۱۲ تا ۱۵ میلیون عضو فعال در حوزه رمزارز ایران؛ حجم روزانه معاملات سه هزار میلیارد تومان است
فعالان حوزه رمزارز می‌گویند رویکرد حاکمیت به این حوزه از حذف کردن به اعمال محدودیت تغییر کرده؛ اما این محدودیت‌ها باعث خروج سرمایه از کشور میشود.
پنل «اکوسیستمی که همه را غافلگیر کرد» با حضور فعالان و صاحبان پلتفرمهای رمزارز در روز نخست نمایشگاه الکامپ برگزار شد. مدیران عامل پلتفرمهای رمزارزی نوبیتکس، والکس، بیت‌پین، مزدکس و رمزینکس در این نشست به تشریح وضعیت پلتفرمهای فعال در حوزه کریپتوکارنسی پرداخته و درباره چالش‌هایشان صحبت کردند.
استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای رمزارزی در الکامپ26 نسبت به دوره‌های قبل حضور پررنگ‌تری دارند. یکی از مهم‌ترین دلایل این اتفاق رشد قابل توجه حوزه کریپتوکارنسی در ایران است. استقبال مردم به بازار کریپتو و نیازی که به پلتفرمهای ایرانی رمزارزی دارند باعث شد این پلتفرم‌ها در سال‌های اخیر مورد استفاده قرار بگیرند و رشد کنند.
احسان مهدی‌زاده، مدیرعامل اجرایی پلتفرم والکس، با اشاره به همین رشد اکوسیستم رمزارز از دوره قبلی الکامپ که چهار سال قبل برگزار شد، وضعیت این اکوسیستم را چنین توضیح داد: «جزو معدود اکوسیستم‌هایی هستیم که با شرایط روز دنیا در حال پیشرفت است. فقط هم رقیب داخلی نداریم، با کل دنیا که آزادی‌ها و استقلال بیشتری دارند در رقابت هستیم.»
مهدی‌زاده می‌گوید «در ایران ضریب نفوذ کریپتوکارنسی 10 تا 12 درصد است» و وضعیت این بازار در ایران را با یکی از کشورهای همسایه این طور مقایسه می‌کند: «ضریب نفوذ کریپتو در ترکیه نزدیک به 9 درصد است، درحالی‌که حمایت از این صنعت در ترکیه بسیار زیاد است. این شرکت سه هزار میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده اما استانداردهای آن از استانداردهای شرکت‌ها و پلتفرمهای ما پایین‌تر محسوب میشود.»
چالشی به نام عدم اعتماد به قانون‌گذاری در حوزه رمزارز
او اعتقاد دارد باوجود اینکه رشد خوبی در سال‌های اخیر در بازار رمزارز کشور رخ داده اما باید رشد بیشتری داشته باشد. مهدی‌زاده عاملی را که مانع رشد بیشتر شده است، این‌طور توضیح می‌دهد: «در ایران هرچند رشد بسیار زیاد بوده اما حجم زیادی از پول به دلیل عدم اعتماد به قانون‌گذاری حجم زیادی از سرمایه با خارج از ایران ترید میشود. اگر کمی اذیت‌های کمتر شود این ضریب نفوذ را در جامعه تورمی ما میشود بیشتر کرد.»
به گفته مدیرعامل اجرایی پلتفرم والکس، ارزآوری در حوزه کریپتوکارنسی بالا و آینده خوبی در انتظار آن است اما نیاز به تصمیم‌گیری‌های مستقل و مرکزی بیشتری دارد. او توضیح می‌دهد که هرچند شرکت‌های این حوزه در ایران انواع فیچرهای حوزه رمزارز را ارائه می‌کنند اما «اگر همین منوال و چالش‌های قانون‌گذاری و مالیاتی که وجود دارد ادامه داشته باشد فکر نمی‌کنم در چهار سال آینده رشدی را که در این چهار سال داشتیم، بتوانیم داشته باشیم.»
