معاون وزیر ارتباطات خبر داد: بدون بهبود کیفیت، افزایش قیمت اینترنت نخواهیم داشت
صادق عباسی شاهکوه گفت: هر تغییر بیشتری در قیمت اینترنت اپراتورهای تلفن همراه را به بحث کیفیت منوط کرده ایم. برای ارائه قیمت های جدید بسته های اینترنت، اپراتورها باید تعهدات کیفیتی به رگولاتوری بدهند و رگولاتوری با جدیت این موضوع را دنبال می کند.
تغییر تعرفه های اینترنت همراه یکی از موضوعات مهم برای کاربران شبکه موبایل در کشور است که هنوز پرونده آن بسته نشده است.
در ادامه انتقاد از تصمیم وزارت ارتباطات و اپراتورها برای افزایش تعرفه های موبایل هرازگاهی صدای مخالفت با این تغییر، بلند می شود؛ از جمله انتقاد نماینده مجلس شورای اسلامی و رئیس فراکسیون اقتصاد دانش بنیان مجلس که پرسید: چرا باید هزینه های پول پاشی بی دلیل همراه اول با گران کردن اینترنت مصرفی مردم، جبران شود؟ و از این بابت از وزارت ارتباطات انتقاد کرد.
مردم هم هنوز از افزایش تعرفه اینترنت موبایل گلایه دارند. آنها همچنین به تغییر نوع و سبک بسته های اینترنت همراه هم معترض هستند؛ زیرا در مدل جدید مصرف اینترنت همراه قرار است اینترنت موبایل سرویسی نه همیشگی و ثابت بلکه برای مصارف محدود باشد.
گلایه دیگر کاربران موبایل از ارائه نشدن بسته های جدید متناسب با نیاز امروز آنها است؛ زیرا وقتی بسته های محبوب حذف شدند قرار شد بسته هایی با شرایط نزدیک به شرایط قبل جایگزین بسته های قبلی شوند که این امر محقق نشده است.
موضوع دیگری که کاربران را نگران می کند، برنامه افزایش قیمت در بسته هایی است که در آینده معرفی خواهند شد، البته وزارت ارتباطات می گوید که افزایش قیمت و تعریف بسته هایی با قیمت های جدید مشروط به تعهداتی است و برای اپراتورها به سادگی امکان پذیر نخواهد شد.
درباره این موضوعات با صادق عباسی شاهکوه معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفت وگو کرده ایم.
*رگولاتوری به جزئیات هزینه کرد اپراتورها وارد نمی شود
فارس: برخی از نمایندگان می گویند که وزارت ارتباطات برای اینکه پول پاشی همراه اول را جبران کند، تعرفه های اینترنت همراه را افزایش داده است. ماجرای پول پاشی همراه اول چیست؟ پول پاشی در چه موضوعاتی رخ داده است؟
عباسی: من واقعا نمی دانم و در جریان این موضوع نیست. چنین اطلاعاتی نداریم.
*هزینه تبلیغات اپراتورهای ایرانی در مقایسه با استاندارد جهانی زیاد نیست
فارس: شاید اشاره مخالفان به هزینه تبلیغات اپراتورها باشد؛ زیرا در مقاطع مختلفی انتشار ارقام هزینه های تبلیغات اپراتورها، واکنش برانگیز شده است و برخی می گویند اپراتورها اگر پول ندارند چرا تبلیغات می کنند؟
عباسی: این موضوع تبلیغات که به آن اشاره شده است، یک توضیحی دارد؛ اینکه یک اپراتور برای مثال 3 درصد از درآمد خود را صرف تبلیغات می کند و 3 درصد واقعا در نرم های جهانی عدد بزرگی نیست.
ممکن است به خود عدد نگاه کنیم و تصور کنیم که عدد بزرگی است اما 3 درصد از کل درآمد اپراتور است.
در نرم جهانی باید بیشتر از این اعداد را برای تبلیغات هزینه کنند. باید در نظر داشته باشیم که به هر حال این اپراتورها در رقابت هستند و نیاز به تبلیغات در بازار دارند. این نکته مثبتی است و نکته منفی نیست. زیرا اگر بازار تلفن همراه در کشور انحصاری بود اپراتورها اساسا دیگر نیاز به تبلیغات و هزینه کرد برای تبلیغ نداشتند. البته در این صورت کاربران اپراتورها هم سرویس خوبی را از اپراتور دریافت نمی کردند و این موضوع هم خوب نخواهد بود.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از طرف وزارت ارتباطات فناوری اطلاعات مسئول نظارت بر عملکرد اپراتورهای تلفن همراه است و وظایف نظارتی خود را انجام می دهد. اما باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که سازمان تنظیم مقررات اساسا وارد جزئیات هزینه‌کرد اپراتورها نمی شود.
