ایلان ماسک با رونمایی از گراک، هوش مصنوعی را به ایکس آورد که برخی معتقدند به جای تبدیل شدن به بخشی از این شبکه‌ی اجتماعی، در حال بلعیدن آن است.

زمانی که ایلان ماسک شرکت هوش مصنوعی xAI راه‌اندازی کرد، یکی از مزیت‌های کلیدی این شرکت نسبت به رقبا را دسترسی به حجم عظیمی از داده‌های شبکه‌ی اجتماعی ایکس (توییتر سابق) معرفی کرد. او با تعیین هزینه‌های جدید برای دسترسی به API این شبکه و کنارزدن سایر شرکت‌های هوش مصنوعی، دسترسی انحصاری را برای مدل‌های خود فراهم کرد و اکنون از داده‌های میلیون‌ها کاربر ایکس برای آموزش این مدل‌ها استفاده می‌کند.

ماسک از زمان انتشار اولین نسخه از هوش مصنوعی گراک در حال بهره‌برداری از این مزیت بوده است. او ویژگی‌هایی مانند خلاصه‌سازی مطالب پربازدید و تولید سوالات مبتنی بر هوش مصنوعی را به پست‌ها اضافه کرد؛ پس از مدتی، چت‌بات Grok را به طور انحصاری و رایگان در دسترس کاربران X قرار داد و اکنون نیز مجموعه‌ای از ویژگی‌های جدید هوش مصنوعی را برای ارائه به آن‌ها آماده کرده است.

به‌گفته‌ی ورج، پلتفرم ایکس در حال توسعه‌ی قابلیت‌های جدیدی برای بهبود پست‌ها با استفاده از هوش مصنوعی است. یکی از این قابلیت‌ها به گراک اجازه می‌دهد توییت‌های کاربر را اصلاح کند. همچنین به نظر می‌رسد این چت‌بات به زودی قابلیت پاسخ به پرسش‌های مبتنی بر موقعیت مکانی همچون جستجوی فروشگاه‌های مواد غذایی نزدیک را پیدا می‌کند. مدل گراک ۳ هم در راه است و به‌ادعای ماسک، قرار است با قدرت محاسباتی ده برابر بیشتر از نسل قبل، دنیای هوش مصنوعی را وارد مرحله‌‌ی جدید و پیچیده‌تری کند.

ایکس درحال توسعه قابلیت‌های جدیدی برای بهبود پست‌ها با هوش مصنوعی است

تسلط xAI بر پلتفرمی که روزگاری توییتر نام داشت، دور از ذهن نیست؛ چرا که آیکون xAI به برجسته‌ترین بخش‌های X نفوذ کرده است: اکنون آیکون «xAI Grok» جایگاهی ویژه در تسک‌بار اصلی اپلیکیشن دارد. حتی یکی از کارکنان xAI با انتشار تصویری از فید ایکس که لوگوی xAI آن را کاملا اشغال کرده بود، به سلطه‌ی قریب‌الوقوع این شرکت بر شبکه‌ی اجتماعی محبوب، طعنه انداخته بود.

پست طعنه‌آمیز کارمند xAI درباره تسلط هوش مصنوعی بر ایکس

از بین تمام شرکت‌های تحت مالکیت ایلان ماسک، رابطه‌ی بین xAI و ایکس از همه نزدیک‌تر و پیچیده‌تر است. از نظر حقوقی، تمامی کارکنان xAI، کارمندان ایکس نیز محسوب می‌شوند اما نه برعکس. این افراد علاوه‌بر دسترسی به کدهای اصلی، از لپ‌تاپ‌های شرکتی ایکس استفاده می‌کنند و نامشان در نرم‌افزار منابع انسانی ایکس به‌عنوان کارمند ایکس ثبت شده‌ است. پس از تخلیه‌ی دفتر مرکزی این شبکه‌ی اجتماعی در سانفرانسیسکو در شهریور ماه، کارکنان به دفتر مرکزی xAI در پارک تحقیقاتی استنفورد واقع در پالو آلتو منتقل شدند.

ایکس برای کارکنان شرکت xAI امکان دسترسی فوری به میلیون‌ها کاربر را فراهم می‌کند که روشی بسیار کارآمدتر از ساختن جامعه‌ی مخاطب از صفر برای آموزش گراک است. داده‌های عظیم ایکس، امکان دسترسی فوری به میلیون‌ها کاربر را برای xAI فراهم می‌کند که روشی بسیار کارآمدتر از ساختن مخاطب از صفر برای آموزش Grok است. همچنین، با استفاده از ابرکامپیوتر Colossus شامل ۱۰۰ هزار پردازنده‌ی گرافیکی H100 انویدیا که xAI به‌تازگی خریده، اجرای ویژگی‌های هوش مصنوعی در ایکس از نظر فنی نیز امکان‌پذیرتر شده است.

