نمودار قیمتی بازارها به سادگی می‌توانند نمایانگر تحولات اجتماعی و اقتصادی کشورها باشند چرا که تمامی تحول‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به سادگی خود را روی بازارهای اقتصادی و نمودار قیمت‌ها نشان می‌دهند. ردپای تشدید تنش‌ها و انتشار اخبار جنگ نیز به سادگی روی نمودار تتر مشخص است. نمودار تغییر قیمت‌های تتر نشان می‌دهد این ارز دیجیتالی قیمت ۶۵ هزارتومان را هم تجربه کرده است اما خیلی زود به کانال ۶۳ هزار تومان برگشت و سایه‌ای بلند روی نمودار به جا گذاشت. اما تاثیر این روندهای قیمتی بر بازار چیست و سایه‌ها چه چیزی را نشان می‌دهند؟

در بحبوحه جنگ و تنش میان ایران و اسرائیل درست زمانی که همه نگران حفظ ارزش دارایی‌های خود بودند و نگران سقوط دلار تتر رکورد زد. در آن زمان همه از ترس اینکه چگونه در نیمه‌های شب ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند سراغ صرافی‌ها رمزارزی رفتند و تتر را با قیمت ۶۵ هزار تومان مبادله کردند در آن زمان قیمت بیت‌کوین روندی کاهشی داشت.

با این حال حرکت قیمت خیلی زود برعکس شده و به کانال‌های پایین‌تری برگشته است که به شکل سایه(شدو) روی نمودار به ثبت رسید. حرکت قیمت در بازارها نتیجه فشار معامله‌گران در جهت عرضه با تقاضا است. به این ترتیب اگر معامله‌گران در سمت تقاضا قدرت را در اختیار بگیرند قیمت افزایش و در مقابل کاهشی می‌شود.

در نمودارهای کندلی علاوه‌بر قیمت شروع و پایان، دو قیمت دیگر هم ثبت می‌شود. بالاترین و پایین‌ترین قیمت در کنار قیمت‌های آغازین و پایانی، کندلی را تشکیل می‌دهند که باتوجه به بالاترین و کمترین قیمت‌های دیده شده در بازار به صورت یک خط نازک از بدنه کندل خارج می‌شوند. البته شکل‌‌گیری شدو‌ها در تایم‌فریم یا بازه‌های زمانی کوتاهتر بازار بیشتر مرسوم است و با افزایش بازه زمانی شدوها کوچک‌تر می‌شوند.

معصومه بخشی تحلیل‌گر بازار معتقد است به این دلیل که سایه‌ها نشان دهنده قیمت‌های مشاهده شده در بازار هستند در تحلیل‌ها از اهمیت بالایی برخوردار می‌شوند و می‌تواند روی واکنش بازار تاثیرگذار باشد.

جواد کیهانی تحلیل‌گر بازار رمزارز هم در این رابطه به حرکت قیمتی اشاره می‌کند. به گفته او: سایه‌های بلند در نمودارهای کندلی قیمت به صورت کلی برای یک تحلیل‌گر تکنیکال به این معنی است که قیمت‌ها به صورت ناگهانی تغییر کرده‌اند. او معتقد است این تغییر ناگهانی باتوجه به بازه زمانی مشخص می‌شود و شدوی بلند زمانی ایجاد می‌شود که برای مثال در یک روز (بازه زمانی روزانه)تغییر قیمت به نسبت حالت عادی بیشتر بوده و در نهایت قیمت به حالت عادی برگشته است.

چه کسی سایه می‌سازد؟
تتر فعال‌ترین و عمیق‌ترین بازار تبادل ارزهای دیجیتال ایران را در اختیار دارد. با این حال با افزایش تنش‌ها و اخبار جنگ در روزهای پایانی سپتامبر سایه‌های بلند روی نمودار جفت تتر/ریال مشاهده شد. نقدینگی بالا بازار تتر در ایران در میان دیگر ارزهای دیجیتال قابل توجه است. به همین دلیل نوسان در این بازارها مانند توکن‌هایی با بازارهای کم عمق قابل مقایسه نیست. به همین دلیل نوسان بالا و شکل‌گیری شدوهای بلند می‌تواند نشان دهنده ردپای دست‌های بزرگ بازار، رویدادهای اقتصادی مهم یا بحران باشد.

