فهرست کشورهایی که اینترنت را فیلتر می‌کنند
با وسعت یافتن جوامع و نیاز به اطلاعات بیشتر که پا را از محله و شهر فراتر می گذاشت و انسان خواستار کسب خبر حتی از آن سوی آبها شد، نیاز به فناوری مانند اینترنت خودنمایی کرد و به این ترتیب اینترنت که در ابتدا یک شبکه درون گروهی تبادل اطلاعات بین دانشمندان بود به شبکه جهانی برای تمامی مردم در تمامی نقاط جهان تبدیل شد.
امروزه همه می توانند از طریق رایانه های شخصی، تبلت و تلفن های هوشمند خود، وارد دنیای بزرگ اینترنت شده و به تبادل اطلاعات بپردازند. اما اینترنت تیغ دو لبه ای است که جنبه مثبت و منفی دارد. نه تنها قادر است به تعالی انسان بینجامد بلکه انحطاط وی را نیز تسهیل می کند.
از آنجا که نمی توان مانع از بارگذاری مطالب خلاف عرف و اخلاق شد و هر کسی قادر به چنین کاری است، تدوین گران ضوابط و قوانین اینترنت سعی می کند با ایجاد فیلترهایی دسترسی به تارنماهای نامناسب را بویژه برای کودکان محدود و یا مسدود کنند.
همه کشورها به طور متفق القول بر عدم دسترسی کودکان به سایت های غیر اخلاقی تاکید داشته و به شیوه های سخت افزاری و نرم افزاری مختلفی برای پیشگیری از دسترسی کودکان به این تارنماها متوسل می شوند.
از سوی دیگر فیلترینگ اینترنت در بسیاری از کشورها صورت می گیرد و تقریبا تعداد کشورهایی که اینترنت بدون فیلتر عرضه می کنند بسیار انگشت شمار است. این فیلتر سازی در زمینه های سیاسی، اجتماعی، امنیتی و ابزارهای اینترنتی و به صورت گزینشی یا سراسری صورت می گیرد.
دراین گزارش به برخی از کشورها که دسترسی به اینترنت را محدود کرده اند می پردازیم:
کره جنوبی
کره جنوبی متصل ترین کشور به اینترنت شناخته می شود؛ کشوری که بیش از 90 درصد خانه های آن به اینترنت متصل است. اما این کشور نیز از سال 2001 با قانون تنظیم محتوای اینترنت که از سوی دولت وضع شد دسترسی به اینترنت را برای گروه های مختلف جامعه محدود کرد.
در این کشور، شرکت های فراهم کننده اینترنت ISP ها ملزم به مسدود سازی دسترسی به سایت های غیر اخلاقی و تهدید کننده امنیت ملی هستند.
بر اساس این قانون باید نرم افزارهایی بر روی رایانه های مدارس و کتابخانه ها نصب شود تا دسترسی به اینترنت برای کاربران مسدود شود.
این کشور همچنین دسترسی جوانان را به سایت های غیر اخلاقی مسدود کرده است.
چین
چین با داشتن بیشترین کاربر اینترنت- بیش از 140 میلیون نفر- ، محدود کننده ترین قوانین استفاده از شبکه جهانی را بر این کاربران اعمال می کند.
فیلترینگ اینترنت در چین تحت گسترهٔ متنوعی از قوانین و مقررات صورت می‌پذیرد. پروژهٔ "سپر طلایی" که در محاوره "دیوار آتش بزرگ چین" شناخته میشود، یک پروژهٔ پایش و نظارت است که توسط وزارت امنیت عمومی دولت جمهوری خلق چین اجرا میشود. این پروژه در 1998 کلید خورد و در نوامبر 2003 شروع به کار کرد.
بیش از دو میلیون نفر، – جمعیتی بیش از تعداد اعضای ارتش آزادی بخش چین- برای کنترل و نظارت بر شبکه‌های اجتماعی با دولت چین که همکاری می‌کنند.
دولت چین بزرگ ترین دشمن اینترنت در جهان لقب گرفته است.
