گوشی‌های تلفن همراه؛ محصول فناوری‌های همگرا
رئیس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرای معاونت علمی ریاست جمهوری با بیان این‌که گوشی‌های تلفن همراه محصول فناوری‌های همگراست، گفت: در گوشی تلفن همراه فناوری‌هایی چون نانو، الکترونیک، ارتباطی و … همگرایی دارند اپلیکیشن‌ها نرم‌افزار علوم شناختی بوده و حتی حسگرهای سلامت هم به گوشی تلفن همراه راه یافته اند، به عبارتی این ترکیبی از فناوری‌های همگرایی(NBIC) در گوشی‌های تلفن همراه است.
محمد سلطانی در رویداد دومین میتاپارک با موضوع محصولات فناوری همگرا که در محل پارک علم و فناوری دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان این‌که در انقلاب صنعتی چهارم محصولات به ندرت موردی از یک فناوری هستند، اظهار کرد: برای همه همگرایی فناوری‌ها نقاط همگرایی تعریف میشود، نقاط تلاقی ۴ فناوری نانو، مواد پیشرفته، غیرنانو، بایوتک، ICT و … است.
وی از ارتباط مرکز فناوری‌های همگرا با چند فناوری اصلی خبر داد و گفت: تاکنون در یکسری از حوزه‌های جدید ورود کردیم در این ۴ سال از زمان تشکیل این مرکز تاکنون، از ۱۲۵ طرح یا محصول حمایت شد که لزوماً همه این طرح‌ها موفق نبوده است و در برنامه پیش‌شتابدهی نیز تاکنون ۶ برنامه برگزار شده است.
رئیس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرای معاونت علمی ریاست جمهوری با اشاره به این‌که حمایت‌های ما بر سه نوع است، افزود: گرنت هوشمند(کمک به طرح یا فناوری هوشمند)، وام هوشمند (کمک برای ورود محصول به بازار که قابلیت تبدیل به گرنت را هم دارد) و دوره پیش‌شتابدهی در این نوع حمایت شرکت‌ها و تیم‌هایی با ایده و محصولات را برای همگرایی فناوری‌ها وارد فرآیند طراحی می‌کنیم.
دکتر سلطانی در ادامه با اشاره به معرفی چند نقطه همگرایی خاطرنشان کرد: چاپ زیستی که در آن قصد داریم به طور خاص بخش‌هایی از اجزای بدن تولید شود تا با بدن انسان سازگار باشد، در کشور مراحل ۴ شرکت را داریم که چاپگر زیستی را تولید کردند.
وی با بیان این‌که این چاپگرهای زیستی برای کاربردهای تخصصی فروخته شده و جوهره‌های آن در حال توسعه است، افزود: تاکنون موادی چون استخوان براساس چاپگر زیستی تولید شده است اما در مورد بافت‌های جدی‌تر نظیر کلیه، مثانه و غضروف هنوز به نتیجه نرسیده است.
رئیس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرای معاونت علمی ریاست جمهوری با بیان این‌که هم‌اکنون مهندسان بر روی چاپ، چاپگر و توسعه جوهر کار می‌کنند، گفت: پزشکان برای کارآزمایی بالینی، دارو و … کار می‌کنند، در دانشگاهی در کشور برای تولید بافت قرنیه تلاش می‌کنند.
سلطانی با بیان این‌که رابطه‌های مغز و رایانه قدیمی‌تر از محصولات تجاری است که فرصت‌هایی را پیش رو باز کرده است، ادامه داد: در این حوزه فارغ‌التحصیلان برق، کامپیوتر، شیمی و مکانیک می‌توانند وارد شوند.
وی تصریح کرد: در زمینه‌های توسعه و تنوع سبد محصولات، حرکت به سمت محصولات قابل حمل و پوشیدنی و توسعه ابزارها و روش‌های فردمحور تلاش شده است که نمونه بارز آن نوار مغز است.
رئیس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرای معاونت علمی ریاست جمهوری توضیح داد: NGS یا توالی‌یابی نسل جدید داده‌ها با حجم بالا براساس ژنتیک انسان، گیاه و حیوانات با هزینه کم تولید شده است. هزینه توالی‌یابی ژنی ۱۰۰۰ دلار و هم‌اکنون زیر ۱۰۰ دلار است.
دکتر سلطانی با بیان این‌که از سه بخش اصلی می‌توان به تولید داده با دستگاه توالی‌یابی اشاره و تصریح کرد: دوم پایگاه داده که با تجمیع این داده‌ها حاوی اطلاعات ارزشمندی است و دیگری تحلیل داده‌ها که کاربرد مختلفی در استعدادیابی و تشخیص دارد. تحلیل داده در کشور در حال شکل‌گیری است.
