دنیای اقتصاد : روز گذشته رایانش کوانتومی یک جهش کوانتومی دیگر کرد؛ اتفاقی که در همایش آی‌بی‌ام کوانتوم امسال و با رونمایی از یک پردازنده، سیستم و به‌روزرسانی نرم‌افزاری جدید رخ داد. این غول تکنولوژی که در سال‌های اخیر تمرکز بیشتری بر حوزه رایانش کوانتومی کرده است، در این رویداد از پردازنده‌های کوانتومی جدید خود در مقیاس کاربردی‌تر رونمایی کرد. مهندسی معماری پردازنده‌های جدید کوانتوم هِرون (Quantum Heron) بیش از چهار سال طول کشیده است و طبق ادعای آی‌بی‌ام این پردازنده‌ها بالاترین عملکرد و کمترین خطا را خواهند داشت.

پردازنده کوانتوم هِرون با قدرت پردازشی ۱۳۳ کیوبیت ارتقای چشمگیری در کیفیت پردازش کوانتومی و کاهش نرخ خطا را در مقایسه با پردازنده‌های کوانتومی دیگر به همراه می‌آورد. کارشناسان معتقدند که این پردازنده کوانتومی جدید می‌تواند به عنوان بلوک‌های زیرساختی سیستم‌های بسیار بزرگ‌تر و سریع‌تر از کامپیوترهای سیلیکونی قدیمی به‌کار برده شود. پردازنده کوانتومی قبلی آی‌بی‌ام با نام ایگل (Eagle)، قدرتمندترین سیستم فعال را با قدرت پردازش ۱۲۷ کوانتومی به نمایش می‌گذاشت. کیوبیت واحد پردازش کوانتومی است و هر چه میزان آن بیشتر باشد، نشان از عملکرد بهتر دارد. پیش از آن هم آی‌بی‌ام پردازنده قدرتمند کوندور (Condor) را رونمایی کرده بود که امکان پردازش هزار و ۱۲۱ کیوبیتی را روی یک تراشه فراهم می‌کرد.

در رویداد چهارم دسامبر امسال، آی‌بی‌ام علاوه بر پردازنده کوانتومی هِرون، از معماری سیستم کوانتومی دوم خود هم رونمایی کرد که مبتنی بر سه پردازنده کوانتوم هِرون این شرکت است. نخستین ماشین مبتنی بر معماری سیستم کوانتومی دوم آی‌بی‌ام هم در مرکز پردازش کوانتومی این شرکت در ارتفاعات یورک‌تاون در نیویورک نصب شده است.

آی‌بی‌ام همچنین برای بهره‌گیری بیشتر محققان و کسب‌و‌کارها از سیستم‌های پردازش کوانتومی، جزئیاتی از نوآوری‌های به‌کار رفته در نرم‌افزار برنامه‌نویسی کوانتومی کوئیسکیت (Qiskit) خود را ارائه کرده است که از هوش مصنوعی مولد بهره می‌برد. «جی گامبتا» معاون ارشد مرکز کوانتوم آی‌بی‌ام در این رویداد درباره نرم‌افزار Qiskit این شرکت توضیح داد: «توان کامل بهره‌گیری از رایانش کوانتومی به کمک هوش مصنوعی مولد به دست می‌آید تا به سهولت کار و تجربه توسعه‌دهندگان نرم‌افزار کمک کند.» برنامه‌ریزی یک سیستم کوانتومی نیازمند نرم‌افزاری متفاوت از یک سیستم کامپیوتری کلاسیک است. این درست همان جایی است که محصول زیرساختی Qiskit برای برنامه‌ریزی به کار می‌آید.

شرکت آی‌بی‌ام در رویداد کوانتومی امسال خود به تشریح قابلیت‌های مجموعه نرم‌افزاری Qiskit۱.۰ پرداخت که از اوایل سال آینده میلادی در دسترس خواهد بود. معاون ارشد مرکز کوانتوم آی‌بی‌ام در این رویداد درباره این مجموعه نرم‌افزاری تاکید کرد که مهم‌ترین بخش آن، مربوط به مفهوم الگوهای Qiskit است. او همچنین گفت که توسعه‌دهندگان بدون داشتن دانشی درباره مدار کوانتومی امکان کار با این مجموعه نرم‌افزاری را نخواهند داشت. شرکت آی‌بی‌ام از هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد مدارهای کوانتومی هم بهره گرفته است. معاون مرکز کوانتوم آی‌بی‌ام پیش‌بینی کرد که ادغام هوش مصنوعی با رایانش کوانتومی در آینده‌ای نه چندان دور پیشرفت بزرگی در این صنعت ایجاد خواهد کرد و کاربردهای جدید و بیشتری را به همراه خواهد آورد.

آی‌بی‌ام در این رویداد تمام تلاش خود را کرد تا نشان دهد که رایانش کوانتومی تنها مختص فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی نیست و کمک قابل‌توجهی به روندها و عملیات کسب‌و‌کارها هم می‌کند. «جی گامبتا» در این مورد گفت: «اگرچه تصور غالب این است که رایانش کوانتومی به کاربردهای بسیار پیشرفته در تحقیقات مربوط می‌شود، اما این صنعت کاربردهای متنوعی در بنگاه‌های تجاری و کسب‌و‌کارها هم خواهد داشت. ما در حال حاضر با کسب‌و‌کارهای زیادی در این زمینه همکاری می‌کنیم. به عقیده من، ما حالا در جالب‌ترین دوره از تکنولوژی قرار داریم؛ جایی که فرآیندهای پژوهشی و تجاری‌سازی، نزدیک‌تر از همیشه به یکدیگر هستند.»

معاون ارشد مرکز کوانتوم آی‌بی‌ام در این رویداد اعلام کرد: «این شرکت در حال حاضر بیش از ۱۶۰ مشتری صنعتی دارد که از کاربردهای رایانش کوانتومی در کسب‌وکارهای خود بهره می‌گیرند. آنها بخش چشم‌گیری از فرآیندها و عملیات خود‌ را بر بستر سیستم‌های رایانش کوانتومی انجام می‌دهند. حالا باید بگویم که امروزه در جایی قرار داریم که کسب‌وکارها به دنبال راهکارهای سرمایه‌گذاری در رایانش کوانتومی هستند و تصمیم دارند که از مرحله آمادگی برای پذیرش این سیستم‌ها، به استفاده عملی از نمونه‌های اولیه روی بیاورند.» او در ادامه به یک نمونه عملی هم اشاره و اعلام کرد که شرکت هیوندای در حال حاضر از یک سیستم رایانش کوانتومی برای فرآیندهای عیب‌یابی و حل مشکلات و خطاهای احتمالی در خط تولید محصولاتش بهره گرفته است.