تلاش ترامپ برای ماندن تیک‌تاک
حالا که نزدیک به ۲۰ روز از مهلت ۷۵ روزه دونالد ترامپ به شرکت بایت‌دنس برای فروش تیک‌تاک به یک مالک آمریکایی می‌گذرد، خبرهایی از دستور او برای تاسیس یک صندوق سرمایه‌گذاری مستقل در آمریکا منتشر شده است؛ صندوقی که بر اساس گفته رئیس‌جمهور جدید آمریکا می‌تواند تیک‌تاک را بخرد.
در این بین با توجه به اینکه زمان راه‌اندازی این صندوق تا ۱۲ ماه آینده تخمین زده شده است، کارشناسان گمانه‌زنی‌هایی در خصوص تمدید مهلت تیک‌تاک برای ادامه فعالیت در آمریکا مطرح می‌کنند. البته این صندوق تنها گزینه برای خریداری تیک‌تاک نیست و طی هفته‌های گذشته نیز خبرهایی از آماده‌سازی پیشنهاد مالی برای خرید تیک‌تاک از سوی بعضی از غول‌های فناوری آمریکا منتشر شده است که نشان می‌دهد تمایل زیادی از سمت چندین شرکت مانند مایکروسافت و اوراکل برای خرید این اپلیکیشن چینی وجود دارد.
احتمال تمدید مهلت
در آخرین روز دی ماه و پس از ماه‌ها کشمکش بر سر توقف فعالیت تیک‌تاک، سرانجام خبر فیلتر این اپلیکیشن چینی در ایالات‌متحده، تیتر یک رسانه‌ها را به خود اختصاص داد؛ اتفاقی که گرچه سر و صدای زیادی به همراه داشت، اما در کمتر از یک روز با پادرمیانی دونالد ترامپ به تعویق افتاد. ترامپ در آن زمان با امضای یک دستور اجرایی مهلتی ۷۵ روزه به تیک‌تاک داد تا بتواند با قانونی که فروش یا ممنوعیت این پلتفرم را الزامی می‌کند، سازگار شود. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین اعلام کرد که در این مدت دولت آمریکا قانونی را که سال گذشته توسط کنگره تصویب و توسط جو بایدن امضا شده بود، اجرا نخواهد کرد. تیک‌تاک نیز در واکنش به این حمایت یک روز پس از فیلترینگ و قطع خدماتش در آمریکا با انتشار پیامی نوشت: «با تشکر از شکیبایی و حمایت شما، در نتیجه تلاش‌های رئیس‌جمهور ترامپ، تیک‌تاک به ایالات‌متحده بازگشت. می‌توانید به ایجاد، اشتراک‌گذاری و کشف همه‌چیزهایی که دوست دارید در این اپلیکیشن ادامه دهید.»
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین در ادامه این دستور اجرایی از امکان ایجاد یک شرکت مشترک برای اداره این شبکه اجتماعی خبر داده و اظهار کرده بود که به دنبال یک مشارکت برابر بین ایالات‌متحده و شرکت بایت‌دنس است؛ وعده‌ای که به نظر می‌رسد طی روزهای گذشته برای اجرای آن نخستین گام‌ها برداشته شده است. در این راستا، ترامپ در دوشنبه هفته گذشته دستور تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری مستقل در آمریکا را صادر و اظهار کرد که این صندوق می‌تواند تیک‌تاک را بخرد. البته جزئیات راه‌اندازی این صندوق هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و در متن دستور اجرایی ترامپ نیز به جزئیات مشخصی از تاسیس این صندوق اشاره نشده است. این فرمان تنها از وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌خواهد طی ۹۰ روز طرحی برای راه‌اندازی چنین صندوق ارائه کند. البته با توجه به اینکه اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، به خبرنگاران گفته است این صندوق طی ۱۲ ماه آینده تاسیس خواهد شد، اکنون گمانه‌زنی‌هایی نیز برای تمدید مهلت تعیین تکلیف تیک‌تاک در ایالات‌متحده مطرح میشود.
رقابت برای خرید
البته این صندوق نخستین گزینه برای خرید تیک‌تاک نیست و در همان بحبوحه فیلتر این اپلیکیشن چینی، زمزمه‌های خرید آن توسط ایلان ماسک نیز شدت گرفته بود. بلومبرگ در این باره از منابع آگاه نقل کرده بود که یکی از سناریوهای مورد بحث شامل ادغام تیک‌تاک در پلتفرم شبکه اجتماعی ایکس، متعلق به ایلان ماسک است. بلومبرگ همچنین تصریح کرده بود مشخص نیست ماسک که با دارایی خالص بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار ثروتمندترین فرد جهان است، چگونه این معامله را انجام می‌دهد یا اینکه برای چنین معامله‌ای نیاز به فروش برخی دیگر از دارایی‌های خود دارد یا خیر.
