افزایش واردات رسمی موبایل
مریم عسگری: در میان کالاهای دیجیتالی گوشی تلفن‌همراه یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین‌های بازار است که حتی در شرایط خاص و بحرانی بازار هم ضمن حفظ مشتریان خاص خود، در اکثر موارد با کاهش موجودی نیز مواجه نمی‌شود.
کالایی که وابستگی زیادی بین آن و کاربرانشان وجود دارد و همین امر موجب شده است تا سهم فروش بازار گوشی تلفن همراه برخلاف سایر کالاهای حوزه دیجیتال و همچنین کالاهای کامپیوتری در اکثر مواقع محفوظ باشد.
البته کارشناسان می‌گویند؛ این حفظ موجودی در بازار و تفاوت بین وضعیت بازار گوشی موبایل با سایر کالاها در شرایط بحرانی از لحاظ موجودی، به‌دلیل تامین بخش عمده موجودی گوشی موبایل از مبادی غیررسمی است. اما به هر حال این کالا مشتریان خود را در هر شرایطی راضی نگه می‌دارد.
یک نگاه اجمالی به وضعیت بازار گوشی موبایل در ماه‌های اخیر در کنار بررسی آمار ارائه شده از سوی گمرک و مقایسه آن با سال قبل به خوبی گویای این امر است که بازار گوشی موبایل نه‌تنها تحت تاثیر رکود اقتصادی با کاهش موجودی مواجه نشده است، بلکه حجم واردات آن نسبت به سال قبل افزایش هم یافته است.
این موضوع اگرچه از جانب کارشناسان عجیب و غیرمنتظره نیست. اما ممکن است موجب تعجب گروه‌های گوناگون فعال در حوزه‌های دیگر و همچنین کاربران شود.
با توجه به این موضوع ما در گزارشی به بررسی این موضوع و دلایل آن پرداخته‌ایم. اگر در این مورد کنجکاوید این گزارش را بخوانید:
رونق نسبی در بازار گوشی!
اگرچه طی ماه‌های اخیر بسیاری از فعالان بازار کالاهای دیجیتال و از جمله گوشی تلفن همراه از کاهش شدید حجم واردات در بازار خبر می‌دهند، اما بررسی وضعیت بازار گوشی موبایل به خوبی نشان‌دهنده این امر است که نه تنها موجودی این کالا از لحاظ برند و مدل در بازار تقریبا کامل است، بلکه این کالا از لحاظ تقاضا و فروش وضعیت بهتری دارد تا بازار کالاهای دیگر.
کارشناسان می‌گویند؛ علت اصلی عدم مشاهده کاهش موجودی در بازار گوشی موبایل و همچنین تجهیزات جانبی این است که بخش عمده نیاز بازار این کالا از طریق قاچاق تامین شده و به همین دلیل برای واردکنندگان اهمیت چندانی ندارد که در مسیرهای رسمی واردات چه موانعی وجود دارد.
مرتضی محزون یکی از فعالان بازار گوشی موبایل در خیابان جمهوری در این باره می‌گوید؛ بیش از 90 درصد نیاز بازار گوشی تلفن همراه از طریق قاچاق تامین میشود و به همین دلیل است که بازار در شرایط خاص با کاهش موجودی مواجه نشده است.همچنین ابراهیم درستی، رئیس اتحادیه گوشی و لوازم جانبی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرده است؛ در شرایط فعلی نمی‌توان منکر قاچاق در بازار گوشی موبایل شد ولی اجرای طرح‌هایی نظیر شبنم و… به کنترل قاچاق کمک کرده است.
وی که آمار 90 درصدی موجودی گوشی‌های قاچاق را نه تایید و نه تکذیب کرد گفت؛ نیاز سالانه بازار گوشی در حدود 10 تا 15 میلیون دستگاه است که بخش بزرگی از این دستگاه‌ها از طریق قاچاق وارد کشور می‌شوند.
در هر حال آنچه مسلم است بازاری چنین پرمخاطب با سیل خریداران راه دیگری برای تامین موجودی در شرایط سخت اقتصادی دارد. زیرا آمار ارائه شده از سوی گمرک بیانگر وارداتی بسیار کمتر از نیاز بازار است.
افزایش 25 هزار دستگاهی حجم واردات گوشی
براساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران در یک ماه نخست سال 1393 حدود 30 تن گوشی از مبادی رسمی وارد کشور شده است که با محاسبه میانگین وزن 400 گرم برای هر گوشی در یک ماهه نخست سال 1393 در حدود 75 هزار دستگاه گوشی از مبادی رسمی وارد کشور شده است.
این در حالی است که بر اساس اعلام فعالان بازار برخلاف سایر کالاها بازار گوشی موبایل در یک ماهه نخست سال رونق داشت و واردکنندگان نیز سفارش‌هایی که از سال قبل داده بودند در ماه فروردین سال 93 ترخیص کردند، اما با این حال تنها 75 هزار دستگاه گوشی از طریق گمرکات رسمی وارد بازار ایران شده است.
