در تازه‌ترین تحول روابط پرتنش میان ایالات متحده و چین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد که در گفت‌وگویی تلفنی با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، پیشرفت‌هایی در زمینه توافق مربوط به اپلیکیشن تیک‌تاک حاصل شده است. ترامپ همچنین خبر داد که دو طرف ظرف شش هفته آینده در شهر گیونگجو کره جنوبی و در حاشیه نشست همکاری اقتصادی آسیا-پاسیفیک (APEC) دیدار خواهند کرد.

به گزارش پیوست به نقل از رویترز، این نخستین تماس تلفنی میان رهبران دو کشور پس از سه ماه بود و به گفته مقامات، محور اصلی آن نه تنها سرنوشت تیک‌تاک، بلکه موضوعاتی همچون تجارت، بحران مواد مخدر و جنگ روسیه علیه اوکراین بوده است. ترامپ گفت: «شی موافقت خود را با پیشبرد توافق بر سر تیک‌تاک اعلام کرده است و این توافق در مسیر نهایی شدن قرار دارد.» با این حال، او تاکید کرد که ممکن است هنوز نیاز باشد تا یک سند رسمی توافق به امضا برسد.

تیک‌تاک
یکی از اصلی‌ترین موانع بر سر فعالیت تیک‌تاک در آمریکا، مصوبه کنگره بود که شرکت مادر آن، بایت‌دنس چین، را ملزم می‌کرد دارایی‌های این اپلیکیشن در خاک آمریکا را واگذار کند؛ در غیر این صورت، تیک‌تاک تا ژانویه ۲۰۲۵ مسدود می‌شد. ترامپ تصریح کرد که دولت او در حال کار بر روی انتقال دارایی‌های آمریکایی تیک‌تاک به مالکان آمریکایی است، هرچند الگوریتم این پلتفرم همچنان تحت مدیریت بایت‌دنس باقی خواهد ماند.

با وجود این، بیانیه رسمی پکن اشاره‌ای به توافق قطعی نکرد و تنها تاکید داشت که «موضع چین در قبال تیک‌تاک روشن است و دولت این کشور به خواسته‌های شرکت مربوطه احترام می‌گذارد.» این موضع حاکی از آن است که دولت چین بیشتر بر حفظ پرستیژ و زمان‌بندی سیاسی تمرکز دارد تا ورود مستقیم به جزئیات فنی توافق.

برخی کارشناسان معتقدند که چین با اتکا به زمان و مدیریت افکار عمومی تلاش می‌کند امتیازات سیاسی بگیرد، در حالی که واشنگتن به دنبال یک دستاورد سریع در پرونده تیک‌تاک و برگزاری یک نشست سطح بالا است. در همین راستا، بایت‌دنس نیز در بیانیه‌ای از «توجه ترامپ و شی به تیک‌تاک» قدردانی کرد و وعده داد که راهکاری برای ادامه خدمت‌رسانی به کاربران آمریکایی پیدا کند که همسو با قوانین چین باشد.

نگرانی‌های امنیت ملی
با وجود اعلام پیشرفت در مذاکرات، ابهامات زیادی باقی مانده است. از جمله این‌که ساختار مالکیت نهایی تیک‌تاک چگونه خواهد بود، ایالات متحده چه میزان کنترل بر الگوریتم و داده‌های کاربران خواهد داشت، و آیا چین بخشی از نفوذ خود را حفظ خواهد کرد یا نه. برخی نمایندگان کنگره همچنان نگران احتمال استفاده پکن از این اپلیکیشن برای جاسوسی یا عملیات نفوذ هستند؛ اتهاماتی که چین همواره رد کرده است.

ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره میزان کنترل آمریکا بر الگوریتم گفت: «ما کنترل بسیار دقیقی خواهیم داشت.» او همچنین احتمال داد که دولت آمریکا بابت نقش میانجی‌گری خود در توافق، کارمزدی چند میلیارد دلاری دریافت کند؛ پیشنهادی که هنوز قطعی نشده است.

تعرفه‌ها و تنش‌های تجاری
از زمان بازگشت به کاخ سفید، ترامپ بار دیگر سیاست اعمال تعرفه‌های سنگین علیه واردات چین را از سر گرفته است. نرخ‌های تعرفه‌ای متقابل در ماه‌های اخیر به بالاترین سطح در دهه‌های گذشته رسیده است و هرچند توافق‌های موقت از شدت جنگ تعرفه‌ای کاسته، اما همچنان بخش بزرگی از تجارت میان دو کشور در وضعیت پرتنش باقی مانده است.

ترامپ تعرفه‌ها را ابزاری برای بازگرداندن مشاغل صنعتی، کاهش کسری تجاری و فشار بر دولت‌های خارجی معرفی کرده است. با این حال، اقتصاددانان هشدار می‌دهند که این سیاست‌ها در نهایت هزینه‌ها را بر دوش مصرف‌کنندگان آمریکایی می‌گذارد و انتخاب‌های آنان را محدود می‌کند.

ترامپ اعلام کرده است که اوایل سال آینده به چین سفر خواهد کرد و شی جین‌پینگ نیز متقابلا به ایالات متحده خواهد آمد. چنین رفت‌وآمدهایی می‌تواند نشانه‌ای از تمایل دو طرف برای کاهش تنش‌ها باشد؛ هرچند موضوعات حساسی همچون تایوان و دریای جنوبی چین همچنان به‌عنوان نقاط بحرانی باقی مانده‌اند.

با وجود همه این تلاش‌ها، نگاه افکار عمومی در چین نسبت به نیت آمریکا چندان مثبت نیست. برخی شهروندان شانگهای گفته‌اند که ایالات متحده بیشتر به دنبال تحمیل شرایط خود است تا ایجاد یک وضعیت برد-برد.

به نظر می‌رسد که سرنوشت نهایی تیک‌تاک، کارزار تعرفه‌ای و همچنین همکاری دو کشور در حوزه‌های حساس بین‌المللی، مسیر آینده روابط واشنگتن و پکن را رقم خواهد زد؛ مسیری که همچنان پر از ابهام و رقابت است.