گاردین نیز در همان روزهای ابتدایی پس از فیلتر تیک‌تاک نوشت مقامات پکن ترجیح می‌دهند که تیک‌تاک تحت کنترل شرکت مادر چینی‌اش، بایت‌دنس، باقی بماند؛ اما گزینه‌های دیگری از جمله فروش به ماسک را هم در نظر گرفته‌اند. همچنین روزنامه فایننشال تایمز نیز در آن زمان گزارش داده بود که مقامات درباره احتمال اولیه‌ای صحبت کرده‌اند که طبق آنها ماسک می‌تواند به عنوان واسطه‌ای برای بایت‌دنس و هر خریدار احتمالی دیگر عمل کند تا از تعطیلی این اپلیکیشن جلوگیری کند. این خبر در آن زمان از سوی تیک‌تاک تکذیب شد و حتی سخنگوی این اپلیکیشن در واکنش به آن گفت: «ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که درباره داستان‌های کاملا خیالی اظهارنظر کنیم.» اما پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا مشخص شد ادعای بلومبرگ در این باره چندان هم دور از واقعیت نبوده است و چراغ سبز او به ایلان ماسک برای خرید تیک‌تاک نیز تاییدی بر این ماجرا بود. ترامپ درباره این خبرها اعلام کرد: «اگر ماسک بخواهد تیک‌تاک را بخرد، من موافق خواهم بود. من با مالکان تیک‌تاک دیدار کرده‌ام. بنابراین می‌گویم آن را بفروشید و نیمی از آن را به ایالات‌متحده آمریکا بدهید.»
علاوه بر این مورد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پیش از اعلام خبر تاسیس این صندوق سرمایه‌گذاری مستقل، اظهار کرده بود که در حال مذاکره با چندین فرد درباره خرید تیک‌تاک است و احتمالا ظرف ۳۰ روز آینده درباره سرنوشت این اپلیکیشن تصمیم‌گیری خواهد کرد. او همچنین در حین پرواز به فلوریدا به خبرنگاران گفته بود: «من با بسیاری (افراد) درباره تیک‌تاک صحبت کرده‌ام و علاقه زیادی برای خرید این اپلیکیشن وجود دارد.» همچنین مدتی پیش نیز خبرهایی وجود داشت مبنی بر اینکه اوراکل هم در کنار مایکروسافت مشغول مذاکره برای خرید تیک‌تاک است؛ البته در این بین کارشناسان با توجه به موضع‌گیری ترامپ معتقد بودند که مایکروسافت از شانس بیشتری برای خرید تیک‌تاک برخوردار است. تیک‌تاک در سال ۲۰۲۰ برای فروش کسب‌وکار خود به مایکروسافت تمایل نشان داده بود، اما این شرکت در آن زمان علاقه‌ای به خرید از خود نشان نداده بود؛ حتی با وجود اینکه در ماه‌های بعد اوراکل نیز به عنوان خریداری بالقوه شناخته می‌شد، اما این معامله هیچ‌وقت صورت نگرفت.
مخالف دیروز، حامی امروز
با وجود اینکه ترامپ اکنون یکی از حامیان بزرگ تداوم حیات تیک‌تاک در ایالات‌متحده شناخته میشود، مقابله با این اپلیکیشن چینی و تلاش برای فیلتر آن در آمریکا از دوران ابتدایی ریاست‌جمهوری او کلید خورد. ترامپ در سال ۲۰۲۰ رسما این اپلیکیشن را تهدید امنیتی معرفی و تلاش کرد تا به‌طور کلی دانلود تیک‌تاک را از فروشگاه‌های آنلاین ممنوع کند؛ موضوعی که در آن زمان به‌طور موقت توسط یک قاضی متوقف شد، اما در سال‌های بعد و در دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن بار دیگر مورد توجه قرار گرفت.
دولت بایدن همسو با دولت قبلی ابراز نگرانی کرد که این اپلیکیشن به دلیل ارتباط با چین، خطراتی برای امنیت ملی آمریکا داشته باشد؛ بنابراین از طریق اقدامات قانونی سعی کرد تا دسترسی آن را محدود کند. جو بایدن همچنین قانونی را با نام «حفاظت از آمریکایی‌ها در برابر اپلیکیشن‌های تحت کنترل دشمنان خارجی» امضا کرد که مطابق با آن باید شرکت چینی بایت‌دنس، مالک شبکه اجتماعی تیک‌تاک، فعالیت‌های خود را تا ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵ در ایالات‌متحده واگذار کند. به این ترتیب مصوب شد تا در صورتی که این شرکت از این قانون تبعیت نکند، اپلیکیشن تیک‌تاک از فروشگاه‌های اپلیکیشن ایالات‌متحده حذف و دسترسی آن به زیرساخت‌های ضروری قطع شود و عملا فعالیت آن در ایالات‌متحده پایان بیابد؛ اتفاقی که در نهایت به وقوع پیوست، اما حمایت ترامپ، به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا، مسیر آن را تغییر داد. شرکت بایت‌دنس با وجود اینکه پیش از ۱۹ ژانویه به نظر نمی‌رسید تمایلی برای فروش خود به یک مالک آمریکایی داشته باشد، اکنون به ناچار ادامه فعالیتش را در ایالات‌متحده منوط به این امر می‌داند و در نتیجه باید منتظر باشد تا دونالد ترامپ گزینه مناسب و در دسترسی را برای واگذاری آن بیابد.