ایلان ماسک علاقمند به ایجاد روابط عمیق بین شرکت‌های خود است
ماسک سابقه‌ای طولانی در ایجاد شرکت‌های وابسته و مرتبط به هم دارد. برای مثال، تسلا و اسپیس‌ایکس مهارت‌های مهندسی خود را با هم به اشتراک می‌گذارند. پس از خرید توییتر توسط ماسک، تیم‌های تسلا و شرکت حفاری بورینگ نیز به طور مکرر در دفاتر ایکس دیده شده‌اند. طرفداران ماسک این رویکرد را یک مزیت استراتژیک می‌دانند، اما منتقدان معتقدند که روابط پیچیده میان شرکت‌های او می‌تواند منجر به تعارض منافع، تداخل در مسئولیت‌پذیری و ایجاد آسیب‌پذیری‌های مشترک شود.

رابطه‌ پیچیده‌ X و xAI
روابط بین تیم‌های X و xAI سطوح مختلفی از همکاری را شامل می‌شود. به گزارش ورج، ماسک جلسات جداگانه‌ای با مهندسان هر دو شرکت برگزار می‌کند، اما سطح همکاری بین این شرکت‌ها دقیقاً مشخص نیست. xAI به مدت ۶ ماه از نیکیتا بیر، مدیر محصول سابق متا و دیسکورد کمک گرفت تا قابلیت‌های هوش مصنوعی را به پلتفرم ایکس بیاورد. یکی از این قابلیت‌ها، اضافه کردن سوالات تولیدشده توسط هوش مصنوعی به پست‌ها بود.

جالب اینجا است که بیر فقط با xAI کار می‌کرد و به ندرت با تیم ایکس تعامل داشت. در واقع ایکس پیش از انتشار چت‌بات Grok در نظر داشت تا تیم هوش مصنوعی مولد خود را تحت نظارت جیمز ماسک، پسرعموی ایلان ماسک تشکیل دهد. البته برخی از استعدادها بین شرکت‌های تحت مالکیت ماسک جابه‌جا می‌شوند. برای مثال طبق اطلاعات لینکدین، xAI در شهریورماه امسال دو مهندس ایکس را استخدام کرد.

چالش‌های مالی و آینده
سرمایه‌ای که برای xAI جمع‌آوری شده، کاملاً جدا از سرمایه‌ی ایکس است و توجه به آن می‌تواند تفاوت ارزش این دو شرکت را آشکار کند. xAI سرعت رشد خیره‌کننده‌ای داشته و طبق گزارش‌ها ارزش آن به ۵۰ میلیارد دلار رسیده است؛ در حالی که ایکس هم‌چنان برای حفظ خود دست‌وپا می‌زند. آخرین ارزیابی‌ها در مهرماه سال گذشته، ارزش ایکس را ۱۹ میلیارد دلار تخمین زده بود؛ یعنی کمتر از نصف ۴۴ میلیارد دلاری که ماسک برای خرید آن پرداخت کرد.

البته طبق وعده‌ی ماسک، ۲۵ درصد از کل ارزش xAI‌ متعلق به سرمایه‌گذاران ایکس خواهد بود. با این حال کارکنان این شرکت که پیش‌تر سهام مشروط (که دریافت آن مشروط به گذر زمان یا تحقق شرایط خاصی است) را به قیمت هر سهم ۴۵ دلار دریافت کرده‌ بودند، اکنون بیش از یک سال است که چشم به راه رشد ارزش و تخصیص سهام جدید هستند، در حالی که ارزش شرکت خواهر آن‌ها، xAI، به سرعت در حال افزایش است.

ارزش xAI به ۵۰ میلیارد دلار رسیده، در حالی که ارزش X کمتر از نصف شده است!

اگرچه xAI از ارتباط با ایکس و داده‌های کاربران آن به شدت بهره می‌برد، هنوز مشخص نیست که کاربران ایکس نیز از این همکاری سودی برده‌اند یا خیر. راه‌اندازی ویژگی استوری‌های مبتنی بر Grok، نتایج چندان جالبی نداشت. از تیترهایی که مدعی شلیک به کاملا هریس معاون سابق رییس‌جمهور آمریکا بودند گرفته تا گزارش‌های اشتباه درباره‌ی نیویورک و ایران همگی بخشی از مشکلات این قابلیت جدید بودند. البته این مشکلات تنها مختص گراک نبود و بسیاری از سرویس‌های هوش مصنوعی دیگر نیز با این مسائل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

با وجود ارتباط پیچیده بین این دو شرکت، احتمال ادغام کامل آن‌ها در آینده‌ی نزدیک کم است؛ زیرا همان طور که ماسک چند ماه پیش در یک رویداد جذب استعداد برای xAI اعلام کرد، فلسفه‌ی این شرکت بیشتر مبتنی بر ایده‌های بلندپروازانه‌ای مانند ابَرهوش متن‌باز، رشد نجومی و رسیدن به سلطه‌ی مطلق در سطح اسپیس‌ایکس است.

