در حوزه فضای مجازی همواره بر پاک بودن فضا و عدم فعالیت سایتها و شبکههای غیراخلاقی تاکید شده و از این مورد به عنوان خط قرمز نظام یاد شده است.
حتی برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در فعالیت شبکههای اجتماعی موبایلی، وزارت ارتباطات بحث اعمال فیلترینگ هوشمند در شبکهای مانند اینستاگرام را مطرح کرد، اما طبق اظهارات کاربران فضای آزاد فعالیت در برخی از این نرمافزارها به گونهای است که در آن حتی دلالان جنسی به وضوح فعالیت میکنند.
طی سالهای گذشته همواره در زمینهی مسائل غیراخلاقی بحث فیلترینگ سایتهای نامناسب با جدیت دنبال شده و به نوعی این اطمینان خاطر وجود داشته که دسترسی به چنین محتوایی در فضای مجازی حداقل به راحتی امکان پذیر نخواهد بود.
در این میان اگرچه بعضا اعمال فیلترینگ گسترده سایتهای اینترنتی اعتراضات برخی کاربران را به دنبال داشت و گاهی حتی دسترسی به برخی سایتهای مفید را هم غیر ممکن میشد اما در نهایت بخش عمده جامعه و خانوادهها از اعمال سختگیری نسبت به پالایش صفحاتی که محتوای غیراخلاقی دارند راضی به نظر می رسیدند.
حال با روی کار آمدن نرمافزارهای مختلف موبایلی، بحث نظارت بر رعایت اخلاق وارد حیطه جدیدی شده و ضروری است علاوه بر بحث سایتهای اینترنتی شبکههای اجتماعی هم مورد توجه قرار داشته و برای سالمسازی بیشتر آنها تلاش شود.
البته این مساله از ابتدای فعالیت این شبکهها در کشور مورد توجه مسوولان مربوطه قرار داشته و در دورههای مختلف از فیلتر شدن "ویچت" تا اعمال فیلترینگ هوشمند برای "اینستاگرام" یا با مذاکرات متعدد مدیران "تلگرام" تلاش شده امنیت و پاکی این فضا محفوظ بماند.
با این وجود، اکنون در یکی از شبکههای اجتماعی موبایل که اتفاقا کاربران بسیاری هم در کشور دارد و تنها براساس تعداد دانلودهایی که برخی سایتهای معرفی نرمافزار ارائه میکنند، حدود 9 میلیون بار از سوی کاربران دانلود شده، صفحاتی وجود دارد که هیچ سازگاری و مطابقتی با اخلاق ندارند به گونه ای که در قالب برخی از این صفحات که میتوان از آنها به عنوان دلالان جنسی یاد کرد و به راحتی مشغول به فعالیت هستند، امکان دسترسی به انواع عکسهای مستهجن و فیلمهای نامناسب و حتی بدتر از آنها برقراری ارتباط در این بازار فراهم است.
طبق اظهارات برخی کاربران، هنگام باز کردن صفحات مربوطه که معمولا به سادگی در دسترس هستند علاوه بر اعلام پیشنهادات غیراخلاقی، گاهی مواردی مانند این پیامها نیز دیده میشود: "قبلش یه شارژ بفرستید بدونیم مشتری هستید. توی اکثر شهرهای ایران نماینده داریم… فقط و فقط دایرکت."
یا جالبتر در بخشی از پیامها برروی صفحهای دیگر آمده است: "بهترین پیج برای همسریابی و شروع زندگی، دخترها هم عکس بدین دایرکت بزارم پیج…"
در قالب چنین صفحهای عکسهای مختلفی از دختران سنین مختلف منتشر شده و پای هر عکس توضیحی داده شده است. به عنوان مثال در برخی از عکسها اینگونه عنوان شده که "شیکپوشها فالو کنند"، "… خانوم مدل هستن و مربی فیتنس…همین الان فالو کنید."، "فقط بچه پولدار شماره بذاره"، "چشماتو بازکن تا سرت کلاه نزارن" و غیره…
شکی نیست که فعالیت نرمافزارهای ارتباطی جنبههای مثبت خاص خود را نیز دارد و میتوان از آن استفادههای مفید هم داشت و قطعا فیلترینگ یک نرمافزار به دلیل داشتن چند صفحه نامناسب راهکار چندان مناسبی بهشمار نمیرود، چرا که در بازار انواع فیلترشکنها به فروش میرسند و این کار در نهایت موجب بازارگرمی شرکتهای تولیدکننده فیلترشکن میشود، اما بیشک پس از گذشت سالها از ورود اینترنت به کشور و در شرایطی که وعدههایی مانند فیلترینگ هوشمند داده میشود قطعا راهکاری وجود دارد تا در کنار استمرار فعالیت نرمافزارهای مختلف حداقل اجازه داده نشود که حرمتها و ارزشهای جامعه زیرپا گذاشته شده و امنیت فرزندان خانوادهها در این فضا به خطر افتد.
در ابن زمینه وزیر ارتباطات در گفت و گویی با ایسنا در خصوص صفحات غیر اخلاقی یکی از شبکه های موبایلی تاکید کرده است که سرمایهگذاری زیادی برای طرح فیلترینگ هوشمند صورت گرفته اما به موازات سرمایهگذاریهایی که ما انجام میدهیم طرف مقابل هم در این حوزه سرمایهگذاری میکند.
محمود واعظی در توضیح بیشتر این مطلب عنوان کرد: هر چه ما در این حوزه تلاش میکنیم، آنها هم در این حوزه پیشروی دارند و در کل میتوان گفت که شاهد نوعی جنگ الکترونیک و قدرتنمایی در حوزه فناوری هستیم.
این عضو کابینه دولت یازدهم همچنین متذکر شد: به هر حال ما تلاش داریم صفحات غیراخلاقی را از هر طریقی که ممکن است از دسترس خارج کنیم و حال در این زمینه چه از طریق فیلترینگ هوشمند و چه از طریق مذاکره با شرکتها تلاشهای متعددی جریان دارد.
وزیر ارتباطات در پاسخ به این سوال که به طور متوسط چه میزان زمان برای مسدود کردن یک صفحه غیراخلاقی مثلا در شبکه اینستاگرام زمان لازم است، توضیح داد: مدت زمانی که برای حذف صفحات نامناسب صرف میشود از 24 ساعت شروع شده و در گام بعد به 12 ساعت رسیده و اکنون طبق آنچه در آخرین اظهارنظرها به ما اعلام شده این رقم به شش ساعت رسیده است.
وی در عین حال گفت: البته باید این نکته را هم در نظر داشت که اگر به عنوان مثال یک عکس و تعداد صفحات محدودی با بینندگان محدود به نمایش گذاشته شود قطعا برای رصد شدن آن مدتی زمان صرف میشود و برای خارج از دسترس کردن تمام این موارد باید به امکانات بسیاری دسترسی داشته باشیم.