گسترش فیلترشکن‌ها عامل شیوع بالای بدافزارها در ایران
یک کارشناس فناوری اطلاعات گفت: طبق گزارش کسپراسکای، ایران یکی از دارندگان رتبه بالا در بدافزارهای جهان در سال ۲۰۲۱ بوده که یکی از مهم‌ترین دلایلش، گسترش فیلترشکن‌هاست.
میلاد نوری با بیان اینکه طبق گزارش کسپراسکای که یکی از شرکت‌های امنیتی جهانی است، ایران در سال ۲۰۲۱ در بخش بدافزارهای جهان رتبه بالایی کسب کرده است، افزود: در این مدت مرکز ماهر هم درباره شیوع بدافزارها گزارش داده، اما هیچوقت عمق فاجعه در این ابعاد نبوده است. حتی چین با آن حجم کاربر، در رتبه دوم قرار گرفته است. زمانی که تلگرام فیلتر شد، بسیاری از کارشناسان هشدار دادند که ما کاربری که اصلا به فیلترشکن برای کارهای روزانه‌اش احتیاج ندارد را به سمت استفاده از فیلترشکن‌ها به هر قیمتی سوق می‌دهیم.
وی ادامه داد: روزهایی بود که هنوز مردم به واتس‌اپ کوچ نکرده بودند و تلگرام در میان کسب و کارها خیلی همه‌گیر بود و بسیاری از آنها آدرس تلگرام داشتند. بسیاری از افراد اخبار را از طریق کانال‌های تلگرامی پیگیری می‌کردند؛ همه این کسب‌وکارها وقتی با مشکل فیلترینگ مواجه شدند، تا یک دوره قبل از مهاجرت به واتس‌اپ و همه‌گیر شدن واتس‌اپ، از ابزارهای فیلترشکن استفاده می‌کردند، تا زمانی که افراد تصمیم‌گیر فیلترشکن‌ها و ابزارهای دور زدن فیلترینگ را هم به صورت دوره‌ای مسدود کردند.
این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه ما اپلیکیشن‌های فیلترشکن که معتبر هستند را در مارکت‌های داخلی نداریم، افزود: در گوگل‌پلی و اپ‌استور هم فیلترشکن‌های معروف را مسدود کرده بودند و به جایی رسیدیم که فیلترشکن‌های غیررسمی در تلگرام دست‌به‌دست می‌شد؛ کاربر در یک گروه و کانال ناشناس، بدون هویت و مشخصات مجاز، هر ابزار دور زدن فیلترینگ را که می‌دید، سریعا و بدون توجه به سطح دسترسی‌ها نصب می‌کرد. همیشه هم افراد کلاهبرداری که به دنبال سوءاستفاده و دسترسی به اطلاعات و خالی کردن حساب مردم هستند، کمین کرده و روی همین موج‌ها سوار می‌شوند.
نوری ادامه داد: آنها در قالب ابزارهای دور زدن فیلترینگ، اپلیکیشن‌هایی را طراحی می‌کنند که ممکن است از شما دسترسی به پیامک، گالری و لوکیشن را بگیرد، دسترسی‌های غیرمتعارفی که برای آن اپلیکیشن نیاز نیست. به طرق مختلف از این دسترسی‌ها استفاده می‌کنند. مثلا ممکن است یکی دسترسی به گالری افراد را بگیرد و از اطلاعات و تصاویر افراد برای باج‌گیری برای عدم انتشار تصاویر استفاده کند. یکی دیگر از کلاهبرداری‌ها این است که این اپلیکیشن‌ها دسترسی به پیامک را می‌گیرند.
وی با بیان اینکه طبق اطلاعات پلیس فتا، حجم فیشینگ به دلیل استفاده از رمز پویا کاهش پیدا کرده، اظهار کرد: اما فیلترشکن‌هایی هستند که روی گوشی شما نصب می‌شوند و دسترسی به پیامک دارند، زمانی که اینها قصد دارند فیشینگ کرده و حساب شما را خالی کنند، به پیامک رمز پویایی که برای شما ارسال میشود هم در لحظه دسترسی دارند و آن را به سرور خودشان منتقل می‌کنند و ما می‌بینیم که الان با وجود اینکه رمز پویا هم داریم، دوباره فیشینگ گسترش پیدا کرده است.
این کارشناس فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: فیلترشکن‌ها غیر از اینکه خودشان گوشی کاربر را آلوده کنند، فرهنگ نصب کردن اپلیکیشن از هر منبعی را بین مردم جا انداختند. اگر الان اپلیکیشن موسیقی در یک کانال تلگرامی وجود داشته باشد، مردم بدون ترس آن را نصب می‌کنند، چون احساس می‌کنند فیلترشکن‌هایی که نصب کردند، مشکلی برایشان ایجاد نکرده، نسبت به این هشدارها بی‌تفاوت شدند، چون بارها نصب کردند و خودشان خبر ندارند که اینها بدافزار بوده است. بنابراین این جنبه دیگر قضیه مسدودسازی است و هرچه مسدودسازی‌ها بیشتر شود، بدافزارها گسترده‌تر می‌شوند و ممکن است عواقب سنگینی داشته باشند.
نوری ادامه داد: مارکت‌های ایرانی نمی‌توانند اپلیکیشن‌هایی مانند فیلترشکن و حتی اپلیکیشن توییتر و یوتیوب را داشته باشند. کسی که به اینها علاقمند باشد، می‌تواند به هر طریقی از مارکت‌ها و منابع غیررسمی این اپلیکیشن را نصب کند، اما ما کاربر را تشویق کردیم که اپلیکیشن‌هایش را از مرجع غیررسمی دانلود کند. عمده علت شیوع بدافزارها، به‌دلیل مسدودسازی‌ها و فیلترینگ است که مرکز ماهر هم پیش از این هشدار داده بودو الان گزارش کسپراسکای از سال ۲۰۲۱، در عمل نشان داده حدس و گمان‌هایی که کارشناسان داشتند، به واقعیت پیوسته است.