سایه اقتصاد مریض بر سر بازار فناوری اطلاعات
گزارش از ساره جعفرقلی
بررسی بازار IT کشور نشان می دهد دیگر کالای ارزان قیمت بدان شکل که در گذشته در این بازار شاهد بودیم وجود ندارد و کالاهای حال حاضر بازار را قیمت گران و خیلی گران پر کرده اند/یکی از مهم ترین مشکلات حال حاضر بازار IT کشور نوسانات نرخ ارز است که گاه شاهد افزایش چندده درصدی قیمت ارز هستیم، در حالی که میزان سود بسیاری از شرکت های فعال بازار کمتر از 10 درصد است!
بازار کالاهای آی تی و فناوری اطلاعات سالهاست در کشور به ارکان مهم و زیر ساختی تبدیل شده و دیگر مردم به فناوری اطلاعات به عنوان کالای لوکس نگاه نمی کنند بلکه کاربرد این صنعت در صدر توجه ایرانی قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در این بین بازار IT ایران یکی از منحصر به فردترین بازارهای IT منطقه به حساب می آید ولی چندی است که این بازار رونق سابق خود را از دست داده است، در حالی که این بازار تا 2 سال گذشته شاهد رشد چشمگیری بوده است اما بعد از آن بنا به دلایل متعدد با کاهش قابل توجه سرعت رشد مواجه شده است.
شاید بتوان دلیل سکون نسبی و کاهش رشد بازار در دو سال اخیر را در مسایلی مانند، نوسانات نرخ ارز، بحران اقتصادی جهانی و تشدید تحریم های تحمیلی جست وجو کرد که البته تاثیرات تحریمها به نسبت افزایش نرخ ارز معمولا مقطعی و گذرا بوده است حتی شاید بتوان گفت یکی از دلایل عدم استقبال شرکت ها از الکامپ امسال هم همین مسایل ارزی و اقتصادی باشد و شاید هم تعرفه های سرسام آوری که برای شرکت های وارد کننده کالادر نظر گرفته شد، باعث عدم استقبال این شرکت های سخت افزاری معتبر از الکامپ شده است.
اما چیزی که پیداست سایه اقتصاد مریض بر سر این بازار است. بحران حاکم بر اقتصاد پای خود را همه جا دراز کرده است و از آنجا که بازار IT ایران کاملابه واردات کشورهای صاحب تکنولوژی وابسته است، نمی توان انتظار داشت که تحریمها و افزایش نرخ دلار به بازار ما سرایت نکند و در این بین باید به این امر، کاهش قدرت خرید مشتریان را که از تبعات رکود اقتصادی است، نیز اضافه کنید.
براساس این گزارش، سهم ایران از بازار IT از پتانسیلی که انتظار آن می رود کمتر است، علاوه بر این رسیدن به جایگاهی بهتر درحال حاضر نزدیک به نظر نمی رسد زیرا ایجاد زیرساخت های مهم و مورد نیاز، نیازمند صرف زمان است.
بررسی بازار IT کشور نشان می دهد دیگر کالای ارزان قیمت بدان شکل که در گذشته در این بازار شاهد بودیم وجود ندارد و کالاهای حال حاضر بازار را قیمت گران و خیلی گران پر کرده اند.
کالاهای به ظاهر ارزان فعلی در حقیقت کالاهای گران سابق هستند، به عبارتی کالاهای گران فعلی در لایه سوم قیمت بسیار گران در اختیار مردم قرار می گیرد این امر مردم را ملزم کرده برای رفع احتیاجات خود در واقع نه کالای ارزان به معنای سابق را خریداری کنند بلکه کالای گران سابق را خریداری کنند و دیگر لایه سوم دور از دسترس مردم قرار گیرد.
رده محصولات میان قیمت که در گذشته سهم عمده ای از بازار ما را تشکیل می داد دیگر از بین رفته است و قطعا در آینده وضع بسیار بدتر از آنچه که می بینیم خواهد شد چرا که در این اوضاع و احوال خریدارانی که قصد خرید کالاهای میان قیمت را دارند، یا تصمیم به چشم پوشی از خرید خود می گیرند یا به جای محصولات میان قیمت به سراغ محصولات ارزان قیمت فعلی و گران سابق می روند.
