فعالان حوزه صنایع فرهنگی براین باورند که تشکیل صندوقهای جسورانه در حوزه فرهنگ و هنر قادر خواهد بود با تزریق سرمایه به حوزه صنعت محتوا و فرهنگ، استدیوهای ایرانی را که به دلیل تفاوت قیمت دلار و ریال و نبود سرمایهگذاری در این عرصه در حال کار فریلنس با خارج از ایران هستند، از این چرخه خارج کند.
صندوقهای جسورانه بورسی و خصوصی بستر و ابزاری پایدار مبتنی بر توان و تخصص بخش خصوصی است که تحت نظارت بورس اوراق بهادار به منظور تامینمالی خطر پذیر تشکیل شده است. پس از حضور صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در بازار سرمایه ۱۰ صندوق جسورانه و خصوصی از جمله صندوق انرژیهای نو، اکسیر سلامت، رویش سبز، پیشگام، پویا الگوریتم سرو پایدار یکم، پیشرفت، سپهر یکم و دیتا و ستاره برتر تشکیل شدند.
مهدی قلیپور خانقاه، مدیر صندوق جسورانه سپهر یکم در برنامهای که به مناسبت آغاز پذیرهنویسی صندوق جسورانه سپهر یکم در فرابورس برگزار شد، گفت: «فرایند تاسیس این صندوق فرایندی ۶ ماهه بود که در هفته گذشته به مرحله پذیره نویسی رسیده است. ما در تلاش هستیم که طرحهای سودآوری را برای دارندگان کارتهای عادی و ممتاز سرمایهگذاری برای صندوقهای سالهای آینده ایجاد کنیم.»
هدایت پول به سمت تولید
عارف علیقلی پور، مدیر نهادهای مالی فرابورس ایران در ادامه این برنامه با بیان اینکه یکی از اتفاقات مبارک بازار سرمایه تا امروز تشکیل اولین صندوق جسورانه حوزه فرهنگ و هنر بوده است، گفت: «ما نتوانسته بودیم برای تامین مالی صنعت هنری و سینمایی و فرهنگی ابزاری را شکل داده و ایجاد کنیم که نمود داشته باشد. امروز میتوانیم به این وسیله ابزار سازی کرده به تامین مالی آن کمک کنیم.»
او ادامه داد: «امید ما این است که دوستان تجربه خود را در حوزه فرهنگ و هنر در این صندوق رقم بزنند. اتفاق جالبی که در این صندوقهای جسورانه رخ میدهد، شراکتهای چند جانبه است.»
علیقلیپور در ادامه در توضیح تفاوت شرکتها و صندوق جسورانه، گفت: «این صندوقها مزیتهای متعددی دارند یکی از مهمترین مزیتها این است که دارایی افراد نزد جایی مانند سماد سپرده میشود و نقل و انتقال آن کار راحتی است. در فضای شکلگیری جذب سرمایه شما روی تابلو بورس این کار را انجام میدهید یعنی احتمالا اگر مذاکراتی با نهادها داشته باشید و آنها را به این حوزه ترغیب کنید، شراکت هم اتفاق خواهد افتاد.»
او در ادامه گفت: «در تابستان امسال یکی از صندوقهای بزرگ خصوصی کشور در حال پذیره نویسی بود و ما نگران بودیم این صندوق تمام میشود یا نه. جالب بود با بازاریابی انجام شده با مشارکت اکثر نهادهای مالی بازار سرمایه آن صندوق تشکیل شد.»
علیقلیپور بر این باور است که این ادبیات دارد در بازار سرمایه شکل میگیرد که با صندوقهای جسورانه و در کنار آن با صندوقهای خصوصی و سایر ابزارها، فضایی برای هدایت نقدینگی به سمت تولید اقتصاد شکل خواهد گرفت.
پیش از این اعلام شده بود از ابتدای ۹۹، ۱۰ صندوق سرمایهگذاری با حجم سرمایه هزار و ۴۳۵ میلیارد تومان مجوز سرمایهگذاری را از صندوق نوآوری و شکوفایی دریافت کردهاند. از این تعداد هماکنون چهار صندوق فعالاند، سه صندوق نیز موافقت اصولی دریافت کردهاند و در مرحله پذیرهنویسی عمومی قرار دارند و بقیه در مراحل دریافت مجوزات از سازمان بورس به سر میبرند.
