هوش مصنوعی چه مشاغلی را از بین می‌برد؟
«انقلاب اقتصادی» هوش مصنوعی آینده، شوک بزرگی برای جهان خواهد بود. این احتمال به صورت جدی وجود دارد که در دهه آینده، شاهد تغییرات اجتماعی و اقتصادی بزرگی، مشابه تحولات مربوط به انقلاب صنعتی و ظهور اینترنت باشیم. این انقلاب اقتصادی همچنین تأثیر شگرفی روی مشاغل مختلف و روند انجام کارها خواهد داشت. به‌باور بسیاری از کارشناسان، با توسعه بیشتر هوش مصنوعی در دهه آینده، مشاغل مختلفی مانند نویسندگان، کارشناسان منابع انسانی، وکلا، نویسندگان و تولیدکنندگان محتوا، هنرمندان و حتی کدنویسان می‌توانند با هوش مصنوعی جایگزین شوند.
کارشناسان معتقدند به‌صورت کلی، مشاغلی که از آن‌ها با عنوان «کارگران کلاس لپ‌تاپ» یاد میشود، پتانسیل بالایی دارند که با هوش مصنوعی جایگزین شوند. در عین حال کارگران یقه آبی؛ کارگرانی که کارهای یدی انجام می‌دهند و مشاغل فنی دارند، در دهه‌ی آینده از امنیت شغلی بهتری برخوردار خواهند بود زیرا خدمات آن‌ها را نمی‌توان با فناوری جایگزین کرد.
این وضعیت، درست نقطه مقابل انقلاب صنعتی اروپاست. طی انقلاب صنعتی و با مکانیزه شدن خطوط تولید در کارخانه‌ها، بسیاری از مشاغلی که در آن کارگران به‌صورت یدی کارها را انجام می‌دادند از رونق افتاد و ماشین‌آلات صنعتی جای کارگران ساده را گرفت و با توسعه‌ی اتوماسیون، بسیاری از آن‌ها از کار بیکار شدند.
زلزله اقتصادی آینده، چیزی شبیه به یک انقلاب صنعتی معکوس است. حرفه‌هایی که به دانش عملی نیاز دارند، امنیت شغلی بسیار بیشتری نسبت به شغل‌هایی دارند که در حوزه «اقتصاد دانش» هستند و به‌راحتی میشود آن‌ها را با الگوریتم‌ها جایگزین کرد.
هوش مصنوعی نمی‌تواند خانه بسازد، مشکل لوله‌کشی را برطرف کند، موهای شما را کوتاه کند یا چراغ‌های روشنایی عابر پیاده را تعمیر کند.
کارشناسان هوش مصنوعی به جوانان هم توصیه می‌کنند که حواسشان باشد روی چه حوزه‌ی شغلی زمان می‌گذارند و هزینه می‌کنند. برای مثال، آن‌ها هشدار می‌دهند که سرمایه‌گذاری صرف روی یادگیری کدنویسی در حال حاضر، ممکن است مانند این باشد که در سال‌های منتهی به ساخته شدن کامپیوترها، روی ماشین‌های تحریر قدیمی سرمایه‌گذاری کرده باشید.
انقلاب هوش مصنوعی؛ تکان‌دهنده‌تر از انقلاب صنعتی
امروزه هوش مصنوعی با سرعت سرسام‌آوری در حال رشد است و قطار پیشرفت آن با سرعتی باورنکردنی، بی‌وقفه به پیش می‌رود. تا همین حالا هم شاهد معرفی ابزارهای عجیب و غریب بسیاری بوده‌ایم که توسط هوش مصنوعی توسعه داده شده‌اند.
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، همین حالا می‌توانند صدای انسان را به خوبی تقلید کنند – مانند موزیک‌هایی که از خواننده‌های درگذشته شنیده‌ایم – می‌توانند مقاله‌های تحقیقاتی بنویسند و تصاویر خیره‌کننده‌ای تولید کنند یا حتی آهنگسازی کنند و فیلمنامه بنویسند. این ابزارها که امروزه همه‌مان را شگفت‌زده کرده، تنها بخش کوچکی از «انقلاب هوش مصنوعی» آینده است. تغییرات گسترده‌تر هنوز در راهند و به‌زودی آن‌ها را در زندگی روزمره خود بیشتر می‌بینیم و درگیر آن خواهیم شد.
