رمزریال چیست و ریال دیجیتالی چه تفاوتی با رمزارز دارد؟
رمزریال، ابزاری که با هدف تسهیل مبادلات مالی پا به میدان خوهد گذاشت و به تعبیری جایگزین اسکناس‌های کنونی خواهد شد. این طرح که با مزایا و معایب متعددی همراه است مدتی است که به یکی از موضوعات مهم حوزه بانکداری کشور تبدیل شده است.
رمزریال چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتالی دارد؟
سر و صدای راه‌اندازی رمزریال از سال ۱۴۰۰ شروع شد و اخبار و مباحث بسیاری پیرامون این موضوع منتشر شد و به گوش رسید. رمزریال یک نوع رمزارز است که یک واحد پول هم محسوب میشود. برای فعالان در حوزه بازارهای مالی، رمزریال به یکی از مهم‌ترین موضوعات تبدیل شده و ابهامات زیادی را هم به دنبال دارد. در این مطلب به رمزریال و تفاوت‌های آن با رمزارز خواهیم پرداخت تا بیشتر با این سری از اتفاقات جدید بانک مرکزی ایران آشنا شویم.
مزایا و معایب رمزریال
رمزریال به‌خاطر اینکه با هدف و برنامه قبلی راه‌اندازی میشود دارای مزایای مهمی خواهد بود. یکی از این مزایا، کاهش تقاضا برای پول نقدی است که با آمدن رمزریال به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. مهم‌ترین ویژگی رمزریال نیز به ارزش‌گذاری آن برمی‌گردد؛ یعنی هر ارزریال را با یک ریال مقایسه می‌کنند.
یکی دیگر از مزایای آن، افزایش ارزش پولی ملی بوده که با افزایش استفاده آن، ارزش آن نیز افزایش خواهد یافت. به همین خاطر است که ریال دیجیتالی در توسعه اقتصاد دیجیتالی کشور نقش بسیار مهمی دارد.
در دیجیتالی شدن پول ملی معایبی هم وجود دارد. در برخی کشورها همچون باهاما و نیجریه تلاش‌هایی برای اجرای آزمایشی این طرح صورت گرفت اما هنوز این موضوع با استقبال مواجه نشده است. برخی از افراد چنین تصوری دارند که رمزریال همان ارز دیجیتال است و روی رمزارز سرمایه‌گذاری می‌کنند. در حالی که رمزریال جایگزنی برای اسکناس است و سرمایه‌گذاری به معنای پیشین در اینجا وجود ندارد.
از دیگر معایب آن می‌توان به نوسانات قیمتی روزانه اشاره کرد که این نوسانات برای افرادی که تازه به دنیای ارزهای دیجیتالی وارد شده‌اند سخت و گاها غیرقابل تحمل است. همچنین در سایر ارزهای دیجیتالی شما بدون هیچ‌گونه واسطهای می‌توانید ارز مدنظر خود را خریداری کنید و سود زیادی به دست آورید؛ اما در ارز ملی به دلیل اینکه بانک ملی بر فرآیند تولید و ارائه ارز دیجیتالی تسلط کامل دارد باید از واسطهای حقوقی و حقیقی برای خرید ارز استفاده کرد.
چالش‌های احتمالی ریال دیجیتالی
یکی از چالش‌های ریال دیجیتالی که بانک مرکزی اعلام کرده، حفظ حریم خصوص در تراکنش‌های مالی است. همچنین این بانک به موضوع ناشناس بودن تراکنش‌ها برای جلوگیری از پول‌شویی بیشتر تاکید می‌کند. برای حل چنین مشکلی انتخاب یک نقطه میانی بین این دو قطب، ناشناس بودن یا کاملا آشکار بودن اطلاعات کاربران به‌عنوان یکی از ملاحظات توسعه ریال دیجیتالی را می‌توان در نظر گرفت.