حالا مدیر نهادهای مالی فرابورس ایران با بیان اینکه صندوق جسورانه سپهر چهاردهمین صندوق جسورانه کشور است و پیشبینی میشود که تا آخر سال این عدد به ۲۰ برسد، گفت: «ما در حوزه جسورانه به سرمایهای نزدیک به هزار میلیارد تومان رسیدهایم و در همین سه چهار هفته اخیر حدود ۷۰ میلیارد تومان از طریق همین صندوقها به اکوسیستم نوآوری کشور تزریق شده است که عدد قابل توجهی است.»
او گفت: «ما امیدواریم که این فضا بزرگتر شده و بتواند به فضای اکوسیستم نوآوری کشور کمک کند تا از سمت بازار سرمایه نسبت به تامین مالی کمک کنیم و من به فضای فعلی حوزه VCها امیدوارم که صندوقهای بالای ۵۰۰ و هزار میلیارد در حوزه جسورانه تشکیل شود.»
نیاز مبرم صنایع فرهنگی به سرمایهگذاری
حسنی، مدیرعامل شرکت نشر الکترونیک ایران در ادامه این برنامه با بیان اینکه صنایع فرهنگی یکی از نقاط مزیتی ما در ایران است، گفت: «بهای تمام شده ما به درست یا غلط در بسیاری از حوزهها پایین است و در جهان بازاری جدی دارد. بسیاری از استدیوهای ما در حوزه انیمیشن در حال کار فریلنسری در دنیا هستند که یکی از دلایل آن تفاوت قیمت دلار و ریال است اما دلیل دیگر این است که ما سرمایهگذاری بزرگی در این عرصه نکردهایم که بتوانیم محصول را تمام شده در بازارها جهانی عرضه کنیم.»
او یکی از مهم ترین مسائل ما در حوزه صنعت محتوا و فرهنگ را داشتن سرمایههای بزرگ در این حوزه و خارج کردن استدیوها از چرخه فریلنسری دانست و گفت: «وقتی محصولی کامل در داخل کشور تولید میشود، اگر بتوان سرمایهگذاری را درست انجام شود میتوان آن را در بازار جهانی عرضه کرد.»
حسنی حوزه صنایع دستی، گردشگری و بازی (گیم) را از دیگر حوزههای نیازمند توجه و سرمایه گذاری دانست.
جذب منابع بازیگران دیگر
علی ناظمی، معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در پایان این رویداد با بیان اینکه وجود این صندوقها ظرفیت بینظیری است که به این اکوسیستم کمک خواهد کرد، گفت: «نه به این دلیل که ابزار بینقصی است بلکه به این دلیل که ما امروز هیچ جایگزین دیگری به غیر از صندوقهای سرمایهگذاری خطر پذیر به شکل بورسی برای تامین مالی خطر پذیر در حوزه نوآوری نداریم و هر ابزار دیگری که استفاده کنیم پیچیدگی و مشکلات برای انجام فعالیت برای ما ایجاد میکند.»
او با اشاره به اینکه آینده خوب این صندوقها قادر خواهد بود منابع بازیگران دیگر را هم جذب این اکوسیستم کند، افزود: «امروز تقریبا در دنیا صندوقهای توسعه ملی ۱۰ تا ۱۲ درصد منابع خود را وارد این حوزه میکنند که این عدد در ایران صفر است.»
ناظمی در پایان افزود: «وقتی به شاخص سرمایهگذاری نگاه میکنید، خواهید دید که در طی سال ۲۰۱۳ تا امروز شاخص سرمایه گذاری VC تقریبا ۱۰برابر شده است. این یعنی بازدهی خیلی زیاد و به همین دلیل است که صندوقهای توسعه ملی در تمام دنیا منابعشان را به این سمت میبرند.»
معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری پیش از این میزان مبلغ سرمایهگذاریهایی را که این صندوقها انجام میدهند، حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده و گفته بود: «فعلاً صندوق پیشگام با ۲۴۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری، صندوق پیشرفت با ۱۵۰ میلیارد، ستاره برتر با ۱۰۰ میلیارد تومان و پویا الگوریتم در حدود ۵۰ میلیارد تومان فعال و در حال سرمایهگذاری هستند.»
به گفته او، همراه مکانیک و باسلام هم تامین مالی خود را از این صندوقها انجام دادهاند و در یک سال آینده به طور حتم صندوقهای بیشتری موافقت اصولی را دریافت کرده و خود را برای حضور در بازار استارتآپها و تامین مالی آنها فراهم میکنند.