کارشناسان هوش مصنوعی می‌گویند به‌زودی سر و کله‌ی بازی‌های ویدیویی، موسیقی، فیلم و انیمیشن و حتی آثار هنری ساخته شده توسط هوش مصنوعی هم پیدا میشود. با توسعه‌ی بیشتر هوش مصنوعی، ارائه‌ی یک توصیف کوتاه و یک کلیک ماوس، می‌تواند رمان جدیدی از جان اشتاین بک، تولید کند و همه را شگفت‌زده کند.
با وقوع انقلاب هوش مصنوعی، بسیاری از مشاغلی که داشتن آن، نیاز به تحصیلات دانشگاهی دارد، یک‌شبه تغییر خواهند کرد. پیشرفت‌های سریع در این فناوری جدید، می‌تواند به‌راحتی شغل‌های افرادی مانند برنامه‌نویسان، گرافیست‌ها یا حتی تحلیلگران بازارهای مالی که در دوران همه‌گیری کرونا، از مزیت‌های خانه‌نشینی و دورکاری بهره‌مند شدند و شغلشان را تنها با داشتن یک لپ‌تاپ، از هر جای دنیا انجام می‌دهند را با مخاطرات بسیار جدی مواجه کرده یا حتی نابود کند.
به‌زودی بیشتر مطالب موجود در اینترنت، توسط چت‌بات‌ها نوشته خواهند شد. اینفلوئنسرهای هوش مصنوعی وجود خواهند داشت. کدنویسی‌ها تنها در کسری از زمانی که انسان‌ها برای تولید آن زمان نیاز دارند، نوشته می‌شوند. هنرمندان و گرافیست‌ها صحنه را به ابزارهای هوش مصنوعی مولد می‌بازند. حتی حسابداران و تحلیلگران مالی هم در امان نیستند و ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند سریعتر و دقیق‌تر کارهای مربوط به حسابداری و تحلیل بازارهای مالی را انجام دهند.
لیست ۱۰ شغل که هوش مصنوعی می‌تواند آن‌ها را از بین ببرد
۱. مشاغل حوزه‌ی فناوری (کدنویسی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار و تحلیل داده)
کارشناسان می‌گویند که شغل کدنویس‌ها، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و تحلیلگران داده می‌تواند با هوش مصنوعی جایگزین شود
مشاغلی مانند کدنویسی و برنامه‌نویسی کامپیوتر در حال حاضر جزو شغل‌هایی هستند که بازار کار خوبی دارند و تقاضای زیادی از طرف کارفرماها برای استخدام آن‌ها وجود دارد اما این شغل‌ها در عین حال می‌توانند توسط هوش مصنوعی و ابزارهای مبتنی بر آن به شدت متأثر شوند.
خانم آنو مادگاوکار، عضو موسسه‌ی مک‌کینزی که یکی از معتبرترین شرکت‌های مشاوره‌ی مدیریت در جهان است به بیزینس‌اینسایدر می‌گوید: «مشاغل حوزه‌ی فناوری مانند توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، توسعه‌دهندگان وب، برنامه‌نویسان کامپیوتر، کدنویس‌ها و دانشمندان داده به راحتی می‌توانند توسط هوش مصنوعی جایگزین شوند. دلیل این جایگزینی این است که ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT در تحلیل اعداد و ریاضیات بسیار خوب عمل می‌کند و از دقت بالایی هم برخوردار است»
مارک مورو، از اعضای ارشد انیستیتو بروکینگز که تحقیقات زیادی درخصوص تأثیر هوش مصنوعی روی فضای کاری ایالات متحده انجام داده معتقد است که «درحقیقت ابزارهای پیشرفته‌ی هوش مصنوعی مانند ChatGPT، توانایی کدنویسی بسیار سریع‌تری نسبت به انسان را دارا هستند. سریعتر زدن کدها توسط هوش مصنوعی نسبت به انسان باعث میشود که تیم‌های توسعه‌دهنده کوچک‌تر شوند و بیشتر کارهایشان را با هوش مصنوعی انجام دهند و در نهایت افراد کمتری را استخدام کنند.»