ارزش کل بازار ارزهای دیجیتالی نسبت به سال ۲۰۲۲ دچار سقوط شده و همین امر باعث شده سرمایه‌گذاران زیادی با قیمت‌های پایین وارد دنیای ارز دیجیتالی شوند؛ چون آنها اعتقاد دارند بازار رمزارز بعد از این سقوط شدید وارد یک صعود انفجاری خواهد شد. برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که همچنان اصلی‌ترین چالش‌ها برای سرمایه‌گذاری روی ارز دیجیتالی پا بر جا خواهد بود. با توجه به نکات ذکر شده، افرادی که به سرمایه‌گذاری بلندمدت در این عرصه فکر می‌کنند باید با این چالش‌ها آشنایی داشته باشند و با آگاهی و در نظر گرفتن تمامی احتمالات اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
با توجه به این موارد، اگر مقدار زیادی از سپرده‌ها به پول دیجیتالی در بانک مرکزی تبدیل شود برای ثبات مالی کشور می‌تواند خطراتی را ایجاد کند. اما اگر به این بخش، فرصت و زمان بیشتری برای انعطاف‌پذیری داده شود می‌توان این خطر را کنترل کرد. عرضه ریال دیجیتالی با چالش‌های زیادی روبه‌رو است که دوره پیش آزمایش و آزمایش آن باعث میشود مکانیزم اثرگذاری آن را در زیست‌بوم اقتصادی کشور شناخت.
ریال دیجیتالی چه کاربردی دارد؟
پول دیجیتالی یک ایده بود که با ورود رمزارزها در جهان و فراگیرشدن آن در بانک‌های مرکزی شکل گرفت. بانک مرکزی ایران هم وارد این حوزه شده و می‌خواهد ریال دیجیتالی خود را به‌صورت آزمایشی انتشار دهد. از کاربردهای ریال دیجیتالی می‌توان به کاهش تقاضا برای پول نقد اشاره کرد. از طرفی دیگر انتشار این نوع پول باعث میشود پول دولتی همچنان در پرداخت‌ها اعتماد مردم را جلب کند.
پول دیجیتالی، دسترسی و روند پرداخت‌ها را تسهیل می‌کند و باعث کاهش هزینه تراکنش نیز میشود؛ در نهایت این عوامل موجب میشود که تخصیص سرمایه بهبود پیدا کند. در صورتی هم که قدرت بازاری بانک‌ها کاهش پیدا کند، زمینه برای رقابت در بازارهای تامین مالی بانک‌ها تقویت خواهد شد. یکی دیگر از کاربردهای ریال دیجیتالی این است که برخلاف پول نقد، دسترسی به دارایی ایمن را فراهم است و در حجم زیاد و بدون هیچ هزینه‌ای نگهداری میشود.
بانک مرکزی ایران هم باهدف بسترسازی برای توسعه ریال دیجیتالی در چارچوب قانون پولی و بانکی کشور در کنار رعایت تمام ضوابط ناظر بر انتشار اسکناس، این طرح را ارائه می‌دهد. این طرح در بخش کسب‌وکار نیز باعث ایجاد فرصت‌های جدید برای کسب سود از طریق بانک‌ها میشود و دامنه جغرافیایی را مشخص می‌کند.
اهداف بانک مرکزی ایران از انتشار ریال دیجیتالی چیست؟
دولت برای عرضه رمزریال اهدافی مختلفی را دنبال می‌کند. یکی از مهم‌ترین این اهداف دور زدن تحریم‌ها است چرا که کشور ما و کشورهایی مانند روسیه به‌خاطر تحریم‌ها در توسعه ارزهای دیجیتالی فعالیت بیشتری دارند. همچنین یکی دیگر از مشکلات که هر کشوری با آن درگیر است سرعت چاپ پول بوده. میزان گردش پول در کشور و چاپ اسکناس می‌تواند ضربه‌های سختی به بنیه و بدنه اقتصاد آن کشور وارد کند.
به همین دلیل هدف از عرضه رمزریال بانک مرکزی، کاهش چاپ اسکناس در دست مردم است. این چاپ اسکناس موضوع بسیار مهمی است که ذهن بیشتر اقتصاددانان را به خود مشغول کرده. همانطور که پیش‌تر گفته شد موضوع چاپ، پیامدهای منفی و ضربه‌های سنگینی را به اقتصاد کشور وارد می‌کند. در حال حاضر هم بسیاری از مردم از رمزریال اطلاعی ندارند و اصلا نمی‌دانند رمزریال چیست. دولت با اهدافی که برای انتشار این ریال دیجیتالی دارد می‌خواهد در این زمینه فعالیت‌های بیشتری انجام دهد.
کنترل ارزهای دیجیتالی نیز بر عهده هیچ سازمان و دولتی نیست و به همین خاطر بانک مرکزی نگران استفاده بیشتر از ارزهای دیجیتالی بوده و همین باعث از دست دادن کنترل سیستم مالی کشور خواهد شد. پس بانک مرکزی پروژه هوشمندسازی پول یا همان ریال دیجیتالی را راه‌اندازی کرده و این انتظار را دارند که ریال دیجیتالی موجب رشد اقتصادی و کاهش مشکلات مالی شود.
