فرزین: فعالیت ۲۴ ساعته پلفرم‌های طلا پذیرفته نیست
رئیس‌کل بانک مرکزی بر لزوم شفافیت مالی، وجود پشتوانه واقعی طلا، سازوکار دقیق تصفیه و حفظ اعتماد عمومی تأکید کرد.
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در نشست با فعالان حوزه فین‌تک و مدیران پلتفرم‌های معاملاتی طلا، بر ضرورت تعیین چارچوب‌های دقیق برای فعالیت این کسب‌وکارها تاکید کرد. او با بیان این که برخی پلتفرم‌ها در حال تبدیل شدن به نهادهایی شبه‌بانکی هستند، هشدار داد که چنین رویکردی مغایر مقررات است و می‌تواند اعتماد عمومی را از بین ببرد.
به گفته فرزین، پلتفرم‌های طلا نباید سپرده‌پذیری کنند یا به بهانه فروش «سود طلا» از مردم پول بگیرند. او تصریح کرد:
«شما بانک نیستید، باید معامله کنید. وقتی بدون انجام معامله از مردم پول می‌گیرید و وعده سود می‌دهید، درواقع وارد حوزه سپرده‌پذیری می‌شوید؛ این کار در مقررات ما مجاز نیست و باید متوقف شود.»
فروش بدون پشتوانه ممنوع است
فرزین با اشاره به ضرورت واقعی بودن کالاهای معامله‌شده، تاکید کرد که هیچ پلتفرمی حق فروش طلا بدون در اختیار داشتن فیزیکی یا حقوقی آن را ندارد. او افزود:
کالایی که می‌فروشید باید موجود باشد. فروش بدون پشتوانه، هم غیرشرعی است و هم غیرقانونی. اگر پلتفرم صنفی هستید، باید مالک طلا باشید تا معامله اعتبار پیدا کند.
– محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی
او همچنین گفت بانک مرکزی در حال تدوین مقررات جدیدی در این زمینه است تا حدود و الزامات فعالیت پلتفرم‌ها به‌طور رسمی مشخص شود.
ضرورت شفافیت مالی و اطمینان از محل نگهداری وجوه
رئیس کل بانک مرکزی بخش مهم دیگری از نگرانی‌ها را مربوط به محل نگهداری وجوه کاربران دانست و گفت: «پول مردم باید در بانکی مشخص نگهداری شود. احتمال ورشکستگی یا سوء‌استفاده وجود دارد و ما باید بدانیم این وجوه کجا قرار دارند و چگونه مصرف می‌شوند.»
او تأکید کرد که پلتفرم‌ها باید عملیات تصفیه‌ی منظم و قابل ردیابی داشته باشند: «نمی‌شود یک گرم طلا در روز بین چندین کاربر خریدوفروش شود. چنین حجمی از معاملات بدون تصفیه‌ی دقیق، منجر به اختلال در بازار میشود.»
فرزین درباره نوع طلای مورد معامله نیز هشدار داد و گفت طلای آب‌شده به دلیل ممنوعیت واردات و نبود شفافیت، نمی‌تواند مبنای فعالیت پلتفرم‌ها باشد. او توضیح داد:
«طلای عرضه‌شده باید عیار مشخص داشته باشد و در خزانه‌ای رسمی نگهداری شود. سرمایه اصلی ما و شما اعتماد مردم است؛ اگر این اعتماد از بین برود، نه فقط یک پلتفرم بلکه کل این صنعت آسیب می‌بیند.»
تبادل داده با بانک مرکزی الزامی است
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به ضرورت دسترسی نهاد ناظر به داده‌های مالی اشاره کرد و گفت هدف از این اقدام، محدود کردن کسب‌وکارها نیست بلکه اجرای استانداردهای بین‌المللی در زمینه شفافیت و مبارزه با پول‌شویی است.
او تأکید کرد: «اطلاعات تراکنش‌ها باید در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد. این الزام به معنی محدودیت نیست، بلکه شرط فعالیت حرفه‌ای در نظام مالی است. ما عضو کنوانسیون‌های بین‌المللی مانند FATF و پالرمو هستیم و باید بتوانیم این مقررات را در تمام فعالیت‌های مالی کشور اعمال کنیم.»
مخالفت با فعالیت ۲۴ساعته بازار طلا
فرزین همچنین با اشاره به پیشنهاد برخی فعالان برای فعالیت «۷ در ۲۴» پلتفرم‌های طلا گفت که چنین مدلی در بازارهای رسمی پذیرفته نیست. او افزود:
هیچ بازاری در دنیا ۲۴ ساعته فعال نیست. باید ساعات شروع و پایان مشخصی وجود داشته باشد تا امکان تصفیه و نظارت فراهم شود. البته این موضوع نیازمند بررسی کارشناسی است و تصمیم نهایی پس از مشورت با فعالان گرفته میشود.
– محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی
رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش پایانی سخنانش چند خط قرمز اساسی را برای فعالیت پلتفرم‌های مالی برشمرد: جلوگیری از خروج سرمایه، ممانعت از پول‌شویی و پرهیز از ایجاد انحصار. او تاکید کرد که هرگونه اقدامی که منجر به تضعیف بنگاه‌های کوچک یا توقف فعالیت کسب‌وکارها شود، برخلاف هدف بانک مرکزی است:
ما نمی‌خواهیم کسب‌وکارها را تعطیل کنیم یا فضای فعالیت را تنگ کنیم. اما در مقابل، شما هم باید وظایف خود را در برابر نهاد ناظر انجام دهید. فعالیت نباید منجر به خروج سرمایه یا شکل‌گیری انحصار شود. کسب‌وکارهای کوچک نباید زیر فشار ساختارهای بزرگ از بین بروند.
– محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی
او در پایان از فعالان حوزه فین‌تک دعوت کرد تا در جلسات تخصصی مشترک با بانک مرکزی حضور یابند تا مقررات نهایی به گونه‌ای تدوین شود که هم امنیت اقتصادی و مالی کشور حفظ شود و هم مسیر رشد کسب‌وکارهای نوآورانه هموار بماند.