اودد نِتزار، پروفسور مدرسه‌ی کسب‌وکار کمبیا اما نظر دیگری نسبت به این کارشناسان دارد. او طی مصاحبه‌ای با برنامه‌ی MoneyWatch شبکه‌ی CBS گفت «در زمینه‌ی مشاغل، من فکر می‌کنم که ابزارهای هوش مصنوعی به‌جای جایگزین شدن کامل با انسان، می‌توانند به عنوان گزینه‌ای برای ارتقا دادن سطح انجام کار در نظر گرفته شوند. کدنویسی یک مثال خوب در این زمینه است. هوش مصنوعی جای کدنویس را نمی‌گیرد، بلکه ابزاری میشود در دست مهندسان توسعه‌دهنده تا به کمک آن، کارهای روتین و پردازش‌های سنگین را انجام دهند و درنهایت پروژه‌هایشان را سریعتر به اتمام برسانند.»
مشاغل حوزه‌ی رسانه (تبلیغات، تولید محتوا، روزنامه‌نگاری)
کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که ChatGPT در تولید محتواهای متنی بسیار خوب عمل می‌کند و حتی می‌تواند کاراتر از انسان محتوای متنی تولید کند
خانم آنو مادگاوکار معتقد است که «تمام مشاغل حوزه رسانه در سراسر جهان از جمله شغل‌های مرتبط با تبلیغات، روزنامه‌نگاری، تبلیغ‌نویسی و به‌صورت کلی‌تر، تمام شغل‌هایی که به‌نوعی در زمینه‌ی محتواهای متنی هستند، به‌راحتی می‌توانند تحت تاثیر انقلاب هوش مصنوعی و ابزارهای مبتنی بر این فناوری مانند ChatGPT و سایر ابزارها قرار بگیرند. به این خاطر که ChatGPT می‌تواند بخواند، بنویسد و تمام مسائل مرتبط با متن را به‌خوبی بفهمد.
آنالیز کردن و تفسیر گستره‌ی بسیار وسیعی از اطلاعات و داده‌های مبتنی بر «زبان» چیزی است که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مولد به خوبی از پس انجام دادن آن برمی‌آیند. ابزارهایی مانند ChatGPT به خوبی می‌توانند وظایفی مانند گزارش دادن و نویسندگی را بسیار بهینه‌تر و کارآمدتر از انسان‌ها انجام بدهند.
صنعت رسانه همین حالا در حال آزمایش کردن ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی است. برای مثال سایت معروف Cnet که اخبار مرتبط با فناوری را پوشش می‌دهد، از یک ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT برای نگارش صدها مقاله در سایت خود استفاده کرده است؛ اگرچه که در برخی از آن‌ها نیاز بوده تا نیروی انسانی تصحیح‌هایی را انجام بدهد.
سایت BuzzFeed هم در حال حاضر از این‌گونه ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای تولید مقاله‌ها و راهنماهای سفر استفاده می‌کند.
خانم مادگاوکار معتقد است علیرغم کمک هوش مصنوعی مولد به صنعت رسانه، شمار زیادی از مشاغل مرتبط با تولید محتوا که لزوما متنی نیستند، نمی‌توانند توسط هوش مصنوعی جایگزین شوند. او معتقد است که وجود قضاوت انسانی، در بسیاری از فرم‌های تولید محتوا لازم است و هوش مصنوعی از ارائه‌ی آن ناتوان است.
مشاغل حوزه‌ی حقوق (حقوق‌دانان، دستیاران حقوقی)
کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که برخی از کارهای وکلا و دستیاران حقوقی می‌تواند توسط هوش مصنوعی انجام شود
براساس گزارشی که موسسه گلدمن ساکس انجام منتشر کرد، ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به بسیاری از مشاغل مرتبط با حوزه‌ی حقوق در آمریکا تأثیر بگذارند. یکی از نویسندگان این گزارش به بیزینس‌اینسایدر گفت «در حال حاضر هم ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی بر بسیاری از مشاغل حقوقی در آمریکا تأثیر خودشان را گذاشته‌اند و منتظر پیشرفت هوش مصنوعی نمانده‌اند.»
مشاغل حوزه‌ی حقوق مانند وکالت یا دستیاری حقوق مانند مشاغل حوزه‌ی رسانه، نیازمند کار بر روی گستره‌ی وسیعی از اطلاعات هستند. وکلا نیاز دارند تا آنچه آموخته‌اند را با اطلاعات مختلف ترکیب کنند و سپس نتیجه را از طریق یک بیانیه‌ی حقوقی یا یک نظر قانونی رسمی ارائه دهند.
این مشاغل هم مانند شغل‌های دیگر که مبتنی بر جمع‌آوری و پردازش اطلاعات و همچین شغل‌های زبان‌محور (Language Oriented) دقیقا کارهایی هستند که هوش مصنوعی مولد قادر به انجام آن‌ها با سرعتی بالاتر نسبت به انسان است.
