برآوردها نشان می دهد سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص ملی در کشور کاهش یافته که این روند نزولی برخلاف جهت رشد جهانی است اما اجرای دو پروژه جی نف و فیبرنوری به عنوان دو طرح تحول‌آفرین کشور می‌تواند سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص ملی را افزایش دهد؛ در واقع تجربه جهانی نیز نشان می‌دهد دولت الکترونیک بدون داده‌های دقیق مکان‌محور و بدون زیرساخت فیبرنوری قابل تحقق نیست.

اقتصاد دیجیتال امروزه محور اصلی قدرت‌های اقتصادی جهان، به ویژه در رقابت میان چین و آمریکا، تعریف می‌شود. این حوزه مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی است که بر پایه فناوری‌های نوین همچون رایانش ابری، هوش مصنوعی و پلتفرم‌های دیجیتال شکل می‌گیرد. این اقتصاد سه لایه دارد؛ هسته ارتباطی که زیرساخت شبکه را شامل می‌شود، لایه خدمات پلتفرمی و لایه سرریز فناوری اطلاعات که اثرات خود را بر سایر بخش‌های اقتصاد نشان می‌دهد.

به گفته کارشناسان این فضا می‌تواند مزیت های مهمی برای کشور ایجاد کند که یکی از آن فرصت‌های شغلی و مشاغل جدیدی است که در دنیا در این زمینه مطرح است. اقتصاد دیجیتال در عمده کشورها سهم بالایی دارد و ارزش افزوده بسیاری ایجاد کرده است، بنابراین در کشور ما که بیشتر مشاغل سنتی بوده می تواند یک فرصت مناسب باشد تا در این بخش مشاغل جدید را شناسایی و نرخ بیکاری کاهش یابد.

برآوردها نشان می دهد که سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص ملی در سال ۱۴۰۰ و در دولت سیزدهم حدود ۴/۷ درصد بوده، اما در سال ۱۴۰۱ به ۴/۲ درصد کاهش یافته است.

مسئولان معتقد هستند این روند نزولی برخلاف جهت رشد جهانی است؛ چراکه در کشورهایی مانند چین سهم اقتصاد دیجیتال از GDP به بیش از ۴۵ درصد می‌رسد.» بنابراین در این شرایط نوآوری می تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی داشته باشد و زمانی اتفاق می افتد که فضای اقتصادی اجازه تجربه، رقابت و کسب سود موقت از نوآوری را بدهد.

سید ستار هاشمی- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- اخیرا در جلسه نظارت بر عملکرد پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات، از ضرورت طراحی و اجرای پروژه‌هایی سخن گفت که به تعبیر او باید «پرچمدار» باشند.

به طور مثال وزیر ارتباطات با اشاره به اجرای طرح سوآپ مخابرات (تعویض کابل‌های مسی به فیبر نوری) گفت: «اجرای هر پروژه بزرگی با نقدهایی همراه است، اما طرح سوآپ که به تقویت اقتصاد بخش کمک می‌کند، نیازمند طراحی دقیق و مشارکت پارک فاوا است. اگر بتوانیم اقتصاد بخش را توسعه دهیم، همه ذی‌نفع خواهیم بود.»

در این راستا در نشست مشترک مدیران شرکت ملی پست و شرکت مخابرات ایران، مدیرعامل شرکت مخابرات بر نقش تعیین‌کننده همکاری پست و مخابرات در تحقق اقتصاد دیجیتال و دولت الکترونیک تأکید کرد.

بنابراین پروژه «جی نف» و «فیبرنوری» را دو طرح تحول‌آفرین کشور می توان دانست که اجرای موفق آنها می‌تواند سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص ملی را افزایش دهد. در واقع تجربه جهانی نیز نشان می‌دهد دولت الکترونیک بدون داده‌های دقیق مکان‌محور و بدون زیرساخت فیبرنوری قابل تحقق نیست.

اقتصاد برای یافتن راه‌حل مداوم و پایدار برای مشکلات، بیشتر از هر زمان دیگری به نوآوری وابسته است

آخرین وضعیت دو پروژه فیبرنوری و جی نف در کشور

براساس آخرین آمار اعلام شده در سایت IRANFTTX تاکنون ۹ میلیون و ۱۱۹ هزار و ۳۱۰ نفر تحت پوشش این فناوری قرار گرفته‌اند که بیانگر پیشرفت ۴۶ درصدی این کلان پروژه است.

به تأکید مسئولان فناوری آینده، قطعاً فیبر نوری است. طبق برنامه پنج‌ساله شرکت مخابرات ایران، جمع‌آوری کامل سیم‌های مسی در دستور کار قرار دارد و با تکمیل این طرح، تمام ارتباطات ثابت کشور بر بستر فیبر نوری برقرار خواهد شد.

از سوی دیگر جی‌نف یک پروژه ملی محسوب می شود که هدف اصلی آن هویت بخشی به مکان‌ها اعلام شده است. در این طرح نقشه و آدرس به کدپستی متصل می‌شود، بنابراین به راحتی می‌توان موقعیت جغرافیایی یک کدپستی را روی نقشه مشاهده کرد.

طی یک سال اخیر مختصات جغرافیایی ژئوکده‌شده بیش از ۳۰ میلیون نقطه شهری و ۷۰ هزار نقطه روستایی انجام شده و بنابر اعلام رسمی تا پایان سال ۱۴۰۴ داده‌های این پایگاه اطلاعاتی در تمامی نقاط شهری و نقاط روستایی بالای ۲۰ خانوار با پیشرفت ۹۵ درصدی تکمیل خواهد شد.

بی شک اقتصاد برای یافتن راه‌حل مداوم و پایدار برای مشکلات، بیشتر از هر زمان دیگری به نوآوری وابسته است و یک راه‌حل ممکن برای بحران اقتصادی فعلی، تقویت اقتصاد دیجیتال است.

با توجه به توسعه اقتصاد دیجیتال در بسیاری از کشورهای جهان و حرکت به سمت آینده کار و ظهور مشاغل جدید، باید زیرساخت‌ها برای توسعه اقتصاد دیجیتال و استفاده مطلوب‌تر از فضای مجازی فراهم شود.

خوشبختانه اقداماتی در راستای توسعه فناوری‌های نوین و اقتصاد دیجیتال صورت گرفته است ولی هنوز با شرایط آرمانی فاصله زیاد وجود دارد. اقتصاد برای یافتن راه‌حل مداوم و پایدار برای مشکلات، بیشتر از هر زمان دیگری به نوآوری وابسته است و یک راه‌حل ممکن برای بحران اقتصادی فعلی، تقویت اقتصاد دیجیتال است.