مدیرعامل آبان‌تتر: بیت‌کوین برای دور زدن بانک مرکزی آمد
سهند حمزه‌ای می‌گوید «عرضه بیت‌کوین بسیار منظم و قابل پیش‌بینی است و اکنون، جدی‌ترین کاندید پول خصوصی روی میز رمزارز است و گزینه دیگری نداریم.»
نشست «گذشته و آینده پول با نگاهی به چشم‌انداز رمزارزها» که امروز (دوشنبه، ۲۶ آبان) در آکادمی سامان برگزار شد. سهند حمزه‌ای، مدیرعامل آبان‌تتر، به موضوع کریپتو و انگیزه‌های بانک مرکزی برای کنترل آن اشاره کرد و گفت: «بانک مرکزی مگر به اندازه کافی روی بانک آینده نظارت کرده بود که به دنبال نظارت بر پلتفرم‌های رمزارزی است؟»
او در ادامه درباره ارتباط کریپتو به پول خصوصی گفت: «وقتی ساتوشی کریپتو را منتشر می‌کرد منظور او پول خصوصی بود و در عنوان وایت پیپر آن هم به این پول اشاره می‌کند. نیت اولیه کسانی که بیت‌کوین را ترویج می‌کردند این بود که جایگزین پول شود؛ اما با گذشت زمان، بیت‌کوین توان پردازش حجم بالای تراکنش را از دست داد.» حمزه‌ای درباره علت از دست رفتن این جایگاه نیز توضیح داد:
امروز هزینه ثبت تراکنش در شبکه بیت‌کوین بالاست و استفاده از آن برای خریدهای روزمره صرفه اقتصادی ندارد. به همین دلیل، اکنون اجماع جامعه کاربری این است که بیت‌کوین را نه به‌عنوان ابزار پرداخت، بلکه به‌عنوان یک دارایی با ثبات ارزش در نظر بگیرند.
– سهند حمزه‌ای ، مدیرعامل آبان‌تتر
بیت کوین به بانک مرکزی ربطی ندارد
مدیرعامل آبان‌تتر با پیوند دادن این موضوع به نقش تنظیم‌گری بانک مرکزی پرداخته و توضیح داد:
فارغ از اینکه بیت‌کوین را پول بدانیم یا یک ابزار ذخیره ارزش، بانک مرکزی عملاً جایگاهی در این تصویر ندارد. بیت‌کوین نیامده تا در زمین بانک مرکزی بازی کند؛ آمده تا جایگزین آن شود. بنابراین، در هر دو حالتی که بیت‌کوین تفسیر شود. چه به‌عنوان پول و چه به‌عنوان دارایی، بانک مرکزی در چارچوبی که بیت‌کوین ترسیم می‌کند، جایی پیدا نمی‌کند.»
این فعال بازار رمزارزها در ادامه و در پاسخ به پرسشی درباره نوسان برخی رمزارزها گفت: «باید رمزارزها را تفکیک کنیم. به‌عنوان مثال، بیت‌کوین نوسان دارد، اما طلا هم نوسان دارد. تفاوت این است که عرضه بیت‌کوین منظم و مشخص است؛ می‌دانیم تا ۲۰ سال آینده چه میزان بیت‌کوین عرضه خواهد شد. بنابراین پیش‌بینی‌پذیری آن از طریق نمودار عرضه ممکن میشود، هرچند نمودار تقاضای آن شاید دقیق نباشد.»
پیش‌بینی میشود با پذیرش بیشتر و افزایش تقاضا، نوسانات شدید بیت‌کوین کاهش یابد. از سوی دیگر، برخی رمزارزها اساساً هدف پولی نداشتند. برای مثال، اتر بیشتر یک ژتون است، مثل سوختی که ماشین را به حرکت درمی‌آورد؛ فلسفه آن این نبود که به‌عنوان پول استفاده شود.
– سهند حمزه‌ای ، مدیرعامل آبان‌تتر
نیلی: کیش می‌تواند پایلوت معاملات رمزارزی ایران باشد
فرهاد نیلی، اقتصاددان، نیز در این نشست پیشنهادی را مطرح کرد برای این که رمزارز بتواند پذیرش بیشتری در کشور به دست بیاورد:
«رمزارز راه خوبی برای کنترل بانک مرکزی است. می‌توان برای مثال در جزیره کیش پایلوتی طراحی کرد که معاملات دارایی ها را با رمزارزها انجام داد. هرکسی آنجا رفت می تواند ماشین و خانه و کالاهای بادوام بخرد. به جایی هم ضربه نمی‌زند اما بعد از مدتی یک تجربه هم برای ما مانده است. سپس می توان با رگولاتور هم حرف زد که چنین تجربه‌ای داریم و بر اساس آن یک تصمیمی در مقیاس‌های بیشتری بگیریم.»