او در توضیح این محدودیت‌ها به در نظر گرفتن مالیات برای پرداخت‌های حوزه رمزارز و همچنین، تعیین سقف و محدودیت برای پرداخت در معاملات رمزارزی اشاره کرده و می‌گوید: «هر بار که محدودیت اعمال میشود خروج سرمایه از پلتفرمهای رمزارزی نیز بسیار زیاد میشود.»
او با انتقاد از برخی قانون‌گذاری‌ها گفت: «عادت داریم قوانین وضع کنیم بعد بررسی کنیم و ببینیم قانون خوبی بوده است یا نه. ما فعالان این حوزه در تلاش هستیم که کمی تصمیم‌ساز باشیم و نگذاریم اتفاقات این‌چنینی رخ دهد.»
با توجه به حضور پررنگ پلتفرمهای حوزه کریپتو در الکامپ به توضیح دلیل این حضور اشاره کرده و توضیح داد: «حوزه رمزارز نه فقط ستاره الکامپ بلکه ستاره اکوسیستیم استارتاپی ایران است. یکی از دلایل آن ترند جهانی بازارهای کریپتوکارنسی است و طبیعتاً در جوامع تورمی اقبال به آن بیشتر هم می‌تواند باشد. جامعه تک ایران هم توانست از این فرصت استفاده کند و به جایی برسد که در حوزه رمزارز حرفی برای گفتن داشته باشند.
مهدی‌زاده اعتقاد دارد این صنعت بسیار روبه‌جلو و در حال پیشرفت و کاربردپذیر شدن است. او می‌گوید نه فقط الان بلکه حوزه بلاکچین و کریپتو تا سال‌های آینده هم می‌تواند ستاره بازار تک و استارتاپ‌های ایران باشد.
رویکرد محدودسازی در قبال رمزارزها وجود دارد
امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس، نیز در این نشست به تغییرات رویکرد حاکمیت به حوزه رمزارز اشاره کرده و گفت: «سال‌های مثل 1399 و 1400 ادبیات مشترک و فضایی برای گفت‌وگو وجود نداشت و ما نگران این بودیم که آیا فردا هم‌چنان امکان فعالیت داریم یا نه. اکنون مفاهمه‌ای بین دغدغه‌ها و نیازها به وجود آمده و هم اکوسیستم رشد زیادی داشته که صحبت از حذف آن بی‌معنا شده و هم در دولت و حاکمیت فهمی از این پدیده به وجود آمده که دست به تصمیمات سلبی و حذفی نزنند.»
البته این به آن معنا نیست که حاکمیت دیگر محدودیتی برای پلتفرمهای این حوزه به وجود نمی‌آورد. راد در این خصوص چنین توضیح داد: «هنوز دغدغه‌هایی از سمت حاکمیت وجود دارد اما به جای سلب و حذف، رویکرد حاکمیت به سمت محدودسازی رفته است؛ مثل محدودیت درگاه خرید برای صرافی‌های رمزارز. موضوع مالیات بر سرمایه‌های حوزه رمزارز هم یکی دیگر از این محدودیت‌ها است برای این که حاکمیت بتواند این حوزه را کنترل‌پذیرتر کند.»
مدیرعامل نوبیتکس اعتقاد دارد در صورتی که محدودیت‌ها از حد مشخصی بیشتر شود آسیب‌هایی برای بازار کریپتوکارنسی کشور خواهد داشت: «اگر این محدودیت‌ها از حد و حدودی بیشتر شود این خطر وجود دارد که سرمایه از این پلتفرم‌ها خارج شود و به سمت فعالیت‌های زیرزمینی برود.»