ماسک از زمانی که قرارداد خرید توییتر را نهایی کرد، همواره تاکید کرده است که این شرکت از نظر درآمد در وضعیتی بسیار بحرانی قرار دارد. حال، روزنامه‌ی وال استریت ژورنال در گزارشی مدعی شده است که بانک‌ها در حال برنامه‌ریزی برای فروش بخشی از بدهی ۱۳ میلیارد دلاری هستند که برای تأمین مالی این خرید به ماسک وام داده‌ بودند.

این گزارش به ایمیلی که اخیرا برای کارکنان ارسال شده و توسط سایت ورج نیز تایید شده است، اشاره می‌کند. در این ایمیل، مدیرعامل توییتر (که با لقب Chief Twit از او یاد شده) گفته است: «ما قدرت ایکس را در شکل‌دهی به گفتگوهای ملی و نتایج آن شاهد بوده‌ایم، اما رشد کاربران ما متوقف شده، درآمدها چشمگیر نبوده‌اند و به سختی به نقطه‌ی سربه‌سر رسیده‌ایم».

یکی از دلایل اصلی که بنک آو امریکا، بارکلیز و مورگان استنلی هنوز مقدار زیادی از این بدهی را نگه داشته‌اند، تلاش آن‌ها برای جلوگیری از فروش با زیان و همچنین دعوای حقوقی طولانی‌مدت ماسک و تلاش نافرجامش برای خروج از این قرارداد است. در حالی که گزارش‌ها از کاهش ۷۸ درصدی ارزش سهام برخی از سرمایه‌گذاران خبر می‌دهد، وال استریت ژورنال اعلام کرده است که «بانک‌ها امیدوارند بدهی‌های اصلی خود را با قیمتی معادل ۹۰ تا ۹۵ سنت به ازای هر دلار بفروشند و در عین حال دارایی‌های کم‌خطرتر خود را حفظ کنند».

این گزارش همان‌طور که ماسک در ایمیل خود اشاره کرده بود، می‌گوید بانک‌ها امیدوارند از ارتباط ماسک با دونالد ترامپ بهره‌برداری کنند، زیرا برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است اکنون به دلیل باور به بهبود وضعیت مالی شرکت، علاقه‌مند به خرید آن شده باشند.

ماسک در گذشته اعلام کرده بود که ایکس می‌تواند در عرض چند ماه به سوددهی برسد، اما اکنون با بیش از یک میلیارد دلار افزایش بدهی سالانه به عنوان بهره روی وام‌ها مواجه است. این پلتفرم برخی ویژگی‌ها مانند آگهی‌های شغلی و تب جدید ویدیو را اضافه کرده، اما هنوز از سرویس‌هایی که ماسک گفته بود تا پایان سال ۲۰۲۴ در این شبکه‌ی اجتماعی ارائه می‌شوند و تمام زندگی مالی یک فرد را در بر خواهند گرفت، خبری نیست.

فرزندان نامحبوب ماسک
برخی از کارکنان ایکس با کنایه می‌گویند که دیگر «فرزند محبوب ماسک» نیستند. این موضوع در وضعیت پلتفرم ایکس نیز مشهود است. رؤیای ماسک برای تبدیل این شبکه‌ی اجتماعی به یک اپلیکیشن همه‌کاره هنوز نزدیک نیست، برنامه‌های پرداخت متوقف شده‌اند و بسیاری از مشتریان بزرگ تبلیغات به خاطر حاشیه‌های گاه و بیگاه ماسک، از سفارش تبلیغات در پلتفرم او منصرف شده‌اند و درنهایت سایه‌ی رقبای نوپایی همچون بلواسکای و تردز برتری ایکس را تهدید می‌کند.

پلتفرمی که ماسک ادعا می‌کرد برای حفظ آزادی بیان حاضر به خرید آن شده است، اکنون به نظر می‌رسد که صرفاً تبدیل به یک میدان آزمایشی خصوصی برای جاه‌طلبی‌های هوش مصنوعی او شده است. این وضع شاید چندان معقول به نظر نرسد، اما راست کار ایلان ماسک است.