از کنار هم قرار گرفتن مقام بانکی و مقام سیاسی بترسید
این اقتصاددان در ادامه با اشاره به روند تجارت جهانی گفت: «هر وقت در اخبار دیدید یک مقام سیاسی همراه خود یک مقام بانکی به جایی برده بود باید بدن شما بلرزد. چرا که مقامات بانکی را برای سخنرانی نمی‌برند. او را برای تامین مالی قول های سیاسی، مقامات به همراه خود می‌برند. در نهایت چک آن در ساتنا پاس نمی شود و بنابراین بانک مرکزی باید بپردازد.»
هر وقت در اخبار دیدید یک مقام سیاسی همراه خود یک مقام بانکی به جایی برده بود باید بدن شما بلرزد
به گفته نیلی، امروز تجارت جهانی به این نتیجه رسیده است که این شیر (بانک مرکزی) را باید در قفس بگذارد: «بانک مرکزی شبیه به شیر است. به محض این که هر تصمیمی بگیرد پول ما را رقیق می‌کند. رمزارز راه خوبی برای کنترل بانک مرکزی است اما نه بیت‌کوین‌ها. استیبل‌کوین‌ها راه بهتری هستند. به نظر می‌رسد که کنترل تورم در ایران راهکار سیاسی پذیرفتنی ندارد، بنابراین باید برایش راهکار پرکتیکال درست کنیم.»
جهان دو قطبی شده است
او درباره وضعیت کنونی کنترل رمزارزها توضیح داد: «بانک‌های مرکزی جهان یک کلاب مشترک در سوئیس دارند و در برخورد با رمزارزها رویکردی نسبتاً همراه اتخاذ کرده‌اند؛ هم هشدار می‌دهند و هم برخی تسهیل‌ها را اعمال می‌کنند. از طرفی باید گفت ترامپ در حال هک‌کردن نظم مالی جهان است. همه تصور می‌کردند دوره تغییر تعرفه‌ها تمام شده، اما او دوباره آن‌ها را دستخوش تغییر کرد.»
بنابراین، نیلی باور دارد که جهان به‌سمت نوعی جنگ سرد جدید حرکت می‌کند؛ دوره‌ای از مخاصمه که در آن چین نسخه جایگزین سوییفت را خواهد ساخت و یک قطب مالی دوم شکل می‌گیرد که دیگر تحت نظام انگلوساکسونی نخواهد بود.
او در ادامه افزود: «در ایران هم در وضعیتی گرفتار تورم شده‌ایم، اما عملاً کاری با دنیا نداریم. به‌جای درگیرشدن با دنیا، باید تمرکزمان را بر ایجاد یک دارایی با کارکرد ذخیره ارزش بگذاریم؛ دارایی‌ای که قابل هک نباشد، در دسترس باقی بماند، ارزشش حفظ شود و مردم بتوانند سرمایه خود را در آن نگه دارند.»
بانک مرکزی کاراترین تکنولوژی خالی کردن جیب مردم است
این اقتصاددان در ادامه تحلیل دیگری از عملکرد بانک مرکزی ارائه داده و گفت: «هر نهادی که پول منتشر کند در معرض وسوسه رقیق کردن پول قرار دارد. وقتی منتشرکننده بانک مرکزی باشد تورم بیشتر میشود. بانک مرکزی کاراترین تکنولوژی خالی کردن جیب مردم است. به ازای هر قدرت بزرگی که به بانک مرکزی می دهید باید قدرت زیادی هم به پارلمان بدهید که بتواند آن را کنترل کند.»
فرهاد نیلی به موضوع فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا نیز پرداخته و سوالی را مطرح کرد: « «این روزها همه سراغ تبلیغات طلا رفته‌اند. اما سوال اینجاست: طلایی که مردم نزد بانک کارگشایی می‌گذارند، دقیقاً چه کسی آن را کنترل می‌کند؟» او ادامه داد:
نباید به روزی برسیم که تعداد گواهی‌های طلا از مقدار واقعی طلای موجود بیشتر شود. وجود رگولاتور ضروری است، اما بهترین نوع تنظیم‌گری، شفافیت است. باید یک سامانه شفاف وجود داشته باشد که نشان دهد چه میزان گواهی طلا منتشر شده و چه مقدار طلای واقعی پشتوانه آن است. نباید دنبال ایجاد شوراهای جدید باشیم. رمزارزها چنین مشکلی ندارند، اما در بازار طلا این مسأله جدی است.
