علی کارگزار – مدیرعامل شرکت ارتباطات ثابت
دولت الکترونیک واژهای است که بارها و بارها آن را شنیدهایم و کتابها و مقالههای بسیاری در این خصوص منتشر شده است و همه دولتها نیز در تبلیغات انتخاباتی خود از آن بهره بردهاند.
اما تا چه حد در پیادهسازی آن موفق بودهاند را باید مردم قضاوت کنند. لیکن آنچه مهم است این که به نظر اینجانب همه کسانی که در حوزه ICT در کشور فعالیت میکنند نتوانستهاند رسالت خویش را به خوبی انجام دهند یا حداقل شاید بتوان گفت نتوانستهاند پا به پای کارشناسان بعضی حوزههای دیگر در کشور جلو بروند چنانچه صنعت ICT کشور را با حوزههایی مانند انرژی هستهای، سلولهای بنیادی، تسلیحات نظامی و… مقایسه کنیم بخوبی مشخص خواهد شد که علیرغم وجود صدها هزار کارشناس متخصص و اساتید صاحبنام در حوزه ICT درکشور و درحالی که حتی بخش عمدهای از کتب تخصصی این حوزه که در دانشگاهها تدریس میشود توسط اساتید برجسته داخلی تألیف شده و همچنین با وجود کارخانجات تولید تجهیزات مخابراتی از بیست و اندی سال پیش در کشور امروزه هنوز تجهیزات اولیه مخابراتی و IT کشور از خارج تأمین میشود و کارخانجات داخلی به دلیل عدم توان تولید تجهیزات مورد نیاز و بهروز برای تأمین مخارج خود، دچار مشکل هستند.
این مقدمه را برای این متذکر شدم که همه کسانی که در این حوزه در کشور فعال هستند از مقامات دولتی و بخشهای حاکمیتی گرفته تا فعالان بخش خصوصی، اپراتورها، فعالان بخش تولیدات صنعتی، اساتید، دانشجویان و کارشناسان حوزه ICT در کشور بدانیم که در قبال کشور عزیزمان و ملت بزرگ ایران مسئول هستیم و توجه به این نکته ضروری است که خدمات مناسب در این حوزه سبب افزایش تصاعدی خدمات و تولیدات در سایر حوزهها خواهد شد و به نوعی مسئولیت مان افزایش خواهد یافت. هرچند سطور فوق در حوزه تولید محصولات مورد نیاز در حوزه ICT کاملاً صدق میکند ولی طی سالیان گذشته در حوزه ایجاد زیرساختهای مخابراتی در کشور فعالیتهای خوبی انجام شده است. توسعه شبکههای تلفنهمراه در کشور به گونهای است که هماکنون ضریب نفوذ تلفن همراه در کشور همردیف با بسیاری از کشورهای اروپایی است و همچنین ضریب نفوذ تلفن ثابت کشور نیز در منطقه رتبه اول را دارا است همچنین در حوزه اینترنت نیز علیرغم کاستیهای موجود باید اذعان کرد که از همین بستر ایجاد شده، هنوز بخشهای خدماتی کشور استفاده مطلوب را نمیبرند. در اینجا طرحی به عنوان اینترنت روستایی پرسرعت مطرح خواهم کرد و امیدوارم که مورد عنایت قرار گیرد. همین امسال امکان واگذاری اینترنت پرسرعت در منازل روستائیان در بیش از شش هزار روستا در کشور موجود است که از نظر اعتبار و نقدینگی و با توجه به بودجه USO که در اختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، اجرای این طرح نیز مشکلی ندارد. شرکت ارتباطات ثابت ایران نیز اعلام میکند در صورت ابلاغ موضوع حداکثر ظرف مدت 8 ماه، این کار را انجام دهد اما برای بهرهبرداری صحیح از امکانات ایجادشده فوق، همت همه حوزههای خدماتی و فعال را برای ارائه خدمات به روستاها طلب میکند. به عنوان نمونه در بعضی از حوزهها مطالبی را ذکر میکنم.
1- آموزش و پرورش
از سالها پیش باتوجه به امکانات در دسترس در بسیاری از کشورها، آموزش دانشآموزان در روستاها و نقاط دوردست به صورت مجازی صورت میگیرد، طبیعی است چنانچه کل بودجه کشور را هم به آموزش و پرورش اختصاص دهیم امکان ساخت مدرسه و تأمین مربی در تمام سطوح در همه روستاها وجود ندارد. بنابراین راهی جز این نیست که کلاسهای هوشمند و آموزش مجازی را به جای آن که از تهران شروع کنیم از روستاها شروع کنیم و آموزش و پرورش یک هزارم بودجه مورد نیاز جهت ساخت مدارس استاندارد و تأمین مربی در کل روستاها را صرف ایجاد یک سیستم آموزش مجازی در هر استان نموده و به هر دانشآموز روستایی یک دستگاه کامپیوتر هدیه کند و به جای اعزام معلم در طول 9 ماه در هر سال به هر روستا که آن هم باید کلاسی را اداره کند که در آن کلاس دانشآموزان سال اول و دوم و سوم ابتدایی حضور دارند، همان معلم را یک ماه، آن هم فقط برای دانشآموزان سال اول ابتدایی و والدین آنها جهت آموزش نحوه بکارگیری سیستم آموزش مجازی به روستا اعزام کرده و چنانچه موفق به انجام این امر و بحث آموزش و پرورش شویم دور از انتظار نخواهد بود که جوان روستایی که با این روش دیپلم خود را بگیرد و کاملاً با فناوری IT مأنوس باشد، قطعاً خواهد توانست همانند جوانان روستایی در کشور هند که هم اکنون بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده نرمافزار در دنیاست، در روستاها ایجاد اشتغال کند. ضمناً با اجرای این روش مطمئناً در هیچ روستایی حادثه مشابه مدرسه شینآباد تکرار نخواهد شد.
