دولت بریتانیا قرار بود به بانکهای بزرگ کمک کند. با اینکه ناکاموتو دیگر درمورد معنا یا دلیل این پیام در بلوک «آغاز آفرینش» صحبتی نکرد اما بسیاری این پیام را دلیل ساخت بیتکوین از سوی ناکاموتو قلمداد کردند. کنار گذاشتن بانکها و واسطهها برای ایجاد ارزی که تحت کنترل مردم باشد.
اما با بالغ شدن تکنولوژی بیتکوین، اهداف ارزهای دیجیتال نیز بزرگتر شدهاند. حالا ارزهای دیجیتال نه تنها به فکر متحول کردن بازارهای مالی بلکه صنایعی مثل هنر، مدل و خیریه هستند.
به تازگی پروژهای به راه افتاده که قصد دارد اساس اینترنت را به کلی تغییر دهد. پایگاه داده یا دیتاسنترها. بنیاد دفینیتی در زوریخ سوئد در حال فعالیت روی «رایانه اینترنتی» (Internet Computer) است؛ اینترنتی نامتمرکز که قرار است جایگزینی برای زیرساخت ابری در جهان وب امروزی باشد.
رایانه اینترنتی چیست؟
اینترنتی که ما در حال حاضر از آن استفاده میکنیم از اکوسیستمهای اختصاصی ساخته شده که توسط شرکتهای بزرگ کنترل میشوند. این اکوسیستمها خدمات میزبانی، سرورها، امنیت و وبسایتهایی مثل eBay و آمازون را شامل میشوند که تمامی دادههای روی شبکه را کنترل میکنند. رایانه اینترنتی قرار است این وضعیت را تغییر دهد.
راهحل دفینیتی در واقعی یک نوع رایانه بلاکچینی است که روی آن، توسعهدهندگان و شرکتها نرمافزار و سیستمهای خود را توسعه داده، ساخته و مدیریت میکنند بدون اینکه به شرکتهای متمرکز امتیازی بدهند.
توسعهدهندگان با استفاده از رایانه اینترنتی میتوانند وبسایت، سیستمهای آیتی تجاری و خدمات اینترنت را با نصب کدهای خود به صورت مستقیم روی اینترنت عمومی ایجاد کنند و دیگر نیازی به توافقنامههای جداگانه با سرورها و خدمات ابری تجاری مثل AWS یا مایکروسافت کلاود نیست.
طبق اطلاعاتی که دفینیتی ارائه کرده است، رایانه اینترنتی نرمافزار بومی خود را در یک محیط ایمن برای دستکاری ارائه کرده و به دیوارآتش (Firewall) و سیستم پشتیبانگیری برای امنیت سیستم جدید نیاز نیست و بدون آن هم میتوان سیستمهای جدید را ایجاد کرد.
بهعلاوه زمانی که این چارچوب تکمیل شود، امکان فعالیت بین سیستم را فراهم میکند و اجزای مختلف نرمافزار میتوانند به سادگی با هم صحبت کنند. برای مثال در رایانه اینترنتی، تقویم شما میتواند با ارتباط با شبکه تاکسی آنلاین، یک تاکسی را برای مراسمی که در تقویم مشخص کردهاید رزرو کند و دیگر نیازی به مداخله شما نیست.
وعده اصلی رایانه اینترنتی برای شرکتهای وب۲، امنیت بیشتر و هزینه پایین برای ساخت، استفاده و نگهداری سیستمهای آیتی است.
رایانه اینترنتی چطور کار میکند؟
دفینیتی از یک نسخه الگوریتم اثبات سهم استفاده میکند. در این نسخه، گرهها یک عدد تصادفی به نام «چراغ راهنمای تصادفی» را تولید میکنند. این چراغ برای انتخاب گروه بعدی گرهها و هدایت پروتکلهای پلتفرم استفاده میشوند. این مکانیزم را مدل اجماع بازپخشِ آستانه (Threshold Relay Consensus) نام دارد و یکی از تجهیزات مهم دفینیتی محسوب میشود.
اما عنصر مرموز این سیستم «تکنولوژی کلید زنجیره» است که اجرای قرارداد هوشمند را به دو نوع تقسیم میکند: «درخواست بهروزرسانی» و «درخواست پرس و جو». این قابلیت امکان تراکنشهای بسیار سریع را فراهم میکند.
