همراه اول در اقدامی غیرمنتظره برای اولین‌بار فناوری eSIM را به ایران می‌آورد تا خیال کاربران آیفون ۱۷ راحت شود.
درحالی‌که طرفداران ایرانی اپل با استرس نگران واردات گوشی‌های سری آیفون ۱۷ به ایران بودند، همراه اول با خبری هیجان‌انگیز همه را غافل‌گیر کرد: فناوری eSIM به ایران می‌آید. با این اتفاق، تمامی پارت‌نامبرهای آیفون ۱۷ و آیفون ایر در ایران قابل رجیستری خواهند بود.

همراه اول در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد که زیرساخت‌هایش آماده‌ی «انجام پیش‌ثبت‌نام برای عرضه‌ی سیم‌کارت الکترونیکی (eSIM)» هستند. در ادامه‌ی بیانیه آمده است: «مشترکان دارای گوشی‌های eSIM ساپورت همراه اول می‌توانند بدون نیاز به سیمکارت فیزیکی و تنها با فعالسازی eSIM، از خدمات بروز و گسترده این اپراتور بهره‌مند و در قرعه‌کشی جوایز نفیس ویژه پیش ثبت‌نام کنندگان شرکت کنند.»

همراه اول می‌گوید که جزئیات مربوط‌به نحوه‌ی فعال‌سازی eSIM و پیش‌ثبت‌نام «به‌زودی» اطلاع‌رسانی خواهد شد. نماینده‌ی این اپراتور به پیگیری زومیت برای دریافت تاریخ دقیق، پاسخ مشخصی نداد و فعلا نمی‌دانیم eSIM همراه اول دقیقا چه زمانی راه‌اندازی می‌شود.

نفس راحت طرفداران ایرانی اپل؛ حداقل فعلا
ماه‌ها پیش از رونمایی آیفون ۱۷، شایعه‌ای ترسناک برای طرفداران ایرانی اپل به گوش می‌رسید: این‌که تمام مدل‌های جدید آیفون، صرفا مبتنی‌بر eSIM خواهند بود و از سیم‌کارت فیزیکی پشتیبانی نخواهند کرد. با توجه به پشتیبانی‌نشدن eSIM در ایران، چنین اتفاقی عملا به معنی خداحافظی با رجیستری آیفون‌های جدید بود.

اپل اما رویه‌ی نسبتا متفاوتی پیش گرفت و در نهایت گفت فعلا آیفون‌های کاملا eSIM را از انحصار بازار آمریکا خارج می‌کند و به بازارهای بیشتری ازجمله امارات، قطر و عربستان می‌آورد (البته که مدل جدید «ایر»، حتی در چین هم صرفا از eSIM پشتیبانی می‌کند و در هیچ کشوری با سیم‌کارت فیزیکی عرضه نمی‌شود).

شرایط اما آن‌قدرها هم آرامش‌بخش نبود.

اپل می‌گوید هدف استفاده از eSIM، آزادسازی بخش بیشتری از فضای داخلی گوشی است تا بتوان از آن برای قطعات مهم‌تری استفاده کرد، ازجمله باتری بزرگ‌تر.

آیفون‌های eSIM سری ۱۷ باتری بزرگ‌تری نسبت‌به آیفون‌های مجهزبه اسلات فیزیکی سیم‌کارت دارند و شارژدهی طولانی‌تری ارائه می‌دهند. برای نمونه، شارژدهی آیفون ۱۷ پرو مکس eSIM دو ساعت بیشتر از مدل دیگر است. این موضوع می‌توانست حس عقب‌افتادگی به کاربر ایرانی بدهد؛ آن هم کاربری که مجبور است برای خرید آیفون ۱۷ متحمل هزینه‌ی سنگینی شود.

بازگشت آیفون‌های LA؟
با ورود eSIM به ایران، معادلات به هم می‌ریزد. منابع زومیت در بازار موبایل، از نگرانی گسترده‌ی فروشندگان خبر داده‌اند؛ چون ظاهرا آیفون‌های ZA در نسل جدید، تک‌سیم‌کارت شده‌اند و به‌صورت اولیه به استقبال eSIM رفته‌اند.