2- آموزش عالی
شاید سالیان گذشته تحصیل یک جوان روستایی که از نظر بنیه علمی در سطح عالی بود در دانشگاههای مطرح کشور که عمدتاً در تهران مستقر هستند به دلیل عدم توان مالی زندگی در کلانشهر تهران غیرممکن یا بسیار سخت بود اما امروزه با گسترش رشتههای مجازی که توسط همین دانشگاههای تراز اول کشور نیز ارائه میشود عدالت اجتماعی در حوزه آموزش عالی تحقق یافته است، لیکن باید زیرساخت اینترنت پرسرعت در منزل جوان روستایی مهیا باشد تا بتواند تحصیل خود را در سطوح عالی ادامه دهد.
3- جهاد کشاورزی
یکی از وظایفی که در حوزه کشاورزی بسیار حیاتی و لازم است، اما با روشهای سنتی به دلیل وسعت و پراکندگی روستاها قابل اجرا نیست، آموزش و ترویج کشاورزی است که این امر با وجود یک شبکه اجتماعی روستایی و با استفاده از بستر اینترنت پرسرعت با کمترین هزینه قابل ارائه است. تصور کنید اگر محصول یک روستایی دچار آفت شده و نیاز به راهنمایی یا مشاوره با یک متخصص کشاورزی داشته باشد، با وجود یک بستر اینترنت پرسرعت خواهد توانست به صورت ویدئویی با کارشناس مستقر در سایت جهاد کشاورزی استان ارتباط برقرار کرده و مشکل خود را حل کند.
یکی از معضلات اساسی در حوزه کشاورزی نبودن آمار و اطلاعات کافی درخصوص سطح زیر کشت محصولات مختلف در کشور است و همهساله داستان گرانی سیبزمینی و مازاد پیاز یا بالعکس را داریم که با وجود این شبکه، مسئولان جهاد کشاورزی میتوانند علاوه بر اخذ آمار الکترونیک از خود روستائیان با کمترین هزینه و با هماهنگی لازم با سازمانهای ذیربط از جمله سازمان هواشناسی که امروزه با پیشرفت فناوری، امکان پیشبینی شرایط جوی ماههای آینده را هم دارند، قبل از کشت محصول، روستائیان را از کشت بعضی محصولات منع و جهت کشت سایر محصولات باتوجه به شرایط آب و هوایی پیشبینی شده ترغیب کنند.
یکی از اقداماتی که در این حوزه میتوان در سطح روستاها انجام داد آموزش و ترویج کشت گلخانهای در روستاها است که با کمترین هزینه میتوان آن را در تمام روستاهای کشور گسترش داد و اشتغال و درآمدزایی قشر عظیمی از روستائیان را در فصول پاییز و زمستان تضمین کرد. قیمت صیفیجات تولیدی در گلخانه بسیار بالا و از نظر بازار نیز بسیار پرتقاضا است ولی به دلیل عدم آموزش کافی و عدم وجود یک شبکه آنلاین جهت درخواست، جمعآوری و توزیع اطلاعات، فعلاً امکان راهاندازی آن فراهم نیست که با اجرای طرح اینترنت پرسرعت روستایی، این امکان ایجاد خواهد شد.
4- گردشگری روستایی
شاید شما هم یکی از هزاران شهروندی هستید که علاقهمندید تعطیلات پایان هفته خود را به همراه خانواده در یک خانه روستایی با پذیرایی و غذای محلی بگذرانید و فرزندانتان صبح زود با صدای خروس و گوسفندان روستا بیدار شوند و با دیدن محیط کار روزانه در روستا، تجربه جدیدی در زندگی داشته باشند و از طبیعت روستا لذت ببرند. این امر با ایجاد یک شبکه در روستاها و اتصال آن به سازمان مربوطه عملیاتی خواهد شد و روستائیانی که مایلند یک اتاق خود را در ایام آخر هفته به عنوان مهمانپذیر تجهیز کنند به این شبکه میپیوندند و علاوه بر برقراری یک گردشگری دو روزه سالم و با نشاط برای شهروندان، اشتغال و درآمد قابل توجهی نیز کسب خواهند کرد.
به هرحال چنانچه همین بررسیها در همه حوزهها از جمله آموزش فنی و حرفهای، بهداشت و درمان، بانکها، کار و امور اجتماعی و سایر حوزهها انجام گیرد به این نتیجه خواهیم رسید که اجرای طرح اینترنت پرسرعت در منازل روستایی برکات زیادی برای کشور خواهد داشت.