دیوار آتش بزرگ که بزرگ ترین سیستم پایش آنلاین جهان است، فقط از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای پیچیده و چندلایه تشکیل نشده بلکه نیروی انسانی عظیمی نیز پشت آن قرار گرفته که دسترسی به سرویس‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را مسدود می کند.
از جمله مواردی که دولت چین به آن حساس است، می‌توان به استقلال تایوان و تبت، خشونت پلیس، واقعه تاریخی میدان "تیانمن" در ۱۹۸۹، پورنوگرافی، وب سایت های بی بی‌سی و ویکی پدیا اشاره کرد. گفته میشود چین شیوه خاصی از فیلترینگ را در وب سایت گوگل اعمال می‌کند.
به این نحو که موتور جستجوگر گوگل بنا به تقاضای مقام های چین از ارائه برخی وب سایتها در جستجوهای کاربران چینی خودداری می‌کند. یعنی ممکن است جستجوی واژه‌ای که در چین ناممکن و بی‌نتیجه است در مکان جغرافیایی دیگری نتایج بسیار متفاوتی داشته باشد.
این قوانین محدودکننده دولت چین، موجب دعوای مداوم این کشور با شرکت گوگل شده است.
عربستان سعودی
دسترسی یک و نیم کاربر اینترنت در عربستان به سایت های مذهبی، سیاسی و غیر اخلاقی مسدود و دسترسی به سایت های پزشکی، فکاهی، فیلم و موسیقی محدود و دسترسی به تنها تعداد معدودی از منابع و سایت ها آزاد است.
هند
هند که جزو پر جمعیت ترین کشورهایی استکه بیشترین وب سایت های خبری آسیا را دارد. در این کشور دسترسی به وب سایت های غیر اخلاقی، نژاد پرستی، شرط بندی و سوء استفاده از کودکان مسدود است.
فیلتر اینترنت در اروپا
کشورهای اتحادیه اروپا که داعیه دسترسی آزاد به اطلاعات و اینترنت را دارند به طور زیرپوستی، اینترنت را به گونه ای مدیریت می کنند که دسترسی را به اینترنت مسدود و محدود می کند.
در فرانسه در اقدامی که بومی سازی موتور جستجوی اینترنتی نام گرفته نتایج جستجو دستکاری می شود. در این کشور دسترسی به سایت های غیراخلاقی و ضد امنیت ملی مسدود شده است.
این کشور با تصویب قانون LSQ در سال 2001، کلیه ISPهای این کشور را موظف کرد تا فعالیت‌های اینترنتی و پیام‌های پست‌الکترونیک مشتریان خود را حداقل به مدت یک سال، ذخیره و نگهداری کنند.
انگلیس
انگلیس نیز از جمله کشورهایی است که دسترسی به سایت های نژاد پرستی و تروریستی غیر اخلاقی برای کودکان را مسدود کرده است.
در این کشور سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی "بنیاد نظارت بر اینترنت" فهرستی از وب سایت های غیراخلاقی را تهیه و بر اساس آن، دسترسی 98 درصد از کاربران اینترنت را به این سایت ها مسدود می کند.
ایتالیا
در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا پایش و فیلتر محتوای اینترنت در ایتالیا بسیار رایج تر از سایر کشورهاست. بر اساس قوانین ایتالیا ، از دسترسی عموم مردم به محتوای برخی از سایت های خاص و حتی برخی شبکه‌های تلویزیونی ممانعت می شود.
در این کشور هر آنچه که نشان دهنده فساد در دولت و مقامات این کشور باشد پایش و فیلتر می شود.
آلمان
آلمان از آن دسته کشورهایی است که برخی از محتواهای سیاسی را مسدود می کند. در این کشور هر وب سایت مرتبط با نفی هلوکاست، مسدود می شود.
آلمان همچنین قوانین مسدود سازی دسترسی به وب سایت های غیر اخلاقی را اجرا می کند.
کانادا
کانادا در بین کشورهای برتر در دسترسی به اینترنت قرار دارد با این حال محتوای اینترنتی مرتبط به تروریسم در این کشور مسدود می شود.
