امکان برقراری تماس از اپلیکیشنهای موبایلی با خطوط همراه اول، ایرانسل، رایتل و تلفن ثابت میتواند طبق تجربه جهانی آثار وحشتناکی از جعل را در پی داشته باشد و انتظار میرود مسئولان در برخورد با چنین مواردی هوشمندانهتر برخورد کنند.
شرکت تراشه سبز تهران یکی از پیمانکاران خدمات VOIP شرکت دولتی زیرساخت است و به عنوان یکی از پنج ترانزیت کننده اصلی ترافیک تلفنی بینالملل شناخته میشود.
یکی از سرویسهای تلفن اینترنتی این شرکت به نام "بیستاک" است و ایرانیان آن را با "020" میشناسند.
مشارکت تراشه سبز با شرکت ارتباطات زیرساخت بر سر ارائه خدمات VOIP از سال 87 آغاز شد و توانست با همکاری شرکت ایتالیایی Archway در زمانی کوتاه با نصب تجهیزات لازم، سرویس بیستاک را آماده بهرهبرداری نمود.
این شرکت به عنوان یکی از توزیع کنندگان پهنای باند اینترنت نیز شناخته می شود و با اتکاء به این توانمندیها و استفاده از برند ایرانسل، پیامرسان موبایلی بیسفون را طراحی کرد تا در بازار رقابت پیام رسانهای موبایلی این اپراتور هم بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد.
هرچند همکاری بیسفون با ایرانسل پایدار نبود و به عقیده بسیاری، برداشته شدن حمایت ایرانسل از این پیامرسان دلیل محکمی بر آغاز افول آن بود.
حال، کار بیسفون به جایی رسیده که سرویس مکالمه رایگانش با همراه اول، ایرانسل، رایتل و تلفن ثابت ظرف کمتر از یک ماه مسدود میشود و به گفته خود مسئولان بیسفون، حاکمیت جلوی سرویس پرمخاطره این پیامرسان را میگیرد.
ارائه خدمات مکالمه از طریق یک اپلیکیشن پیامرسان با اپراتورهای اصلی ارتباطی سابقه و تجربه جدیدی در دنیا به حساب نمیاید و حداقل برنامههایی نظیر Voxox، SpoofCard و Phone Gangster وجود دارد و اغلب کاربران با آن کار کردهاند.
اما با توجه به اینکه موارد امنیتی و کنترلی در این شیوه ارتباطات نادیده گرفته میشود، اغلب رگولاتورهای دنیا اجازه فعالیت به همچین برنامههایی را ندادهاند مگر اینکه ارتباط درون برنامه ایجاد کنند؛ مثلا تماسی از بیسفون به بیسفون برقرار شود.
یکی از موارد چالش برانگیز در نرمافزارهایی مثل Voxox که امکان مکالمه با سیمکارت اپراتورها بدون هیچ واسطی را میدهد، اسپوفینگ یا جعل شماره تماس گیرنده است. تمام موفقیت این برنامه در این بود که اجازه تغییر Caller ID را به مشترکان میدهد و از این طریق میتوانند بدون هیچ نظارتی تماس مستقیم با اپراتورهای اصلی دنیا برقرار کنند حتی اگر مخاطب آنها Voxox نداشته باشد.
بعد از دانلود این نرمافزار و اجرای آن روی سیمکارت مشترک، امکان تغییر شماره به صورت دستی وجود دارد و بسیاری از مجرمان از این طریق اقدام به آزار و اذیت مخاطبان خاص خود میکنند. به عنوان مثال فرض کنید شماره یکی از آشنایان خود را به دلیل مشخصی پاسخ نمیدهید اما آن فرد با استفاده از این کار و جعل شماره خود موفق به برقراری ارتباط با شما میشود.
هرچند به شکل محدودی میتوان شماره تماس را Spoof (جعل) و بعد از آن باید برای برقراری ارتباطات پول پرداخت کرد اما نکته در این است که چنین روالی وجود دارد.
با توجه به این نقص امنیتی جای تعجب دارد که چطور مسئولان ارتباطات کشور ظرف همین مدت زمان کوتاه (کمتر از یک ماه) هم اجازه برقراری بیسفون با اپراتورهای ارتباطی را دادهاند؛ فرض را بر این میگذاریم که نیت مسئولان بیسفون خیر بوده و میخواستند با این کار نرخ مکالمه در ایران را بشکنند اما نباید فراموش کنیم که خطر اسپوفینگ و جعل ID مشترکان وجود دارد و از این طریق ممکن است برای بسیاری از هموطنان و حتی مسئولان ارشد کشور مخاطره ایجاد شود.
گسترش برنامههای اسپوفینگ در آمریکا و کانادا طی سالهای اخیر پای قانونگذاران را به این موضوع باز کرده است و از این حیث جعل شمارههای تلفن همراه از عنوان "مشکل" تجاوز کرده و به کلاهبرداری رسیده است.
این شیوه جعل در کانادا محبوب اراذل اوباش شده و پلیس آن میگوید که این افراد با جعل شماره، مردم را وادار به جواب دادن گوشیهایشان می کنند.
از همین رو مرکز مبارزه با خطرات اسپوفینگ در کانادا تشکیل شد و در اولین فصل سال 2015 گزارشهای متعددی پیرامون جعل شماره دریافت کرد.
بسیاری از کلاهبرداران از این بستر استفاده کرده و با جعل شمارههای مورد وثوق افرادی خاص، به آنها تماس گرفته و درخواست واریز پول یا اطلاعات شخصی را کرده اند؛ چون افراد در این شیوه گمان میکنند که دوستشان با آنها تماس گرفته و بعید است پنهانکاری در پی داشته باشد، اعتماد کرده و اطلاعات شخصی خود را در اختیار او میگذارند.
غافل از اینکه خط دوستشان جعل شده و توسط شیادی مورد سوء استفاده قرار گرفته است.
تمامی این موارد گفته شد تا با در نظر گرفتن بدترین حالات و با نگاهی بدبینانه، جلوی اقدامات جعلی و مخاطرات احتمالی در فضای ارتباطی کشور گرفته شود و مسئولان آگاهانهتر با این موارد برخورد کنند.
اخیرا پیامرسان ایرانی بیسفون در کانال رسمی خود اعلام کرده است که "به اطلاع میرسانیم که این سرویس (تماس رایگان بیرون شبکه) فقط برای برقراری تماسهای بینالمللی ارایه شده و امکان تماس از کد یک کشور با کد همان کشور امکانپذیر نیست.
با عرض پوزش بابت محدودیت پیش آمده، جهت شفافسازی افکار عمومی به اطلاع میرساند محدودسازی تماس رایگان داخل کشور پیرو فشار اپراتورهای موبایل و دستور سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی انجام شده است".