مشاغل حوزه‌ی آنالیز و تحقیقات بازار
کارشناسان معتقدند هوش مصنوعی به خوبی از پس انجام وظایف مشاغل مربوط به آنالیز و تحقیق بازار بربیاید
هوش مصوعی در تجزیه و تحلیل داده‌ها و پیش‌بینی نتایج بسیار خوب عمل می‌کند. به همین دلیل است که تحلیلگران تحقیقات بازار ممکن است مستعد تغییرات شغلی مبتنی بر انقلاب هوش مصنوعی باشند.
تحلیلگران تحقیقات بازار مسئول جمع‌آوری داده‌ها، پردازش داده‌ها و سپس استفاده کردن از آن‌ها برای طراحی یک کمپین بازاریابی موثر یا تصمیم‌گیری در مورد نحوه‌ی انجام برنامه‌ریزی تبلیغات هستند. کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که این کارها به‌خوبی می‌تواند از عهده‌ی ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مولد بربیاید.
مشاغل حوزه‌ی تدریس (معلم‌ها)
حتی معلمان نیز در خطر تغییرات شغلی ناشی از انقلاب هوش مصنوعی هستند
همین حال بسیاری از معلمان در سراسر جهان نگران استفاده‌ی دانش‌آموزان از ابزارهایی مانند ChatGPT برای تقلب در تکالیف یا امتحان‌ها هستند اما معلم‌ها باید نگران امنیت شغلی خودشان هم باشند.
کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که ChatGPT به راحتی می‌تواند در کلاس‌ها به دانش‌آموزان تدریس کند. اگرچه از نظر دانش، ChatGPT دارای اشکالات مختلف و همچنین عدم دقت کافی است اما کارشناسان معتقدند که به‌راحتی می‌توان اشکالات آن را رفع کرد و آن را بهبود بخشید. آن‌ها می‌گویند «شما فقط باید ChatGPT را به‌خوبی آموزش دهید. آن موقع این ابزار مانند یک معلم می‌تواند آموزشی که دیده را به دانش‌آموزان منتقل کند.»
شانون آهرن، معلم ریاضیات دبیرستان که از ChatGPT برای برنامه‌ریزی تدریس‌اش استفاده می‌کند در این رابطه به بیزینس اینسایدر گفته «من اصلاً نگران نیستم که هوش مصنوعی جای مرا بگیرد. در حوزه‌ی تدریس، همیشه به ما معلمان و همچنین ایجاد ارتباط انسانی نیاز خواهد بود»
مشاغل حوزه‌ی مالی (تحلیلگران بازارهای مالی، مشاوران مالی)
مشاغل در حوزه‌ی سرمایه‌گذاری مالی ممکن است در خطر جایگزینی با هوش مصنوعی باشند
مشاغل حوزه‌ی مالی مانند تحلیلگران بازارهای مالی یا مشاوران مالی، درست مانند شغل‌های مرتبط با تحقیقات بازار، نیازمند کار روی مقادیر قابل توجهی از داده‌هایی از جنس اعداد هستند. این کار می‌تواند به راحتی توسط ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی انجام شود.
هوش مصنوعی با توجه به دسترسی که به اینترنت دارد، به‌راحتی می‌تواند روند بازارهای مالی را شناسایی و مشخص کند که سرمایه‌گذاری در کدام سبد بهتر است انجام شود یا سرمایه‌گذاری در کدام سبد گزینه‌ی مناسبی نخواهد بود. هوش مصنوعی همچنین می‌تواند داده‌های شرکت‌های مالی مختلف را برای پیش‌بینی ترکیب سرمایه‌گذاری بهتر، به خوبی پردازش کند.
مزیت سرعت هوش مصنوعی در پردازش داده‌های مالی می‌تواند برای کسی که از آن استفاده می‌کند، بسیار سودآور باشد اما همچنان برخی از مشاغل این حوزه نمی‌توانند توسط هوش مصنوعی جایگزین شوند.
مشاغل مرتبط با ترید و معاملات آنلاین
کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که ChatGPT می‌تواند جایگزین گستره‌ی وسیعی از مشاغل وال‌استریت از جمله ترید و معاملات آنلاین و همچنین سرمایه‌گذاری بانکی شود.