در حال حاضر، شبکه سیستم عصبی (NNS) همه چیز از امور مالی تا ارتقای دیتاسنترهای مستقل و گرههای ماشینی را مدیریت میکند.
این سیستم از یک فرایند مبتنی بر خرد کردن یا شاردینگ برای ذخیره ارزان داده روی بلاکچین استفاده میکند.
دفینیتی مدعی است که رایانه اینترنتی شکل دوبارهای به آیتی داده و درنتیجه ساخت و نگهداری سیستمها را سادهتر میکند.
دفینیتی قصد دارد شرایطی را فراهم کند که ساخت و فعالیت یک تجارت اینترنتی بدون وابستگی به شرکتهایی دیگر از جمله eBay و فیسبوک امکانپذیر شود.
این موضوع چه اهمیتی برای کریپتو دارد؟
با اینکه رایانه اینترنتی قرار است به شرکتهای وب۲ کمک کند تا سیستمهای قدیمی را پشت سر بگذارند، اما بسیاری از بلاکچینها نیز به چنین کمکی نیاز دارند.
بسیاری از گرههایی که شبکههای مختلف از جمله اتریوم، EOS و ترون را سرپا نگه میدارند روی سرورهای متمرکزی متعلق به آمازون، علیبابا و گوگل قرار دارند.
درنتیجه مدیران عامل این شرکتها میتوانند درمورد سرنوشت اتریوم تصمیمگیری کنند و مردم تنها تصمیمگیرنده این موضوع نیستند. آنها میتوانند گرههای اتریوم که به خدمات ابری وابسته هستند را خاموش کنند.
با اینکه احتمال چنین اتفاقی بسیار پایین است، اما اگر دولت به این شرکتها فشار آورده و از آنها بخواهد رمزارزها را متوقف کنند شاید با چنین اتفاقی مواجه شویم.
حوادث این چنین را پیش از این هم شاهد بودیم؛ سال ۲۰۱۹ مشخص شد که آمازون به دلیل تحریمهای دولت آمریکا، استفاده از AWS را برای توسعهدهندگان ایرانی ممنوع کرده است.
موضوع شبکه اجتماعی پارلل و اخراج آن از خدمات وب آمازون نیز یک مثال دیگری است که نشان میدهد، نامتمرکز بودن پروژهها به نامتمرکز بودن زیرساخت آنها بستگی دارد.
دامینیک ویلیامز، محقق ارشد این پروژه، اخیرا در کنفرانسی گفت تا زمانی که ۹۹ درصد از تمام آنچه مردم از آن استفاده میکنند را ارائهدهندگانی مثل آمازون و مایکروسافت میزبانی کنند، اپلیکیشنهای دیفای آسیبپذیر هستند.
ویلیامز میگوید: «شما در حقیقت با بلاکچین ارتباطی ندارید. شما با وبسایتی ارتباط دارید که با یک بلاکچین در ارتباط است. شما با خدمات وب آمازون در ارتباط هستید.»
اما دفینیتی تنها شرکتی نیست که قصد دارد خدمات نامتمرکز و مقاوم به دستکاری را برای میزبانی ارائه کند.
IPFS یک پروتکل فرد-به-فرد برای اشتراکگذاری فایل و میزبانی وبسایت است که در حال حاضر در هزاران کامپیوتر فعالیت دارد.
IPFS در حال حاضر به سیستم اصلی ذخیره داده برای شرکتهایی تبدیل شده که در زمینه بلاکچین فعالیت میکنند.
یک پروژه منبع باز با یک جامعهای متشکل از بیش از ۴ هزار نفر در سراسر جهان که تیمی در آزمایشگاه تحقیق و توسعه پروتکل لب (Protocol Lab) آن را توسعه و ارائه کرده است.
با اینکه کاربرد این سیستم با دفینیتی تفاوت دارد اما به مکانی برای ذخیره داده تبدیل شده و برخلاف دفینیتی به دیتاسنترهای منتخبی در سراسر جهان نیاز ندارد.
همچنین گرههای این شبکه فقط توسط سختافزار خاص این شبکه اداره میشوند و با بیتکوین و اتریوم که کاربر میتواند از تجهیزات مصرفی استفاده کند تفاوت دارد.
با این حال طراحیهای بزرگ دفینیتی هنوز در مرحله توسعه هستند و منتقدان و موافقان باید منتظر باشند تا رایانه اینترنتی در عمل سنجیده شود.