به طور کلی هم وقتی نسبت اعداد و ارقامی که برای تبلیغات اپراتورهای ایرانی هزینه می شود را با اعداد و ارقام هزینه ها در نرم های جهانی مقایسه می کنیم می بینیم که عدد خیلی غیر طبیعی نیست.
علاوه بر این، بحث های دیگری را هم باید در موضوع تبلیغات اپراتورها در نظر بگیریم؛ از جمله اینکه تبلیغاتی که در ایران روی بسترهایی مانند سازمان صدا و سیما انجام می شود قیمت و شرایط متفاوتی با قیمت ها و نرم های جهانی دارد.
*ایرادی در تبلیغات اپراتورها نمی بینیم
فارس: منظور شما هزینه زیاد تبلیغات صدا و سیما است؟
عباسی: به هر حال باید این هزینه ها را با هم مقایسه کرد که ما این مقایسه را نداریم.
آنچه که مشخص است این است که اپراتورهای موبایل برای تبلیغات کانال های مشخصی دارند؛ این کانال ها مشخص و رسمی هستند. یکی از این کانال ها صدا و سیما است و سیما و کانال دیگر شهرداری ها هستند.
در کل موضوع، ما ایرادی در تبلیغات اپراتورها نمی بینیم؛ اگرچه که باز تاکید می کنم که سازمان تنظیم مقررات وارد جزئیات هزینه کرد اپراتورها نمی شود.
*مطلبی دال بر پول پاشی اپراتورها ندیده ایم
فارس: پس شما در هزینه های اپراتورها با مستندی مرتبط با این موضوع که گفته می شود اپراتورها پول پاشی می کنند برخورد نکرده اید؟
عباسی: چنین چیزی را واقعا ندیدیم و در جریان این موضوع نیستیم. چون باز تاکید می کنم اساسا رگولاتوری وارد این بحث ها نمی شود. اصلا این کار ما نیست.
فارس: اساسا چه مواردی را در صورت های مالی اپراتورها بررسی می کنید؟
عباسی: یک مورد که سازمان تنظیم مقررات انجام می دهد این است که از اپراتور هزینه ها و درآمدهایش را می خواهیم که حق السهم دولت از درآمد اپراتور را به درستی بررسی و مشخص کنیم و بتوانیم سهم دولت را اخذ کنیم.
موضوع دیگری که رگولاتوری بررسی می کند این است که ببینیم اپراتور سمت سرمایه گذاری می رود یا نمی رود.
در این چند سال اخیر هم در بررسی هزینه و درآمدهای اپراتورها دیده ایم که سرمایه گذاری اپراتورها برای توسعه و ارتقا شبکه کم شده است که دلیل آن را هم می دانیم و به خاطر بحث درآمدی است که درآمد آنها کاهش یافته اما هزینه هایشان افزایش یافته است. یعنی اپراتورها درآمد ریالی داشته اند که درآمد رو به افزایش بوده است اما در مقابل هزینه هایشان به دلار بوده است و هزینه ها هم رو به افزایش بوده است؛ در نتیجه افزایش هزینه ها از افزایش درآمد بیشتر شده است.
اگر موضوعات دیگری هم در بین باشد که دیگر نهادهای نظارتی خود اپراتورها باید آنها را بررسی کنند.
*بازار تلفن همراه رقابتی است یا نیست؟
فارس: شما اشاره کردید که در بازار تلفن همراه رقابت وجود دارد و چون رقابت هست اپراتورها نیاز به تبلیغات دارند. در نقطه مقابل این نظر، اتفاقا برخی از کاربران اپراتورهای تلفن همراه گلایه می کنند که چرا بازار تلفن همراه در کشور رقابتی نیست و اپراتورها تعرفه خدمات خود از جمله مکالمه و اینترنت را با هم هماهنگ می کنند یا در افزایش تعرفه یکسان عمل می کنند؟
عباسی: در رقابت معمولا این اتفاق رخ می دهد. اپراتورهایی که در حد همدیگر هستند در رقابت در نهایت نزدیک به هم تعرفه خدمات را اعلام می کنند و این موضوع چندان عجیب نیست.