وی با تأکید بر ضرورت فعالیت در حوزه ساخت دستگاه و کیت و توسعه بازار و خدمات مبتنی بر تحلیل داده‌های ژنتیکی، افزود: زیست مهندسی موضوعی کاملاً نوظهور است که به کمک آن می‌توانیم محصولات مورد نیاز را در داخل محیط‌های زیستی نظیر باکتری تولید کنیم که مهم‌ترین آن تولید سویه است.
رئیس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرای معاونت علمی ریاست جمهوری برنامه‌های نوپا با فناوری‌های همگرایی را از برنامه‌های این مرکز دانست و خاطرنشان کرد: برنامه‌ها طوری طراحی شده که ایده اولیه تجاری شود و تیم در مقابل سرمایه‌گذار گذاشته شود.
دکتر سلطانی توضیح داد: در این برنامه می‌کوشیم سه ماه تیم را راهبری کنیم، طی این مدت تیم و محصول اعتبارسنجی میشود و به همراه ارائه خدمات مشاوره‌ای به سرمایه‌گذار معرفی و تسهیلات مالی ارائه میشود.
وی با بیان این‌که باید در فناوری‌های همگرا از افراط و تفریط پرهیز کرد، گفت: با راه‌اندازی دانشکده فناوری‌های همگرا موافق نیستم، بلکه باید پژوهش براساس همگرایی تعریف شود، اما در بخش تفریط می‌توان گفت تجربه نشان داده پیچیده‌ترین محصولات را در داخل با نگاه اقتصادی تولید کرده‌ایم.
صدور ضمانت‌نامه‌ها از خدمات اصلی صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران
در ادامه این مراسم، دکتر فریدوند، رئیس صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران با بیان این‌که توسعه هر محصول فناورانه و شکل‌گیری تیم آن به تأمین مالی نیاز دارد، افزود: در سال‌های اخیر در کشور اتفاقات مثبتی شکل گرفته و نهادهای مختلفی شکل گرفته است تا در مسیر از ایده تا تولید ثروت نیازهای مالی برطرف شود.
وی با بیان این‌که این صندوق طبق مجوز کارگروه ماده ۱۰۰ صندوق پژوهش و فناوری، ماده ۱۰۰ قانون برنامه سوم راه‌اندازی شد، گفت: هدف تأمین ارائه خدمات مالی و اعتباری برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر در طرح‌های دانش‌بنیان و فناور است.
رئیس صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران با بیان این‌که برای رشد یک ایده در بازه‌ای بانک به‌علت ریسک زیاد نمی‌تواند خدمات ارائه دهد، افزود: صدور ضمانت‌نامه‌ها از خدمات اصلی این صندوق است که در اسناد و قوانین بالادستی صدور ضمانت‌نامه برای صندوق لحاظ شده است.
دکتر فریدوند با بیان این‌که هم‌اکنون ضمانت‌نامه‌های صندوق نظیر ضمانت بانکی عمل می‌کند، خاطرنشان کرد: پرداخت انواع تسهیلات با نرخ‌های ترجیحی به شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر، ارزیابی شرکت‌ها و طرح‌های دانش‌بنیان و فناور، کارگزار مالی سازمان‌ها و نهادهای حامی حوزه فناوری کشور از خدمات این صندوق است.
وی با تأکید بر این‌که ضمانت‌نامه صندوق در کل دستگاه‌های اجرایی قابل قبول است، افزود: انواع ضمانت‌نامه‌ها از دانشگاه تهران صادر شده است، در بخش تسهیلات شاید پروژه‌ای به ضامن نیازی نداشته باشد، اما به منابعی برای بحث‌های سرمایه در گردش نیاز دارد، در این مرحله باید یک نهاد مالی ریسک پروژه را بپذیرد.
رئیس صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران با بیان این‌که برخی استارت‌آپ‌ها و تیمشان به سرمایه‌گذاری هوشمند(هدفمند) نیاز دارند، افزود: اگر تیم شکل گرفته باشد و محصول قابل دفاعی داشته باشد و بازار و اقتصاد مشخصی داشته باشد، می‌تواند در مسیر سرمایه‌گذاری ما قرار بگیرد.
در ادامه این مراسم دکتر زارعی، رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران این برنامه را حاصل تجربیات متعدد برشمرد و افزود: آماده پذیرش انتقادات و پیشنهادات هستیم، در حال حاضر در پارک زنجیره ارزشی طراحی شده است که همه بخش‌های خدماتی و فرآیندهای اصلی در آن مشخص شده است.