دو کوان، بنیانگذار پروژههای ترا و لونا به ۱۵ سال زندان محکوم شد
گزارشی از فستکمپانی میگوید دو کوان، کارآفرین سرشناس دنیای رمزارز و بنیانگذار اکوسیستم Terraform Labs، روز پنجشنبه از سوی دادگاه فدرال منهتن به ۱۵ سال زندان محکوم شد. این حکم به دنبال فروپاشی ۴۰ میلیارد دلاری پروژههای ترا و لونا صادر شده؛ فروپاشی که یکی از جرقههای آخرین سقوط سخت بازار کریپتو بود و قاضی پرونده آن را یکی از بزرگترین و مخربترین پروندههای کلاهبرداری مالی در مقیاس جهانی توصیف کرده است.
قاضی پل ای. انگلمایر طی جلسهای چندساعته اعلام کرد پیشنهاد ۱۲ سال زندان از سوی دادستانی «بیش از حد سبک» است و درخواست پنج سال حبس از سوی وکلای مدافع «کاملا غیرقابل تصور و بهشدت غیرمنطقی» است.
به گفته دادگاه، کوان با وجود آنکه حداکثر مجازات قانونیاش ۲۵ سال زندان بود اما در نهایت به ۱۵ سال حبس محکوم شده است.
دو کوان ۳۴ ساله فارغالتحصیل دانشگاه استنفورد است و زمانی از او به عنوان «پادشاه رمزارز» یاد میشد. او در دادگاه ضمن عذرخواهی از قربانیان، اعتراف کرد که شنیدن روایتهای آنان برایش تکاندهنده بوده است.
قربانیان در شهادتهای حضوری و تلفنی، از نابودی پساندازهای بازنشستگی، فروپاشی زندگی خانوادگی، ورشکستگی خیریهها و حتی افکار خودکشی سخن گفتند. یکی از شاکیان طی نامهای به دادگاه نوشت که پس از اینکه پدرش تمام پول بازنشستگی خود را در این پروژه از دست داد، به فکر پایان دادن به زندگیاش افتاده بود.
قاضی انگلمایر خطاب به کوان گفت: «جرم شما باعث شد مردم واقعی ۴۰ میلیارد دلار پول واقعی را از دست بدهند، نه زیانهای کاغذی.» او این پرونده را یک کلاهبرداری در مقیاس گسترده و نسلسوز توصیف کرد و افزود کوان نفوذی «تقریبا اسرارآمیز» بر سرمایهگذاران داشته و خسارتی انسانی و غیرقابل محاسبه به جا گذاشته است.
دو کوان در ماه اوت به اتهامات کلاهبرداری مرتبط با سقوط Terraform Labs، شرکتی که در سال ۲۰۱۸ در سنگاپور تاسیس کرده بود، اعتراف کرد. دادستانها اعلام کردند میزان خسارت این پرونده حتی از مجموع افراد متضرر از این پروژه حتی از سم بنکمن-فرید، بنیانگذار FTX، و کارل سباستین گرینوود، همبنیانگذار OneCoin، نیز فراتر رفته و ممکن است تا یک میلیون نفر در سراسر جهان قربانی این طرح شده باشند.
اکوسیستم ترا با محوریت TerraUSD، یک استیبلکوین بهظاهر باثبات، به سرمایهگذاران معرفی شد. این رمزارز قرار بود همواره ارزشی معادل یک دلار داشته باشد، اما دادستانها میگویند این ثبات صرفا «یک توهم» بوده که با تزریق نقدینگی خارجی حفظ میشد. با از بین رفتن این پشتوانه، قیمت TerraUSD بهشدت سقوط کرد و همراه با آن، رمزارز لونا نیز فروپاشید؛ رخدادی که به گفته دادستانی، موجی از بحرانها را در کل بازار جهانی رمزارز به راه انداخت.
پس از این سقوط، کوان تلاش کرد Terraform Labs را در سنگاپور بازسازی کند، اما بنا بر اعلام دادستانها، با گذرنامه جعلی به منطقه بالکان گریخت. او در مارس ۲۰۲۳ در مونتهنگرو بازداشت شد و از آن زمان در بازداشت به سر میبرد. دادگاه آمریکا ۱۷ ماهی را که او در زندان مونتهنگرو سپری کرده بود، در حکم نهایی لحاظ کرد.
بر اساس توافق قضایی، کوان پذیرفته بیش از ۱۹ میلیون دلار از داراییهای خود را مصادره کند. وکلای مدافع او استدلال کردند اقدامات موکلشان نه از سر طمع، بلکه ناشی از غرور و ناامیدی بوده است؛ ادعایی که قاضی آن را رد کرد. درخواست کوان برای گذراندن دوران محکومیت در کرهجنوبی، جایی که همسر و دختر چهار سالهاش زندگی میکنند و او در آنجا نیز با پیگرد قضایی مواجه است، نیز از سوی دادگاه رد شد.
در جریان جلسه، روایتهای قربانیان ابعاد انسانی این فاجعه را برجسته کرد. یکی از شاکیان گفت پس از نابودی پسانداز خانوادهاش، همسرش از او جدا شده، فرزندانش از ادامه تحصیل بازماندهاند و او ناچار شده به خانه والدینش در کرواسی بازگردد. فرد دیگری از عذاب وجدانی سخن گفت که پس از تشویق بستگان و صدها سازمان خیریه به سرمایهگذاری در پروژه ترا، گریبانگیرش شده است.
یکی از قربانیان اعلام کرد سرمایه ۱۹۰ هزار دلاری خانوادهاش در عرض دو هفته به ۱۳ هزار دلار تبدیل شد و «۱۷ سال از زندگیمان دود شد و رفت.» نماینده چند سازمان غیرانتفاعی نیز گفت برخی خیریهها بیش از دو میلیون دلار و یک گروه مذهبی نزدیک به ۹۰۰ هزار دلار از دست دادهاند و خانواده او اکنون با بدهیهای سنگین دستوپنجه نرم میکند.
دادستان پرونده تاکید کرد آنچه رخ داده «حادثه یا نوسان بازار» نبوده، بلکه نتیجه فریب و پنهانکاری سیستماتیک بوده است. به گفته دادستان، کوان «توهمی از تابآوری ایجاد کرد، در حالی که شکست ساختاری را پنهان میساخت» و این کلاهبرداری «با غرور، دستکاری و بیاعتنایی کامل به انسانها» اجرا شده است.
پرونده دو کوان اکنون به نمادی از مخاطرات عمیق بازار رمزارز و پیامدهای انسانی فروپاشی پروژههایی بدل شده که با وعده ثبات و امنیت، اعتماد میلیونها نفر را به سلاحی علیه خودشان تبدیل کردند.