اگر در دوره‌ای مردم علاقمند به نگهداری دلار بودند حال به نظر می‌رسد برخی از آنها، تتر را جایگزین آن کرده‌اند. چرا که در هر ساعتی از شبانه روز می‌تونند معامله کنند و از سویی به زعم‌ آنان نگهداری آن ساده‌تر است. همین موجب می‌شود که در میانه بحران‌های اقتصادی سیاسی، تتر در ایران هم‌زمان با دلار با شوک‌ قیمتی مواجه شود.

البته در بازار صحبت‌ها در مورد دلیل این رفتار قیمتی زیاد است. برخی معتقدند بانک مرکزی بزرگ‌ترین بازیگر ارزی کشور است و تاثیرگذاری بالایی در سمت عرضه و تقاضا دارد. از طرفی برخی معامله‌گران انگشت اتهام را به سمت صرافی‌های ارزدیجیتال می‌گیرند و معتقدند سایه‌ها را بازارسازها برای از بازی خارج کردن آنها ایجاد می‌کنند.

جواد کیهانی می‌گوید: شدوها را می‌توان هیجانی در یک مقطع بازار قلمداد کرد که به صورت یک حرکت رفت و برگشتی خود را نشان می‌دهد و بلندی شدو نشان دهنده میزان هیجان به نسبت روال معمول بازار است.

به گفته او: اخبار اتفاقات تاثیر گذار روی بازار یکی از دلایل شکل‌دهنده این شدوها هستند. برای مثال با انتشار گزارش در مورد سهام‌ها باتوجه به خوش‌آیند بودن یا ناخوش‌آیند بودن گزارش، هیجان در خریداران و فروشندگان شکل می‌گیرد و قیمت تغییرات سریعی را تجربه می‌کند. به نوعی می‌توان گفت شدوها ناشی از هیجان کاذب بازار هستند و دلیل بنیادینی صرفا ندارند. همچنین شدوها می‌توانند نتیجه تزریق یک دیدگاه یا اتفاق به بازار باشد.

همچنین به گفته معصومه بخشی: شکل‌گیری شدو نشان‌دهنده دیده شدن قیمت اما بدون حجم است. به این صورت که سفارش‌گذاری‌هایی انجام می‌شود و قیمت را به سمت خودش می‌کشد که بعد از پر شدن این سفارش‌ها معمولا بازار به قیمت خود بازمی‌گردد.

او معتقد است: در این مورد بازی‌های دست‌های بزرگ هم وجود دارد. سایه‌ها جایی تشکیل می‌شوند که کمترین حجم معاملات در آنها اتفاق افتاده است. در این میان سفارش‌ها قیمت را به سمت خود می‌کشند اما به این دلیل که حجم قابل توجهی در این قیمت‌ها وجود ندارد، در نهایت قیمت به سمت میزان بیشتر خرید کشیده می‌شود.

برداشت‌های منطقی و هیجانی از شدو
به گفته معصومه بخشی: در مواقع بحرانی پول هوشمند سفارش‌ها را به سمت دیدن قیمت‌های مد نظر می‌برد. اما این، به دلیل هیجان کنترل نشده رخ می‌دهد که با بسته شدن کندل می‌توان نتیجه درست‌تری دریافت کرد.

البته دیگر برداشت‌ها هم می‌تواند مواردی مانند اتفاقات و رویدادهای مهم اقتصادی را شامل شود. چراکه معمولا با انتشار داده‌های اقتصادی بازار به سرعت واکنش می‌دهد.

در این رابطه کیهانی معتقد است: شکل‌گیری شدوها به هیجان در آن نقطه بازار برمی‌گردد. در این نقاط که معمولا با انتشار اخبار مهم مانند داده‌های اقتصادی یا بحران‌ها هماهنگ هستند، معامله‌گران در زمان کوتاه تصمیم می‌گیرند که می‌تواند منجر به شکل‌گیری شدو شود.

در این شرایط معمولا هشدارهایی هم توسط پلتفرم‌ها به کاربران داده می‌شود تا با اجتناب از رفتارهای هیجانی در این شرایط سرمایه آنها کمتر در معرض خطر قرار بگیرد.