اینترنت به عنوان یکی از بزرگترین اختراعات قرن بیستم تأثیرات چشمگیری در جنبه‌های مختلف زندگی بشر داشته و یکی از حوزه‌هایی که تغییرات عمده‌ای در آن ایجاد کرده، آموزش کودکان است.

این فناوری مدرن با فراهم کردن دسترسی آسان به منابع آموزشی، امکانات بی‌شماری برای یادگیری و رشد کودکان ایجاد کرده است. با این حال این فرصت‌ها با چالش‌هایی نیز همراه هستند که نیازمند مدیریت و نظارت دقیق هستند.

فرصت‌های اینترنت برای کودکان

دسترسی به منابع آموزشی متنوع یکی از فرصت‌هایی است که به وسیله اینترنت برای کودکان فراهم می‌شود و آنها می‌توانند به منابع آموشی گسترده و متنوعی مانند کتاب‌ها، مقالات، ویدوهای آموزشی و دوره های آنلاین دسترسی داشته باشند.

این دسترسی، مرزهای جغرافیایی را از بین برده و به کودکان در هر نقطه از جهان امکان یادگیری موضوعات مورد علاقه‌شان را می‌دهد. ابزارها و پلتفرم‌های آموزشی آنلاین، محیط‌های یادگیری تعاملی را فراهم می‌کنند. بازی‌های آموزشی، آزمون‌های آنلاین و جلسات ویدیویی زنده می‌توانند یادگیری را برای کودکان جذاب‌تر و مؤثرتر کنند. آشنایی با اینترنت و ابزارهای دیجیتال از سنین پایین به کودکان کمک می‌کند مهارت‌های دیجیتال را که در آینده برای شغل و زندگی روزمره‌شان ضروری خواهد بود، توسعه دهند.

کارشناسان معتقدند اینترنت فضایی برای به اشتراک گذاشتن ایده‌ها و پروژه‌ها فراهم می‌کند و کودکان نیز می‌توانند از طریق پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب، وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایده‌های خلاقانه خود را به اشتراک بگذارند و بازخورد دریافت کنند.

مهم‌ترین چالش‌های اینترنت برای کودکان

در کنار مزیت‌ها و فرصت‌هایی که اینترنت می‌تواند برای کودکان داشته باشد؛ چالش‌هایی نیز مانند دسترسی به محتوای نامناسب به همراه دارد. سایت‌ها و ویدئوهایی که محتوای خشونت‌آمیز، غیر اخلاقی یا غیرآموزشی دارند می‌توانند تأثیرات منفی بر روحیه و رفتار کودکان بگذارند.

اعتیاد به اینترنت را می‌توان از مهم‌ترین چالش‌ها و تهدیدهای اینترنت نام برد. علی‌رغم همه تأکیدهای کارشناسان و مسئولان استفاده بی‌رویه و غیر مدیریت شده از اینترنت می‌تواند منجر به اعتیاد شود. این امر ممکن است بر سلامت جسمی و روانی کودکان تأثیر منفی بگذارد و باعث کاهش فعالیت‌های بدنی و تعاملات اجتماعی آن‌ها شود.

بررسی و تحقیقات نشان می‌دهد کودکان اغلب از خطرات مرتبط با حریم خصوصی و امنیت آنلاین آگاهی ندارند بنابراین اشتراک اطلاعات شخصی در اینترنت می‌تواند آن‌ها را در معرض خطراتی مانند سرقت هویت یا سوءاستفاده‌های آنلاین قرار دهد.

علاوه بر موارد گفته شده استفاده بیش از حد از اینترنت ممکن است باعث کاهش زمان تعامل کودکان با خانواده و دوستان شود و بر روابط اجتماعی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. بنابراین با توجه به اینکه موارد گفته شده می‌تواند تأثیرات مهم و جدی بر سلامت کودکان بگذارد؛ راهکارها و عمل به توصیه‌هایی که در ادامه اشاره می‌شود می‌تواند تا حد بسیاری کمک کننده باشد.

بهترین راهکارها برای حفاظت از کودکان دربرابر اینترنت

به گفته کارشناسان، در قدم اول بهتر است والدین و معلمان به کودکان بیاموزند چگونه به صورت ایمن و درست از اینترنت استفاده کنند و آموزش‌هایی مانند تشخیص منابع معتبر، اجتناب از محتوای نامناسب و حفظ حریم خصوصی بسیار ضروری است. البته نباید فراموش شود والدین باید از ابزارهای کنترل والدین استفاده کنند تا دسترسی کودکان به محتوای نامناسب محدود شود و زمان استفاده از اینترنت مدیریت شود.

در این راستا بهتر است والدین کودکان را تشویق کنند تا در فعالیت‌های خارج از فضای دیجیتال مانند ورزش، هنر و بازی‌های گروهی شرکت کنند. همچنین ایجاد تعادل بین استفاده از اینترنت و فعالیت‌های دیگر، کلید بهره‌برداری از فرصت‌های اینترنت و اجتناب از چالش‌های آن است.

تحقیقات نشان داده است استفاده بیش از حد کودکان از این فضا می‌تواند باعث افزایش استرس، اضطراب، افسردگی و خطرات فعالیت آنلاین و عاملی برای کاهش توجه و تمرکز درسی، اختلال در خواب و افزایش خشونت در کودکان شود.

بنابراین والدین باید قبل از ورود و دسترسی کودکان به دنیای دیجیتال سطح رشد و پختگی ذهنی کودکان را ارزیابی کنند چون بلوغ و آمادگی هر کودکی متفاوت است. با این حال اکثر متخصصان کودک و نوجوان استفاده از گوشی‌های هوشمند پیش از ۱۰ تا ۱۲ سالگی را اصلا توصیه نمی‌کنند چون کودکان در این سنین هنوز در حال تکامل مغزی هستند.