یوتیوب‌های ایرانی
حمید ضیایی‌پرور : جذابیت شبکه‌های اجتماعی مجازی باعث شده است تا بعد از رویکرد نفی و ممانعت طی سالیان گذشته، رویکرد تأیید و بومی‌سازی این شبکه‌ها در پیش گرفته شود.
به همین جهت از سوی سازمان‌های مختلف، شاهد راه‌اندازی نسخه‌های ایرانی شبکه‌های اجتماعی مجازی هستیم. شبکه‌های اجتماعی، ویژگی‌های متعددی دارند که یکی از مهم‌ترین آنها، به اشتراک‌گذاری اطلاعات با فرمت‌های مختلف مانند عکس یا فیلم است. به همین جهت سایت‌های اجتماعی مانند فلیکر و یوتیوب در میان کاربران اینترنت از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار شده‌اند؛ به‌طوری که به‌عنوان مثال شبکه یوتیوب، روزانه بیش از سه میلیارد بازدید‌کننده دارد و این شبکه به‌تنهایی 20درصد ترافیک اینترنت دنیا را به‌خود اختصاص داده است.
اولین سازمانی که در ایران اقدام به راه‌اندازی نسخه بومی یوتیوب کرد شهرداری تهران بود که با راه‌اندازی شبکه مشابه یوتیوب در آدرس tube. tehran. ir این امکان را برای شهروندان فراهم کرد که فیلم‌های خود را روی این شبکه بارگذاری کرده و آنها را با دیگر کاربران اینترنت به اشتراک بگذارند. به‌تازگی سازمان صداوسیما نیز اقدام به راه‌اندازی شبکه مشابهی در آدرس mehr. ir کرده است که مشابهت‌هایی با یوتیوب دارد اما تفاوت‌های اساسی نیز با این شبکه دارد که با همه این احوال معاون رسانه‌های مجازی صداوسیما اصرار دارد که این شبکه را یوتیوب ایرانی بنامد. او گفته از این پس مردم می‌توانند با ورود به این سایت، علاوه بر قراردادن فیلم‌های ویدئویی خود در قالب بسته‌های کوتاه، از فیلم‌های مورد علاقه خود در صداوسیما که دسترسی به آنها مشکل است نیز بهره‌مند شوند. وی از مردم خواسته، فیلم‌های کوتاه از مراسم عزاداری در تاسوعا و عاشورای حسینی را در یوتیوب ایرانی قرار دهند تا همه علاقه‌مندان در سراسر جهان با فرهنگ مردم ایران بیش از پیش آشنا شوند. معاون رسانه‌های مجازی سازمان صداوسیما همچنین به آیین‌های خوب و ماندگار مردم در عید نوروز مانند سفره‌های هفت‌سین، دعای تحویل سال و دیدوبازدید اشاره کرده و گفته: با توجه به اینکه دیدن تصاویر این صحنه‌های زیبا برای همه مردم لذتبخش است، سایت «مهر نماد» آمادگی دارد، این تصاویر را میزبانی کند.
با بررسی این شبکه می‌توان موارد زیر را مورد اشاره قرار داد:
1 – اعتماد و پایایی: این شبکه فاقد اعتماد اولیه و پایایی وب‌سایت است. به‌طور مثال خبرنگار همشهری در دو روز اخیر دو بار به این شبکه وارد شد که در بار اول شبکه بسیار سنگین بود و در بار دوم نیز سایت باز نشد و به آدرسی هدایت می‌شد که در آن صفحه نیز فقط خطا دیده می‌شد. سرمایه اصلی هر شبکه اجتماعی، پایایی و تداوم بر خط بودن است. ظاهرا این شبکه فاقد زیرساخت‌های لازم به‌منظور تضمین پایایی سایت و دسترسی‌پذیری همیشگی کاربران است.
2 – تأیید: محتوای هیچ شبکه اجتماعی توسط گردانندگان آنها کنترل و سپس منتشر نمی‌شود بلکه این شبکه‌ها به‌طور کلی یک پلتفرم هستند که همه کاربران آزادانه امکان انتشار اطلاعات روی آنها را دارند. تأیید قبلی و انتظار برای انتشار با ویژگی شبکه‌های اجتماعی ناسازگار است؛ هرچند بعد از انتشار ممکن است مدیران شبکه‌ها به دلایل مختلف یک محتوا را حذف یا غیرقابل دسترس کنند اما این فرایند پیش از انتشار نیست.
3 – قابلیت‌های فنی انتشار و بازانتشار: پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب سازگاری فنی کاملی با سایر شبکه‌ها و سایت‌ها داشته و کاربران می‌توانند اطلاعات آنها را در صدها سایت دیگر باز انتشار کنند. اگر یوتیوب ایرانی به این قابلیت‌ها تجهیز نشود، امکان فراگیرشدن را از دست خواهد داد و به رسانه‌ای محدود در فضای وب تبدیل خواهد شد.