امیرحسین راد هم اعتقاد دارد در چهار سال گذشته حوزه رمزارز رشد چشمگیری داشته اما اگر بنا است این رشد ادامه داشته باشد، این حوزه باید به سمت غیر متمرکزسازی سرمایه برود. علاوه بر این، بهره‌گیری از هوش مصنوعی نیز دومین عاملی است که می‌تواند به گسترش بازار کریپتو کمک کند:
«هوش مصنوعی عرصه‌ای است که سرمایه‌گذاری‌های زیادی را به خودش جلب خواهد کرد. دنیا در حال رفتن به این سمت است و ما هم باید به سمت آن حرکت کنیم. بخش خصوصی تا یک جایی می‌تواند در این حوزه هم وارد شود اما نیاز به حمایت و سرمایه‌گذاری و ریل‌گذاری از سوی حاکمیت دارد.»
مدیرعامل نوبیتکس می‌گوید شرط بزرگ‌تر شدن بازار کریپتو در ایران کاربردپذیرتر شدن آن است و اضافه می‌کند: «هرچه رمزارزها بیشتر با زندگی مردم عجین شوند این بازار بزرگ‌تر خواهد شد. از دو طریق این اتفاق می‌تواند رخ دهد: پرداخت داخلی و خارجی با کریپتو و بحث ورود نهادهای سنتی به حوزه کریپتو. این دو موضوع می‌تواند پیوند میان مردم با کریپتو را بیشتر کند.»
محدودیت‌زایی در حوزه کریپتو باعث خروج سرمایه از کشور میشود
امیرحسین مردانی، مدیرعامل بیت‌پین، دیگر پنلیست حاضر بود که به مزایای حوزه کریپتوکارنسی پرداخته و توضیح داد: «کسب‌وکارهای این حوزه نه‌تنها آسیب‌زا نیستند بلکه می‌توانند برای کسانی جز خود تولید ثروت کنند. این نشان می‌دهد حوزه اقتصاد دیجیتال بخشی از فعالیت‌هایش را مدیون حوزه ارز دیجیتال است.»
با وجود اهمیت این حوزه اما مردانی توضیح می‌دهد که این عرصه هنوز آن‌طور که لازم است مورد توجه قرار نگرفته، به طوری که «50 درصد از بازار رمزارز ایران در پلتفرمهای داخلی و 50 درصد بقیه در خارج از ایران است و گردش سرمایه انجام میشود. مردم سرمایه دلاری را به شرکت‌های خارجی می‌برند و دغدغه‌هایی که حاکمیت در خصوص ما پلتفرمهای داخلی دارد، درباره پلتفرمهای خارجی ندارد.» به گفته او، اگر تدابیر لازم از سوی حاکمیت اندیشیده شود و حمایت‌های مورد نیاز انجام بگیرد مردم اعتماد بیشتری به بازار داخلی رمزارز خواهند کرد و این حوزه رشد بیشتری پیدا می‌کند.
البته مدیرعامل بیت‌پین به این مسئله هم اشاره می‌کند که حتی اگر محدودیت‌های اعمال‌شده در حوزه رمزارز ادامه پیدا کند، مانع از فعالیت‌های مردم و فعالان این بازار نخواهد شد: «جریانی به نام فناوری وجود دارد که آدم‌ها بالأخره از آن استفاده می‌کنند. در این بازار هم مردم برای کاری که بخواهند انجام دهند، راه پیدا می‌کنند. مثلاً سرمایه خود را توکنایزشده در خارج از ایران سهام شرکت‌های خارجی را میخرند.»
مردانی در ادامه نیز توضیح داد: «جایی که کسب‌وکارها در جریان منافع ملی کار می‌کنند اما حمایت نمی‌شوند نتیجه‌اش این میشود که کاربر با عبور از محدودیت‌ها سرمایه‌گذاری را در جایی خارج از کشور انجام می‌دهد. البته این اتفاق ریسک‌هایی هم دارد. چون سرمایه به خارج از ایران می‌رود عملاً سر نخی هم وجود نخواهد داشت و مشکلات و خطرات را نمی‌توان پیگیری کرد.»