بازار تلفن همراه رقابتی است اما دو اپراتور بزرگ تر بازار تقریبا هم اندازه هستند رقابت بسیار نزدیک است
دو اپراتور که با هم رقابت می کنند وقتی ابعاد شان به هم نزدیک می شود در عمل در موارد مختلف به هم نزدیک می شوند. رقابت بر سر اعداد کوچیک در حد یک درصد تا دو درصد است و این موضوع طبیعی است و عجیب نیست.
به همین دلیل است که در عمل می بینیم که دو اپراتور همراه اول و ایرانسل تعرفه هایی نزدیک به هم دارند اما اپراتور رایتل که کوچکتر است تعرفه های متفاوت تری نسبت به دو اپراتور بزرگتر دارد که طبیعی است زیرا اندازه بازار و سهم بازار متفاوتی نسبت به دو اپراتور دیگر دارد.
*فعلا از ارائه بسته های جدید اینترنت همراه خبری نیست
فارس: وقتی برخی از بسته های اینترنت همراه که بسته های پرحجم و طولانی تر و به اصطلاح مقرون به صرفه تر برای مردم بودند حذف شدند، گفته شد که به زودی اپراتورها بسته های جدیدی را به عنوان بسته های جایگزین معرفی می کنند. هنوز بسته ای ارائه نشده است و مشترکان تلفن همراه می پرسند که آیا دیگر قرار نیست اپراتورها بسته یک ساله و بلند مدت ارائه کنند؟
کاربران سامانه فارس من هم با ثبت سوژه در این سامانه با انتقاد از حذف بسته های بلند مدت توسط اپراتورها، پرسیده اند که چرا اپراتورها بسته های جدید بلند مدت و پرجم را معرفی نکردند؟
عباسی: حقیقت این است که دیگر هر تغییر بیشتری در قیمت اینترنت اپراتورهای تلفن همراه را به بحث کیفیت منوط کرده ایم. به این معنی که هر اقدام دیگری که بخواهیم در حوزه تعرفه اینترنت همراه انجام دهیم را منوط به بحث کیفیت و توسعه کرده ایم.
هر تغییر دیگری در بخش اینترنت همراه از جمله تعریف بسته های جدید با قیمت جدید، منوط به کیفیت و توسعه است
مرحله قبلی که بحث حذف بسته ها بود چون موضوع حذف بود ساده تر بود؛ اما مرحله جدید بحث ارائه قیمت های جدید است که این دو با هم خیلی فرق دارد.
برای ارائه قیمت های جدید بسته های اینترنت، اپراتورها باید تعهدات کیفیتی به رگولاتوری بدهند و رگولاتوری با جدیت این موضوع را دنبال می کند.
*سبک کاربران در مصرف اینترنت تغییر می کند
فارس: یکی از گلایه هایی که کاربران تلفن همراه دارند تغییر سبک و مدل بسته های اینترنت همراه است. به این معنی که در مدل جدید مصرف اینترنت همراه قرار است اینترنت موبایل سرویسی نه همیشگی و ثابت بلکه برای مصارف محدود باشد؛ در حالی که برخی از کاربران مشترک بسته های پرحجم و طولانی موبایل هستند. برای این مشترکان اینترنت موبایل تنها سرویس بوده است و آنها نمی توانند هم اینترنت ثابت و هم همراه را خریداری کنند.
عباسی: این یک واقعیت است که ترافیک شبکه موبایل در ایران در مقایسه با ترافیک شبکه ثابت طبیعی نیست و باید فکری برای آن شود؛ زیرا نتیجه ادامه این وضع چیزی جز بدتر شدن کیفیت اینترنت در کشور نیست.
در این باره آمار و مستندات وجود دارد که این گفته را تایید می کند. در سال 2020 ترافیک مصرفی هر خط ثابت در ماه در اروپا به طور میانگین 200 گیگابایت بوده است اما در ایران ترافیک مصرفی هر خط ثابت در ماه به طور میانگین 40 گیگابایت است.
همچنین در سال 2020 ترافیک مصرفی هر خط موبایل در ماه در اروپا 5 گیگابایت بوده است اما در ایران ترافیک مصرفی هر خط موبایل در ماه 10 گیگابایت بوده است.
به این ترتیب طبق آمارها می توان این طور گفت که در اروپا 90 درصد ترافیک اینترنت روی شبکه ثابت است و در ایران 30 درصد ترافیک اینترنت روی شبکه ثابت است.