فین‌تک چیست؟/ مزایای استفاده از فناوری مالی در کسب و کار
فین تک (Fintech) به معنای کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است. فین تک معادل Financial technology یا Fintech، صنعتی در فضای اقتصادی کسب و کار است و به کمپانی‌هایی اشاره دارد که تلاش می کنند با کاربرد تکنولوژی خدمات مالی را کارآمدترکنند.
اهداف فین تک شامل کاهش هزینه ها (Reduction in costs)، حذف بوروکراسی ها (Eliminate burauccracy) و توانایی هوشمندانه در ارزیابی خطرها و ریسک های احتمالی (Intelligent ability to assess risk) است.
به کارگیری فین‌تک در کسب و کارها
معمولاً هر تغییری در فرآیند با مقاومت روبه رو میشود. تغییراتی که از نوع نرم افزاری است مقاومت آن عمدتاً از جنس بی اعتمادی است. از آنجا که بخش مالی یکی از حساس ترین بخش های بنگاه ها به شمار می‌رود، فین‌تک‌ها با مقاومت بیشتری در این حوزه مواجه هستند البته این مقوله به ذات حرفه حسابداری نیز بر می گردد که از چارچوب تعریف شده مشخصی برخوردار است و تغییرات را به سختی و در شرایط اطمینان می‌پذیرد.
دنیای دیجیتال هر لحظه در حال تحول است؛ بدیهی است صنعتی موفق تر خواهد بود که سریع تر بتواند از این دنیای بزرگ که بسیار بزرگتر از دنیای واقعی است در جهت توسعه خود بهره بگیرد.
برخی از مواردی که در کسب و کارها می توان از Fintech بهره گرفت بدین شرح قابل تبیین است:
استفاده از دستگاه های PDA به جای دستگاه POS
این دستگاه بر پایه نرم افزار اندروید بوده و قابلیت اتصال به سایر نرم افزارهای مالی را دارد که علاوه بر تراکنش های بانکی قابلیت ثبت سفارش و صدور فاکتور را دارد. دستگاه مزبور ضرورت داشتن تبلت توسط بازاریابان را منتفی و همچنین مصرف کاغذ برای صدور فاکتور را محدود به کاغذهای رول می‌کند.
تمرکز مکانیزه وجوه
وجوه واریزی ناشی از فروش نمایندگی های متعدد کشور به صورت مکانیزه در مواعد روزانه به یک حساب تجمیع و پس از آن به حساب تأمین کنندگان (Suppliers) براساس لیست معین منتقل میشود. در این فرآیند هزینه‌های مربوط به صدور چک و صرف هزینه نیروی انسانی حذف میشود.
ویزیت الکترونیک
یکی از عمده ترین هزینه‌های صنعت پخش و فروش، هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی است. استفاده از اپلیکیشن‌های موجود و نصب آن بر گوشی موبایل سوپر مارکت ها و اخذ سفارش مشابه فروشگاه‌های زنجیره‌ای گامی مؤثر در فین‌تک خواهد بود.
ارسال فاکتور مجازی به جای فاکتور واقعی
برای مشتریان با توجه به ایجاد بستر لازم از حیث نرم افزاری با استفاده از فین‌تک امکان صدور و ارسال فاکتور های مکانیزه به سادگی فراهم است. امکان فوق علاوه برتسریع، حذف کاغذ را که هزینه زیادی را در بخش ملزومات به خود اختصاص می‌دهد ممکن می‌کند.
مکانیزه کردن عملیات تنخواه داری و تنخواه گردانی
تکنولوژی مالی از سوی بانک‌ها این امکان را فراهم کرده است که شرکت‌هایی که از شعب یا نمایندگی‌های متعدد برخوردار هستند حساب های مجزا افتتاح و این حساب ها به صورت مکانیزه قابل شارژ هستند و از مزایای آن امکان مشاهده نحوه هزینه کرد آن توسط تنخواه‌داران و مشاهده موجودی و مدیریت کامل گردش تنخواه به صورت آنلاین است.
دسته بندی کسب و کارهای فین‌تک
۱. پرداخت
۲. پول و ارزهای رمز نگاری شده مانند بیت کوین و سیستم های مبتنی بر بلاکچین
۳. لندتک (Lendtech) یا خدمات قرض و وام
۴. ولث‌تک (WealthTech) یا کسب و کارهای فناوری مربوط به بورس و سرمایه گذاری
۵. مدیریت مالی شخصی
۶. انتقال بین المللی پول یا رمیتنس (Remittance)
۷. بانکداری روزمره و بانک های بدون شعبه
۸. اینشور تک (InsureTech) یا کسب و کارهای فناوری بیمه
۹. رگ تک (RegTech) یا کسب و کارهای مربوط به قانون گذاری
۱۰. ربات های تریدر و اکسپرت ها
موانع و مشکلات فین تک
متفاوت بودن محیط قانونی کشورها
با وجود استقبال بالا از فین تک ها و تمایل کشورهاو شرکت های بزرگ برای سرمایه گذاری در کسب و کارهای خلاقانه، شرکت های نوپا هنوز با محیط های قانونی متعدد سازگاری پیدا نکرده‌اند. این مسئله توسعه فین‌تک‌ها را در بسیاری از بازارها با مشکل روبرو کرده است.