آیفون‌های LA زمانی حکم‌ران بازار موبایل ایران بودند

دیگر پارت‌نامبر غالب بازار ایران، CH است که همچنان در نسل جدید دو سیم‌کارت فیزیکی دارد، اما از فیس‌تایم صوتی و هوش مصنوعی اپل پشتیبانی نمی‌کند و از این حیث، پایین‌تر از ZA قرار می‌گیرد.

فعال‌سازی eSIM در ایران، احتمال بازگشت آیفون‌های LA را به‌شدت محتمل می‌کند. این آیفون‌ها که به‌طور خاص برای بازار آمریکا ساخته شده‌اند، محدودیت بسیار کمی دارند و حذف‌شدن آن‌ها در سال‌های اخیر، فقط به یک دلیل بود: پشتیبانی کامل از eSIM و خداحافظی با سیم‌کارت فیزیکی.

سیم‌کارت الکترونیکی نه! «سیم‌کارت تعبیه‌شده»
eSIM مخفف Embedded SIM Card به معنی «سیم‌کارت تعبیه‌شده» است، نه سیم‌کارت الکترونیکی. عبارت Embedded به تراشه‌ی بسیار کوچکی اشاره دارد که درون گوشی (و به‌طور دقیق‌تر روی مادربرد) قرار گرفته است و نمی‌توان آن را خارج کرد. eSIM همان کار سیم‌کارت فیزیکی را انجام می‌دهد: ذخیره‌ی شماره‌موبایل مخاطب‌ها.

eSIM فناوری کاملا جدیدی نیست و بسیاری از اپراتورهای مطرح در آمریکا و سایر نقاط دنیا (ازجمله برخی از کشورهای آسیایی) سراغ پذیرش آن رفته‌اند؛ اما تا به این لحظه، هیچ‌یک از اپراتورهای ایرانی eSIM را فعال نکرده‌اند.

eSIM بسیار کوچک‌تر از سیم‌کارت‌های عادی (حتی نمونه‌ی نانو) است و به گوشی‌سازها امکان می‌دهد که از فضای داخل دستگاه به شیوه‌ی بهینه‌تری استفاده کنند. اپل از این فضا برای باتری بزرگ‌تر بهره می‌گیرد و رویکردش نتیجه‌بخش بوده است: آیفون‌های پرو و پرو مکس جدید، طولانی‌ترین شارژدهی را در بین کل گوشی‌های تاریخ اپل دارند.

به‌لطف eSIM حتی می‌توان تغییراتی در طراحی دستگاه اعمال کرد. برای مثال، دیگر الزامی برای نصب اسلات سیم‌کارت در لبه‌ی کناری گوشی وجود ندارد. حذف اسلات، مقاومت دستگاه دربرابر آب را هم تقویت می‌کند.

البته که هر سکه‌ای دو رو دارد. eSIM در کنار تمامی مزایایش، با یک مشکل نسبتا کوچک همراه است: دشواری انتقال از یک گوشی به گوشی دیگر؛ چون تراشه به‌صورت فیزیکی قابل دسترس نیست و نمی‌توانید آن را از گوشی فعلی دربیاورید و وارد گوشی جدید کنید.

فقط همراه اول؟
بعید است که فناوری eSIM در ایران به همراه اول محدود بماند. پیگیری‌های زومیت از ایرانسل و سایر اپراتورها تا لحظه‌ی نگارش این مقاله بی‌نتیجه بوده است؛ اما بدون شک سایر اپراتورها نیز در آینده‌ای نزدیک در مسیری مشابه قدم برخواهند داشت.

وعده کافی نیست
این اولین بار نیست که نام eSIM در ایران مطرح می‌شود. ایرانسل و شاتل سال‌ها پیش به‌صورت آزمایشی به استقبال eSIM رفته بودند، اما این فناوری در همان مرحله‌ی آزمایشی باقی ماند.

همراه اول می‌خواهد با اولین‌بودن در حوزه‌ی eSIM، قدم روبه‌جلوی محکمی بردارد. حالا که وعده‌ها مطرح شده‌اند، زمانش رسیده است که منتظر بمانیم و ببینیم eSIM واقعا کی وارد ایران می‌شود.

اپل گفته است که آیفون‌های نسل جدید از اواخر شهریور وارد بازار می‌شوند. به احتمال بسیار زیاد، در همان روز شاهد نمایش آیفون ۱۷ در فروشگاه‌های تهران خواهیم بود.