در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، اوپن‌ای‌آی محصول جدیدی را به جهان معرفی کرد و به طور بی‌ضرری آن را «مدلی به نام چت‌جی‌پی‌تی که به صورت مکالمه‌ای تعامل می‌کند» توصیف کرد. اغراق نیست اگر بگوییم که چت‌جی‌پی‌تی متعاقبا دنیای تجارت و فناوری را متحول کرد و به شدت محبوب شد – امروزه هنوز در رتبه‌بندی برنامه‌های رایگان اپل در رتبه اول قرار دارد – و در عین حال به عنوان کاتالیزوری برای سیل محصولات هوش مصنوعی مولد نیز عمل کرد.

در واقع، کارن ‌هائو، نویسنده کتاب «امپراتوری هوش مصنوعی»، در مصاحبه اخیر خود با تک‌کرانچ استدلال کرد که اوپن‌ای‌آی «در حال حاضر از تقریبا هر دولت-ملت در جهان قدرتمندتر شده است» و اکنون «در حال تغییر ژئوپلیتیک ما، تمام زندگی ما» است.

ممکن است تغییرات چشم‌گیرتری هم در راه باشد. چارلی وارزل در نشریه آتلانتیک نوشت که ما اکنون در «جهانی که چت‌جی‌پی‌تی ساخته» زندگی می‌کنیم، جهانی که «با نوع خاصی از بی‌ثباتی تعریف می‌شود» و «همیشه منتظر است تا اتفاقی بیفتد». وارزل گفت: «نسل‌های جوان این بی‌ثباتی را به شدت احساس می‌کنند، زیرا خود را برای فارغ‌التحصیلی و ورود به بازار کار آماده می‌کنند، درحالی‌که به آنها هشدار داده می‌شود که ممکن است هیچ مسیر شغلی قابل پیش‌بینی وجود نداشته باشد.

به نسل‌های مسن‌تر نیز گفته می‌شود که آینده ممکن است غیرقابل پیش‌بینی باشد، و مهارت‌های قابل خریدی که آنها کسب کرده‌اند ممکن است به هیچ و پوچ تبدیل شود.» البته، دیگران نسبت به آینده‌ای با محوریت هوش مصنوعی خوش‌بین‌تر هستند و در واقع در موقعیتی قرار دارند که می‌توانند از آن سود هنگفتی ببرند. اما به گفته‌ وارزل، حامیان و سرمایه‌گذاران هوش مصنوعی نیز مانند دیگران منتظرند – منتظرند ببینند آیا شرط‌بندی‌هایشان نتیجه می‌دهد یا خیر، درحالی‌که یکی از ویژگی‌های تعریف‌کننده‌ هوش مصنوعی مولد، طبق گفته‌ معتقدان واقعی آن، این است که هرگز به شکل نهایی خود نمی‌رسد».

در همین حال، بلومبرگ نگاه دقیق‌تری به چگونگی تغییر بازار سهام توسط چت‌جی‌پی‌تی انداخت. تاکنون واضح‌ترین برنده، انویدیا بوده است که سهام آن از زمان راه‌اندازی چت‌بات، ۹۷۹ درصد افزایش یافته است. اما تب هوش مصنوعی، سایر شرکت‌های بزرگ فناوری را نیز تقویت کرده است، به طوری که هفت شرکت با ارزش‌ترین در S&P۵۰۰ – انویدیا، مایکروسافت، اپل، آلفابت، آمازون، متا و برادکام – همگی به فناوری وابسته هستند و رشد جمعی آنها تقریبا نیمی از افزایش ۶۴ درصدی این معیار از زمان راه‌اندازی چت‌جی‌پی‌تی را تشکیل می‌دهد.

این امر باعث شده است که بازار سهام سنگین‌تر شود. شاخص S&P۵۰۰ بر اساس ارزش بازار وزن‌دهی می‌شود و همان هفت شرکت اکنون ۳۵ درصد از وزن‌دهی را به خود اختصاص می‌دهند، درحالی‌که سه سال پیش این رقم حدود ۲۰ درصد بود.

سوال اما این است: این رشد تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ به استثنای رشد قابل‌توجه جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، به‌طور فزاینده‌ای رایج شده است که مدیران هوش مصنوعی اذعان کنند که ما ممکن است در یک حباب (یا اگر ترجیح می‌دهید، یک «شیدایی») باشیم. سم آلتمن، مدیرعامل اوپن‌ای‌آی، در ماه اوت، در ضیافت شامی با روزنامه‌نگاران گفت: «یک نفر قرار است مبلغ هنگفتی را در هوش مصنوعی از دست بدهد.»

به همین ترتیب، برت تیلور، مدیرعامل سیرا و رئیس هیات‌مدیره اوپن‌ای‌آی، با مقایسه این وضعیت با رونق دات کام در اواخر دهه ۹۰، اذعان کرد که ما «در یک حباب» هستیم. او پیش‌بینی کرد که اگرچه ممکن است شرکت‌های انفرادی شکست بخورند، اما «هوش مصنوعی اقتصاد را متحول خواهد کرد و من فکر می‌کنم مانند اینترنت، در آینده ارزش اقتصادی عظیمی ایجاد خواهد کرد.» سه سال دیگر – یا کمتر – شاید بفهمیم که آیا آن خوش‌بینی موجه بوده است یا خیر.

با این حال کارشناسان اذعان دارند که پس از معرفی چت‌جی‌پی‌تی، دنیا به حالت سابق خود باز نمی‌گردد و جهان سوار قطاری شده است که ایستگاه آخر آن ناپیداست. ممکن است به ایستگاهی برسیم که مسافران آن همه خشنود باشند یا اینکه به قول بدبینان به هوش مصنوعی اصلا پایان خوشی این دستاورد بشری نداشته باشد.