مشکل جذب سرمایه‌گذار در چارچوب قانون
دولت‌ها معمولاً با توجه به جوان بودن فین‌تک‌ها از آنها به گرمی استقبال نمی‌کنند. شرکتهای سرمایه‌گذاری نیز معمولاً راهبردهای خود را با برنامه‌های اقتصادی دولت ها هماهنگ می کنند. از این رو جذب سرمایه گذاری برای فین‌تک‌ها با دشواری‌هایی همراه است.
در ایران نیز به علت نوپا و ناشناخته بودن این موضوع، مشکل جذب سرمایه گذاری شاید بعد از مشکلات قانون‌گذاری مهم‌ترین مسئله این حوزه باشد.
فقدان اطمینان و قطعیت در بازار
فین‌تک‌ها با بهره‌گیری از چابکی ذاتی خود به نسبت بانک‌ها، مدل های کسب و کار سنتی رقبای خود را مختل کرده اند. این مهم در نرخ رشد اقتصادی تأثیر منفی داشته است و سردرگمی، تردید و نوسان های قیمتی در بازارهای مرتبط را در پی داشته است. با توجه به تمایل سرمایه‌گذاران به کاهش ریسک و با عنایت به عدم قطعیت بالا در بازار های مرتبط با فین تک ها، جذب سرمایه گذاری دراین حوزه با چالش‌های فراوانی مواجه است که در ایران نیز این مشکل بیشتر مشهود است.
پولشویی و کلاهبرداری
تغییرات بازارهای مالی و غیرمالی امری اجتناب ناپذیر است و مشتریان به صورت روز افزون به استفاده از نرم افزار های ساده و کاربردی گرایش پیدا کرده‌اند.
شرکتهای این حوزه از اینترنت به منزله زیرساخت توسعه استفاده می‌کنند از آنجا که نظارت نهادهای ملی و بین‌المللیبر این زیرساخت بسیار محدود است، خطر تقلب و پولشویی در فین تک ها بیش از سایر فعالان بازارهای مالی است. از این رو، به نظر می رسد فین تک ها در آینده ی نه چندان دور با چالش‌های جدی تحت عناوین کنترل گردش های مالی پولشویی و تأمین مالی تروریسم مواجه خواهند شد.
امنیت
یکی از بزرگ‌ترین مخاطرات فناوری مالی، نفوذ و حمله به سیستم های پشتیبان است. فین تک ها برای توسعه برخی مدل‌های کسب و کار ناگزیرند به سیستم های اطلاعاتی بانک های پشتیبان دسترسی داشته باشند. از سوی دیگر بانک ها موظفند از اطلاعات مشتریان خود محافظت کنند و مشتریان نیز تمایلی به افشای اطلاعات شخصی خود ندارند. بنابراین شرکتهای فین تک با تدابیر کارآمد، اعتماد صنعت بانکی و مشتریان را جلب کرد و تضمین های لازم را برای محافظت از آنها در مقابل حمله‌های سایبری فراهم کنند.
نوآوری مخرب
نوآوری مخرب زمانی اتفاق می‌افتد که تکنولوژی جدید عملکرد قدیمی بازار را مختل می‌کند. نوآوری مخرب در حالت کلی زمانی اتفاق می‌افتد که پیشرفت های تکنولوژیکی، کسب و کارها را وادار به تغییر رویکردهای صنعتی خود می کند. سرمایه‌گذاران بخش تکنولوژی و نوآوری همواره با ریسک نوآوری در تکنولوژی مواجه هستند.
سرعت در تسری فناوری مالی (Fintech) در لایه‌های فرآیندهای کسب و کار به رفع موانع و مشکلات اشاره شده بستگی دارد.
وزارتخانه ها و نهایتاً دولت با سوگیری در این حوزه می توانند نسبت به رفع و تعدیل موانع فراسوی فین‌تک‌ها اقدام نمایند تا توسعه تکنولوژی با سرعت بیشتر در کسب و کارها رونق گرفته و شاهد سرمایه گذاری بیشتر سرمایه‌گذاران و فعالان کسب و کار در وادی Fintech باشیم.