پس از واقعه 11 سپتامبر این قوانین محکم تر شد و ISP ها بر اساس قانون موظف به ثبت اطلاعات تمامی فعالیت‌های اینترنتی کاربران به مدت 6 ماه هستند.
آمریکا
آمریکا نیز که همیشه داعیه حقوق بشری دارد از این قانون مستثنی نیست و برخلاف آنچه که نشان می دهد یکی از کشورهایی است که دسترسی به محتوای اینترنت را برای شهروندانش – البته به شیوه های خاصی- محدود می کند.
قانونگذاران آمریکایی در اقدامات بسیار حرفه ای و نامحسوس، مانع از دسترسی برخی از گروه های جامعه به برخی محتوای اینترنتی و سایت ها می شوند.
اگرچه آمریکایی ها تلاش کردند با تصویب قوانین مختلف از جمله "قانون نزاکت ارتباطات" (Communications Decencey Act) دسترسی کودکانشان را به اینترنت محدود کنند اما ظاهرا این تازه آغاز راه بود.
کنگره این قانون را برای مسدود کردن محتوای اینترنتی غیر اخلاقی تصویب و شرکت های عرضه کننده اینترنت را ملزم کرد با ارائه نرم افزارهایی، اینترنت را در مبدا (شرکت های ISP) و یا در مقصد – رایانه های کاربران عادی – فیلتر کنند.
این نرم افزارها می توانند با یافتن کلمات خاصی در یک آدرس اینترنتی دسترسی به آن سایت را مسدود کنند یا حتی در نمونه های پیشرفته تر، محتوای تارنماها را نیز برای یافتن کلید واژه ها و تصاویر تعیین شده بررسی کنند.
اگرچه همه این اقدامات در ظاهر برای حفاظت از کودکان در برابر هجمه اینترنت بود اما مقامات آمریکا به طور نامحسوسی از این شیوه برای بررسی تارنماهای مختلف و جاسوسی از مردم استفاده می کردند.
حوادث یازدهم سپتامبر 2001 بهانه و دستاویز خوبی شد تا مقامات آمریکایی و برخی از کشورهای اروپایی در استفاده و توسعه تجهیزات اینترنت و همچنین در زمینه تولید محتواى اینترنتى، قوانین سختی تدوین کنند که حریم شخصى و آزادى‌هاى مدنى را به چالش کشاند.
با این قانون دسترسی به بسیاری از محتواهای اینترنتی عملا غیر ممکن می شود.
"لایحه محافظت کودکان از اینترنت" (CIPA) نیز یکی دیگر از مجموعه قوانینی است که کنگره امریکا برای جلوگیری از دسترسی کودکان به محتوای غیراخلاقی تصویب کرده است.
بر اساس این قانون مدارس و کتابخانه‌های عمومی موظف شدند تا براى انجام فعالیت‌هاى اینترنتى، فیلترهاى مربوط به سایت های غیراخلاقی، گپ اینترنتی (chat) و شبکه های اجتماعی و انجمن‌های گفت‌وگو را بر روی رایانه های خود نصب کنند.
با این حال اجرای این قانون نیز موجب شد دسترسی به سایت های اینترنتی غیر از موارد بالا نیز مسدود شود.
آمریکا همچنین دامنه هایی را که در فهرست سیاه وزارت خزانه داری این کشور حضور دارند مسدود می کند.
شکایات فراوان مهمانداران و مسافران خطوط هواپیمایی امریکا از برخی کاربران در استفاده از وب سایت های غیراخلاقی با محتویات مستهجن، صاحبان شرکت های هواپیمایی را به فکر فیلتر کردن این سایت ها انداخت. که از جمله آنها می توان به "امریکن ایرلاینز" به عنوان نخستین شرکت در میان شرکت های فعال در خطوط هوایی امریکا اشاره کرد که به مسدود کردن چنین تارنماهایی و برخورد با استفاده کنندگان از آنها اقدام کرده است.