به گفته مدیر عامل بیت‌پین در ایران در حال حاضر 12 تا 15 میلیون نفر درگیر با بازار رمزارز هستند. البته او در ادامه توضیح می‌دهد که با ورود به عرصه‌های جدید می‌توان این تعداد را بیشتر هم کرد: «با استفاده از اتفاقات جدید این عرصه مثل موضوع بانکداری مبتنی بر حوزه کرپیتوکارنسی می‌تواند 80 میلیون نفر را مشتری این حوزه کند. با پتانسیلی که این بازار دارد می‌تواند رشد کند و به سایر صنایع و بازارهای مالی هم کمک کند.»
سه هزار میلیارد تومان؛ حجم روزانه معاملات در حوزه رمزارز
محمد حکیمی، مدیرعامل رمزینکس، نیز در این پنل درباره فعالیت‌های پلتفرمهای حوزه کریپتو گفت: «ما صرافی‌ها یک بنگاه خصوصی هستیم و لازمه ادامه فعالیت ما کسب درآمد است؛ اما هدف ما فقط این نیست. ما در حال خلق ارزش و ارائه آن به بهترین نحو برای داخل و خارج از ایران هستیم.»
او اعتقاد دارد پلتفرمهای حوزه رمزارز به این دلیل که محدودیت‌های نهادهای سنتی حوزه مالی را ندارند توانسته‌اند استانداردهای حوزه مالی را ارتقا بدهند: «ما یک سرویس 24 ساعته در حوزه مالی ارائه می‌دهیم و سطح استاندارد را برای سایر حوزه‌های مالی کشور بالا برده‌ایم. علاوه بر این، کسب‌وکارهای رمزارزی ظرفیت کاهش پیچیدگی و زمان‌بر بودن فعالیت‌های مالی سایر نهادها مثل بانک‌ها را دارند.»
مدیرعامل رمزینکس در ادامه به حجم معاملات انجام‌شده در صرافی‌های آنلاین نیز اشاره کرده و گفت: «برآورد من از حجم معاملات در صرافی‌هایی است که وب‌سایت دارند و حدود 3 هزار میلیارد تومان در روز حجم معاملات روزانه‌شان است. مهم‌ترین عاملی که در آینده شرایط بازار رمزارز را تغییر می‌دهد ترندهای جهانی بازار رمزارز است، به همین دلیل پیش‌بینی‌پذیر نیست.»
بازارهای مالی باید به سمت حوزه رمزارز بیایند
محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس، نیز در خصوص ویژگی نهادهای مالی در دنیا گفت: «نهادهای مالی در همه جای دنیا کند و با وسواس حرکت می‌کنند و پیش می‌روند. مسیر این حوزه سخت است و تنها کار درست این است که از همین ظرفیت بلاکچین در حوزه مالی استفاده کنیم تا بتوانیم ظرفیت‌های دارایی و تأمین مالی را ارتقا دهیم.»
او در ادامه درباره شرایط کار در حوزه کریپتوکارنسی ایران هم گفت: «خیلی از ما پشیمان می‌شویم از مسیری که در این حوزه آغاز کرده‌ایم اما چاره‌ای جز ادامه دادن نداریم.»
او هم مانند سایر پنلیست‌ها معتقد است صرافی‌های ایرانی فیچرهای مختلفی را ارائه کرده‌اند و اگر حمایت‌ها و قانون‌گذاری در این حوزه دقیق انجام شود به رشد بیشتر منجر خواهد شد. قاسمی همچنین درباره سایر نهادهای مالی این‌طور توضیح داد: «فرصت‌های بسیاری در حوزه رمزارز برای بازارهای مالی کشور وجود دارد. بازارهای مالی ما مثل بورس وضعیت خوبی ندارند و نتوانسته‌اند خود را با فناوری روز و پیشرفت‌های روز دنیا به‌روز کنند.»
مدیرعامل مزدکس اعتقا دارد «اگر نهادهای مالی ما اجازه پیدا کنند در این حوزه اینورس کنند و به‌عنوان دارایی از این حوزه استفاده کنند می‌تواند حجم بازار را بسیار بزرگ‌تر کند و حجم سرمایه را افزایش دهد. بعد از رگوله شدن این فضا حتماً این حوزه می‌تواند گسترش پیدا کند.»