تفاوت ارز دیجیتالی جهانی با رمزریال چیست؟
شاید برای بسیاری از افراد این سوال پیش بیاید که چه تفاوتی بین ارز دیجیتالی جهانی با رمزریال وجود دارد. ماهیت ارز دیجیتالی جهانی با ارز دیجیتالی که بانک مرکزی ایران ارائه می‌دهد متفاوت بوده و اهداف و ویژگی‌های خاص خود را دارد. در قسمت زیر به این تفاوت‌ها اشاره خواهیم کرد:
به‌طور کلی دولت‌ها، نظارتی بر ارز دیجیتالی جهانی ندارند؛ اما رمزریال زیر نظر دولت و در چارچوب قوانینی که برای آن در نظر گرفته شده، امکان ظهور و دسترسی برایش فراهم است.
ارزهای دیجیتال جهانی قابل برداشت است؛ اما ارز ریالی از این قابلیت برخوردار نیست.
رمزریال تا کنون به دلیل ناشناخته بودن و نداشتن ارزش محبوبیت زیادی نداشته؛ اما دیگر ارزها از شهرت جهانی برخوردارند و نام‌هایشان برای بسیاری از افراد آشناست.
خرید رمزارزهای جهانی به صورت مستقیم و راحت انجام می‌پذیرد، این در حالی است که فرآیند دریافت رمزریال پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.
به دلیل جدید بودن رمزریال هنوز بررسی روی آن انجام نشده؛ اما معامله‌گران شناخت کافی روی ارزهای دیجیتالی جهانی دارند.
برای خرید ارزهای دیجیتالی شما نیازی به واسط ندارید؛ اما در فرآیند دریافت رمزریال نیاز به اشخاص حقیقی و حقوقی خواهید داشت.
به علت وجود مشکلات اقتصادی در کشور، ارزریال از ثبات کمتری برخوردار بوده و هر لحظه امکان آسیب به سیستم مالی مبلغ اختصاص دادعه شده وجود دارد.
ارزریال هنوز مورد آزمایش قرار نگرفته است و همه چیز بر پایه احتمالات می‌چرخد درحالی‌که ارزهای جهانی هم اکنون در حال معامله شدن هستند.
«ریال دیجیتالی» چه زمانی در اختیار «کل مردم» قرار می‌گیرد؟
اینکه چه زمانی ریال دیجیتالی در اختیار مردم قرار می‌گیرد یکی از مهم‌ترین سوالاتی بوده که ذهن افراد ارز دیجیتالی پسند را به خود مشغول کرده است. برای اینکه از کارکرد ارز ریالی به طور دقیق مطلع شویم ابتدا با مفهوم ارز دیجیتالی باید کامل آشنا شد. طبق پیش‌بینی‌هایی که صورت گرفته است؛ در سال آینده احتمال استفاده از ارزریالی به عنوان یکی از بهترین روش‌های پس‌انداز پول ایرانی در اختیار مردم وجود دارد؛ اما شرایط خرید رمزریال طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته در حال حاضر برای ایرانی‌ها قابل دسترسی نیست و برای اجرای این فرآیند به دو شرط اصلی زیر نیاز است.
افزایش امنیت تبادل:
افرادی که در حوزه ارزهای دیجیتالی فعالیت دارند یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هایشان برای خرید ریال دیجیتالی وجود امنیت کافی در این فرآیند است. در ماه‌های آینده با ایجاد این امنیت اتفاقات بهتری در مسیر خرید و تبادل ریال دیجیتالی خواهد افتاد.
امکان پرداخت سریع و بدون دردسر:
خرید ارزهای دیجیتال ایرانی یا همان ارزریال امروزه با عملیات پرداخت سنگین و پیچیده‌ای روبه‌رو شده و بسیاری از فعالان مالی ترجیح می‌دهند وقت و هزینه خود را در این راه پردردسر تلف نکنند.
آینده رمزریال چگونه است؟
به‌طور کلی آینده رمزریال بستگی به استقبال مردم خواهد داشت. ساز و کار این ارز باید از زیرساخت مناسبی برخوردار باشد تا بتوان روی پذیرش عموم حساب باز کرد. همانطور که می‌دانید بانک مرکزی ایران انتشار رمزریال را برعهده داشته و هدف از تهیه‌کردن رمزریال این نیست که سرمایه‌گذاری نیست بلکه رمزریال را باید مانند یک ابزار بسیار مهم مبادله دانست که بیشتر در زمینه پرداخت کاربرد دارد و باعث ساده‌تر شدن فرآیند پرداخت خواهد شد.