اما جالب اینجا است که با وجودی‌که کارشناسان و فعالان بازار اعلام کرده‌اند که میزان تقاضا نسبت به مدت مشابه سال قبل در حد چشمگیری کاهش یافته است، آمارهای گمرک گویای این امر است که طی یک ماه نخست سال 1392 در حدود 20 تن (20 هزار کلیوگرم) گوشی موبایل از مبادی رسمی وارد کشور شده است که با در نظر گرفتن میانگین وزن 400 گرم برای هر گوشی، در فروردین ماه سال 1392 در حدود 50 هزار دستگاه از مبادی رسمی وارد بازار کشور شده است.
بررسی این آمار مشخص می‌کند که در فروردین‌ماه امسال 25 هزار دستگاه بیشتر از مدت مشابه سال قبل از مبادی رسمی وارد شده است که بر اساس اعلام کارشناسان؛ این حجم واردات تنها 2 تا نهایتا 5 درصد از نیاز بازار را تامین می‌کند.
رضا سمیعی یکی از فعالان بازار گوشی تلفن همراه با بیان این مطلب که افزایش حجم واردات گوشی موبایل در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل موضوعی عجیب نیست. زیرا هر سال نیاز بازار گوشی در حدود 20 درصد افزایش می‌یابد و به همین دلیل این رشد 25 هزار دستگاهی نه نشانه کاهش قاچاق است و نه تسهیل امر واردات از مبادی رسمی. وی افزود: شاید اگر نگاهی همه‌جانبه و دقیق به این موضوع داشته باشیم متوجه شویم که این افزایش 25 هزار دستگاهی واردات گوشی موبایل با توجه به رشد تعداد کاربران گوشی موبایل در طول یکسال ضعف بازار نیز هست. زیرا با مد نظر قرار دادن رشد 20 درصدی حجم تقاضا برای گوشی در هر سال، بازار گوشی امسال به حدود دو تا 3 میلیون گوشی بیشتر نیاز دارد و این در حالی است که حجم واردات اضافه نسبت به سال قبل در حدود 25 هزار دستگاه اعلام شده است و مشخص است که بازار مابقی نیاز خود را از طریق قاچاق تامین می‌کند.
محمد مشفق یکی از فعالان بازار گوشی موبایل در این باره به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: نیاز ماهانه بازار گوشی به واردات در حالت رونق نسبی حدود یک میلیون تا یک میلیون و 500 هزار دستگاه است که با لحاظ کردن این حجم واردات از مبادی رسمی می‌توان به این نتیجه رسید که در بی‌رونق‌ترین ماه‌ها در حدود 925 تا 950 هزار دستگاه گوشی از مبادی غیررسمی وارد کشور میشود.
به گفته این فعال بازار، این موضوع به خوبی نمایانگر حجم کالاهای قاچاق در بازار گوشی است.
دروازه‌های ورودی گوشی موبایل به ایران
اگرچه شرایط ثبت سفارش و واردات و حتی ترخیص کالا از گمرک به سادگی قبل نیست و حتی کشورهای واسطه گاه و بی گاه شرایط عرضه کالا را سخت‌تر از قبل می‌کنند، اما در هر حال واردکنندگان رسمی با هر سختی از طریق واسطه‌ها کالاها را به بازار می‌رسانند.
واسطه‌هایی که در امارات، کره و… قرار دارند و هر کدام سهمی از میزان صادرات کالاهای این حوزه به ایران را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، کشورهای مبدا واردات گوشی تلفن همراه طی فروردین ماه سال 93 به ترتیب امارات متحده عربی، جمهوری کره و چین بوده‌اند که در این بین، امارات متحده عربی با صدور 14 تن یا به عبارتی 35 هزار دستگاه گوشی موبایل، بزرگ‌ترین صادرکننده گوشی در فروردین‌ماه سال 1393 به ایران بوده است.
پس از امارات نیز جمهوری کره با صدور 22 هزار و 500 دستگاه گوشی دومین صادرکننده گوشی به ایران در ماه فروردین است.
چین نیز با صدور 12 هزار و 500 دستگاه گوشی به بازار فروردین ماه گوشی موبایل، سومین واردکننده گوشی به بازار ایران بود.
سایر کشورها نیز در حدود 2 درصد نیاز بازار گوشی فروردین ماه را تامین کرده‌اند.
کارشناسان بر این باورند همچنان بخش کوچکی از نیاز بازار از طرق دیگری نظیر واردات به صورت کالای مسافری و قاچاق و… تامین میشود.
پیش‌بینی آینده بازار
براساس اعلام کارشناسان و فعالان بازار هر چند بازار طی ماه‌های اخیر مشتریان خود را تا حدودی حفظ کرده است، اما شواهد گویای این امر است که هر چه از سال جدید می‌گذرد از رونق بازار و تقاضا برای گوشی‌های گران‌قیمت (گوشی‌های گران‌تر از یک میلیون و 200 هزارتومان) کاسته میشود.با توجه به این موضوع کارشناسان پیش‌بینی کردند در ماه‌های آینده بیشترین رونق بازار مربوط به گوشی‌های میان قیمت شده و حجم تقاضا و واردات نمونه‌های گران‌قیمت و ارزان‌قیمت نیز کاهش خواهد یافت.
آنها همچنین پیش‌بینی کردند بازار پس از پایان یافتن مسابقات جام جهانی رونق گیرد. زیرا در حال حاضر همه توجهات به امتحانات پایان ترم دانشجویان و دانش‌آموزان و سپس بازی‌های جام جهانی است.