– فرهاد نیلی، اقتصاددان
چه کسی حق تنظیم‌گری رمزارزها را دارد؟
سهند حمزه‌ای، مدیرعامل آبان‌تتر در بخش دیگری از این نشست گفت: «بیت‌کوین بیشتر به‌عنوان یک ابزار ذخیره ارزش استفاده میشود تا وسیله‌ای برای پرداخت روزمره. سایر رمزارزها ممکن است روش پرداخت را با هزینه‌های کمتر عملی کنند. این رمزارزها ارزش‌های مهمی دارند: هیچ نهاد متمرکزی نمی‌تواند آن‌ها را کنترل یا دستکاری کند و محدودیت‌های جغرافیایی نیز برایشان وجود ندارد. در واقع، می‌توان گفت که جدی‌ترین نمونه‌های پول خصوصی همین رمزارزها هستند.»
سهند حمزه‌ای درباره بی‌اعتبار شدن برخی رمزارزها و نحوه رگولاتوری آن‌ها نیز این‌طور توضیح داد:
رمزارزها شفاف هستند و دسترسی به اطلاعات آن‌ها برای همه ممکن است. برای رگولیشن رمزارزها سه رویکرد وجود داشته است: اول این که می‌توان شرکت‌ها و نهادها را قانونمند و محدود کرد، اما خود رمزارزها قابل محدودسازی نیستند. دوم اینکه برخی‌ها سعی کردند رگولیشن مستقلی برای رمزارزها ایجاد کنند؛ برخی بخشی از آن را اعمال کردند و برخی دیگر از طریق سازمان بورس یا اتحادیه اروپا به تفویض اختیار پرداخته‌اند.
– سهند حمزه‌ای، مدیرعامل آبان‌تتر
به گفته او، این که در ایران کسی پا پیش گذاشته اتفاق خوبی است اما در هیچ جای دنیا بانک مرکزی در این زمینه جلودار نبوده است: «نکته آن این است که خیلی از کریپتوها ربطی به پول ندارند و چوب بیت کوین را می خورند. برای همین چرا باید به بانک مرکزی ربط داشته باشند؟ خود هدف بیت کوین هم مبارزه با بانک مرکزی بوده است.»
بهتر کردن کیفیت خدمات برای بانک مرکزی تابو است
او در توضیح دلایل خود برای این که چرا بهتر بود بانک مرکزی انرژی خود را برای تنظیم گری کریپتوها نمی‌گذاشت گفت:
«نگاه بانک مرکزی به‌شدت سنتی است. بانک مرکزی تصور کرده این تکنولوژی باید همان‌‌طور که خودش تصور می‌کند، بشود. همین ایده سپرده‌گذاری مرکزی در بورس اوراق بهادار را داریم که طبیعتا باید آنجا وجود داشته باشد اما همین ایده را در نهاد امین کریپتوها هم اورده است. یعنی همه باید پول‌هایشان را بگذارند یک‌جا و در اختیار من (بانک) باشند. یا بانک می‌گوید ساعات معاملاتی را باید محدود کنی. بهتر کردن کیفیت خدمات تابو باشد؟ می‌گویند مگر میشود یاعت معاملاتی ۲۴/۷ باشد؟ بله چرا نشود؟»
بانک مرکزی حتی در مسئولیت‌های خودش کارنامه درخشانی ندارد
او در ادامه دلایل خود را این‌گونه بیان کرد: «بلاک‌چین بسیار شفاف است، اما بانک مرکزی این‌گونه نیست. داده‌هایی که بانک مرکزی دارد، به‌طور کامل منتشر نمی‌شوند. بانک مرکزی وظایف خود را به‌درستی انجام نداده است؛ یکی از مهم‌ترین وظایفش کنترل تورم بوده که من نمی‌دانم الان تورم ما امروز چند درصد است و باید چقدر می‌بود.»
موضوع دیگر نظارت بر نهادهای زیرمجموعه است. بانک مرکزی گفته شرکت‌های تحت تبادل نیز باید زیر نظر او باشند تا نظارت صورت گیرد. اما بانک آینده زیر نظر بانک مرکزی بود و نظارت درست انجام نشد. حتی مدیران بانک آینده توسط خود بانک آینده انتخاب می‌شدند؛ یعنی از نظارت هم بیشتر اما نتیجه این شد که بانک مرکزی مسئولیت خود را به‌درستی انجام نداد. حتی کارنامه درخشانی در حوزه مسؤولیات خودت نداشته‌ای با تنظیم گری رمزارزها دست به آتش زده‌ای.
– سهند حمزه‌ای، مدیرعامل آبان‌تتر