نوت بوکی که در اوایل سال جاری با قیمت 600 هزار تومان عرضه می شد هم اکنون با همان برند با قیمت 1 میلیون و پانصد هزار تومان فروخته می شود.
همچنین که خریدارانی هم هستند که به دلیل قدرت خرید خیلی کمتر به طور کل دور خرید خود را خط می کشند.
با توجه به این امر به طور حتم ریزش مشتری در بازار کالاهای ارزان قیمت بسیار بیشتر از بازار کالاهای میان قیمت خواهد بود. چرا که کسی که از قبل قدرت خرید میان قیمت را داشته هم اکنون هم این قدرت را می تواند داشته باشد.
برای خریداران بازار کالاهای گران قیمت نیز با توجه به وسعت مالی، قیمت ها از کمترین اهمیت برخوردار است و با توجه به این امر نمی توان انتظار داشت که در بازار کالاهای گران قیمت نیز شاهد افت محسوس باشیم اما باید توجه کرد که کالاهای گران قیمت سهم بسیار کمی از بازار را در اختیار دارند به همین دلیل نه رشد و نه افت فروش در این بازار در کل بازار تاثیر گذاری زیادی ندارد. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که با افت خرید در بازار محصولات میان قیمت که سهم عمده ای هم از بازار را در اختیار دارند به زودی شاهد رکود بیشتری در بازار IT ایران خواهیم بود.
یکی از مهم ترین مشکلات حال حاضر بازار IT کشور نوسانات نرخ ارز است که گاه شاهد افزایش چندده درصدی قیمت ارز هستیم، در حالی که میزان سود بسیاری از شرکت های فعال بازار کمتر از 10 درصد است! بازار داخلی IT به دلیل ساختار نه چندان صحیحی که پیدا کرده همواره بستر مناسبی برای سودجویان بوده، چرا که بسیاری از فعالان این بخش تنها به دنبال به دست آوردن سودهای مقطعی و کلان هستند و همیشه بلافاصله پس از اشباع یکی از بخش های بازار به سراغ سایر بخش ها می روند و این موضوع باعث ایجاد رقابت کاذب و اشباع بازار در آن بخش، کاهش حاشیه سود و در نتیجه ورود و رواج محصولات تقلبی در آن بخش از بازار می شود که ضرر این مسایل تنها برای کاربران خواهد بود.
براساس این گزارش، افزایش رکود بازار IT در دو سال گذشته فاصله کشور ما را از بازار جهانی روز به روز افزایش می دهد. و بنا به گفته برخی کارشناسان بازار فناوری اطلاعات، در این دو سال توجه به IT منفی شده و بسیاری از مناقصات و قراردادها به صورت معلق مانده است.
بازار IT فضای بسیار گسترده ای دارد و در حقیقت شامل همه موارد از فضای اینترنتی تا رایانه در منازل است و همچنین خدمات الکترونیکی دولت را نیز شامل می شود.
کشورهای دست چندم در بخش های مختلف IT به ویژه در زمینه های دولت و بانکداری الکترونیک بسیار جلوتر از کشور ما هستند و در حقیقت می توان گفت انتظاری که ما از پیشرفت IT در کشور داریم با پتانسیلی که در ایران وجود دارد، برابر نیست. پرگردش ترین و مالی ترین بخش بازار IT، سخت افزار است که عمدتا مربوط به رایانه، شبکه و مسایل سخت افزاری است و بیشترین عدد را به خود اختصاص داده اما این بازار هم بعد از افزایش نرخ ارز دچار رکود شدیدی شده است حال این سوال پیش می آید که بحث دولت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی که مورد وعده دولت دهم بوده است چگونه با این افزایش قیمتها محثث خواهد شد؟
متاسفانه درکشورمان در حوزه IT، قبل از مشخص شدن سیاست های کلان به اجرای پروژه ها می پردازند که بخش وسیعی از این موضوع به تصمیم گیری های دولت مربوط می شود، بنابراین تا زمانی که در این زمینه توجه ویژه ای صورت نگیرد، در این حوزه موفق نخواهیم بود. وابستگی صنعت و IT امری اجتناب ناپذیر است و در ایران نگاه به صنعت IT، نگاهی علمی نیست، وضعیت فناوری اطلاعات در ایران نسبت به جهان نابسامان است و این به نداشتن یک زیرساخت پیشرفته در بخش صنعت مربوط می شود.