این کارشناسان همچنین می‌گویند که در یک بانک سرمایه‌گذار، افراد بسیاری هستند که بدون تحصیلات دانشگاهی استخدام می‌شوند و دو یا سه سال را مانند روبات صرف یادگیری انواع مدل‌سازی‌های داده‌ای و کار روی جداول اکسل می‌کنند. هوش مصنوعی می‌تواند به راحتی جای این افراد را بگیرد و سریعتر و دقیق‌تر مدل‌سازی کند.
مشاغل حوزه‌ی گرافیک (طراحان گرافیک)
در ماه دسامبر سه استاد دانشگاه در حوزه‌ی گرافیک در یکی از مقاله‌های هاروارد بیزینس ریویو که از رسانه‌های معتبر در حوزه‌ی کسب و کار است عنوان کردند که ابزار DALL-E که مبتنی بر هوش مصنوعی مولد است و در چندین ثانیه می‌تواند تصاویر بی‌نظیری خلق کند، خطری بالقوه برای صنعت طراحی گرافیک خواهد بود.
آن‌ها نوشتند: «با توسعه‌ی ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، افزایش مهارت میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در ایجاد و تولید تصاویر باکیفیت، تأثیر عمیقی بر اقتصاد صنعت طراحی گرافیک خواهد گذاشت. این پیشرفت‌های خیره‌کننده توسط هوش مصنوعی در زمینه‌ی تولید تصاویر گرافیکی، مطمئناً دوره‌ای از سختی اقتصادی را برای بسیاری از فعالان در حوزه‌ی طراحی گرافیک آغاز خواهد کرد. شغل این‌دسته از افراد مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌گیرد و سازگار شدن آن‌ها با ورود ابزارهای هوش مصنوعی برایشان دشوار خواهد بود.»
اما در این میان، دکتر کارل بندیکت فری، استاد اقتصاد در دانشگاه آکسفورد در این رابطه به بیزینس اینسایدر گفت «توسعه‌ی ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مولد می‌تواند به فعالان و شاغلین حوزه‌ی طراحی گرافیک کمک کند تا کار باکیفیت بالاتری تولید کند و من بیشتر نگران این هستم که این فناوری چگونه بر روی دستمزدهای آن‌ها تأثیر می‌گذارد.»
به اعتقاد او، ورود هوش مصنوعی به صنعت طراحی گرافیک، مترادف با خطر جایگزینی آن با نیروی انسانی طراح گرافیک نیست. این ابزارها دانش طراحی گرافیک را دموکراتیزه می‌کنند و در اختیار همه قرار می‌دهند. این امر به‌طور بالقوه منجر به کاهش دستمزد برخی از افراد شاغل در این حوزه میشود.
مشاغل حوزه‌ی حسابداری
حسابداری معمولاً به عنوان شغلی در نظر گرفته میشود که همیشه حاشیه‌ی امن دارد، اما با ظهور ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی حتی شاغلان در این صنعت هم ممکن است شغلشان در خطر باشد.
برت کاروی، استاد دانشگاه تورنتو معتقد است که «فناوری هوش مصنوعی هنوز کسی را از شغلش بیکار نکرده اما برخی از مشاغل حوزه‌ی حسابداری را می‌تواند از بین ببرد. درواقع شغل‌هایی که برای انجامشان نیاز به کار فکری است، بیشترین تهدید جایگزینی را از سوی هوش مصنوعی می‌بینند. این تهدید می‌تواند سایه‌اش را روی سر مشاغلی مانند وکالت و حسابداری بیشتر بیندازد.»
مشاغل مرتبط با خدمات مشتری
حتما تابه‌حال تجربه‌ی تماس یا چت با واحد خدمات مشتریان یک شرکت که از ربات برای پاسخ به مشتریان استفاده می‌کند را داشته‌اید. ChatGPT و فناوری‌های مبتنی بر هوشمصنوعی به‌خوبی می‌توانند این روند را ادامه بدهند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ انجام شد و شرکت تحقیقاتی گارتنر پیش‌بینی کرد که ربات‌های گفت و گو تا سال ۲۰۲۷، در ۲۵ درصد از شرکت‌های جهان جایگزین نیروی انسانی در واحد خدمات مشتری می‌شوند. این ربات‌ها می‌توانند در هر ساعتی از شبانه‌روز پاسخگوی مشتری باشند و پاسخ‌های دقیق و سریع‌تری نسبت به نیروی انسانی بدهند.