اگر موبایل به دنیا نمی‌آمد
عاقله ترابی – دنیای اقتصاد : بیشتر ما این تجربه را داشته‌ایم که وقتی از خانه بیرون می‌رویم متوجه می‌شویم موبایلمان را در خانه جا گذاشته‌ایم. خیلی بعید است که از کنار این موضوع خونسرد و آرام بگذریم. بی‌شک در وهله اول به برگشتن به خانه و برداشتن موبایل فکر می‌کنیم. اگر هم شرایط به‌گونه‌ای باشد که نتوانیم برگردیم خانه آن روزمان فلج خوهد بود. احساس می‌کنیم امروز ارتباطمان با دنیا قطع است و اضطراب و نگرانی وجودمان را پر می‌کند. البته این ناراحتی پر بیراه هم نیست. حتما آن روز مهم‌ترین تلفن دنیا به شما میشود که اگر موبایلتان را جا نمی‌گذاشتید زندگی‌تان عوض می‌شد! شبیه این اتفاق زمان‌هایی که به سفر هم می‌روید، می‌افتد. سفرهایی که به نقاط دورافتاده می‌روید و پوشش‌دهی آنتن موبایل شما را ناامید می‌کند و به این نتیجه می‌رسید که این چند روز نمی‌توانید از موبایلتان استفاده کنید. بی‌شک در شرایط اینچنینی هم سفر به شما آنطور که باید خوش نمی‌آید و روزها و ساعت‌ها را می‌شمارید تا زمان بازگشت به زندگی آنتن‌دار و اینترنت‌دار برسد.
اگر موبایل به دنیا نمی‌آمد
اما آیا به این فکر کرده‌اید که اگر تلفن همراه ساخته و روانه بازارها نشده بود چه اتفاقی می‌افتاد؟ آیا راحت‌تر می‌شدیم و از این دغدغه‌ها رها بودیم یا بدتر بود؟ چندی پیش خبری در همین باره در فضای مجازی منتشر شد با این عنوان که اگر موبایل نبود صدها میلیون نفر اینترنت نداشتند. این گزارش استفاده از اینترنت افراد را به دو دسته تقسیم کرده که شامل کسانی میشود که از اینترنت روی موبایل خود استفاده می‌کنند یا دستگاه‌های دیگر. طبق این گزارش، در ایالات متحده آمریکا اینترنت همه‌جا هست. بیشتر افراد در خانه‌هایشان اینترنت دارند و برای کسانی هم که در خانه‌هایشان اینترنت ندارند بازهم اینترنت در بیرون خانه در دسترس‌شان هست؛ در کافه‌ها، در کتابخانه‌ها و حتی در مدارس و مراکز آموزشی. اما در کشورهای توسعه‌یافته وضعیت فرق می‌کند. در این کشورها اگر تلفن‌های همراه اینترنت نداشته باشند میلیون‌ها نفر دسترسی به اینترنت نخواهند داشت.
طبق بررسی‌های این گزارش بیشتر مردم هند و اندونزی از اینترنت به‌طور انحصاری روی دستگاه‌های تلفن همراه استفاده می‌کنند. البته این نموداری که مشاهده می‌کنید بر مبنای ۱۳ بازار محدود شده اما داده‌های هند و اندونزی می‌تواند نشانگر بازارهای دیگر در آسیا و آفریقا باشد که دسترسی به اینترنت چیزی شبیه آن است. در کشور ما هم طبق آخرین آماری که دفتر بررسی‌های فنی اقتصادی وزارت ارتباطات منتشر کرد ۴۱ میلیون نفر از اینترنت موبایل استفاده می‌کنند و این خود به‌تنهایی بیانگر آن است که چه درصد بالایی از افراد جامعه محدود به اینترنت موبایل هستند و اگر موبایل نداشته باشند چه حجم بالایی بدون اینترنت می‌مانند. در اینکه وجود تلفن همراه در زندگی افراد ضروری است یا نه اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. در وهله نخست پاسخ این است که بی‌شک بدون موبایل وضعیت زندگی افراد کیفیت الان را نداشت و با کمبودهای بسیاری مواجه می‌شدیم. ولی از نظر برخی، ضرر و زیان‌های تلفن‌های همراه آنقدر زیاد است که بهتر است عطایش را به لقایش ببخشیم. در ادامه به برخی مزایا و معایب حضور موبایل در زندگی افراد می‌پردازیم و نتیجه‌گیری را به شما می‌سپاریم که ترجیح می‌دهید دنیایمان بدون موبایل بود یا با آن.
سختی‌های بی‌موبایلی
قرارهای آشفته
نخستین مزیت تلفن همراه هنگام ظهور همین بود که دیگر پس از آن افراد می‌توانستند به‌راحتی با یکدیگر قرار بگذارند و بدون اینکه بلاتکلیف در خیابان یا حتی در خانه منتظر باشند با یک تماس تلفنی از وضعیت مخاطبشان مطلع شوند. برای اغلب افرادی که روزگار پیش از تولد موبایل را تجربه کرده‌اند پیش آمده که هنگام قرارگذاشتن با شخصی به مشکلاتی بر خورده باشند. اگر مشکلی پیش آمده باشد نمی‌توانستند به شخصی که با او قرار گذاشته‌اند، اطلاع بدهند که دیرتر می‌رسند یا کلا نمی‌توانند امروز سر قرار حاضر شوند. عکس این موضوع هم اتفاق افتاده که برای مدت طولانی در خیابان منتظر می‌ماندیم بدون اینکه از طرف مقابلمان خبری داشته باشیم که در چه وضعیتی است در نگرانی به سر می‌بردیم. تلفن همراه این مشکل را حل کرده و حالا نسل جدیدی که همزمان با تلفن همراه پا به دنیا گذاشته‌اند حتی نمی‌توانند تصور کنند چطور میشود بدون تلفن همراه با کسی در خیابان قرار گذاشت. همچنین یکی دیگر از مشکلاتی که تلفن همراه حل کرده کمک‌‌گرفتن در مواقع اضطراری است. بارها پیش آمده که وسط جاده یا در منطقه‌ای دورافتاده به علت خرابی خودرو یا هر علت دیگر کمک نیاز داشته باشیم و درخواست کمک جز موبایل امکان‌پذیر نیست؛ مزیتی که نسل گذشته نداشتند.
نبود خدمات آنلاین
با حضور اینترنت در موبایل‌ها وضع از این هم بهتر شد. حالا دیگر راحتی و آسایش بیشتری به افراد جامعه افزوده شد. انواع خدمات آنلاین با اپلیکیشن‌های متعدد که به موبایل‌ها وارد شد زندگی را برای بسیاری ساده کرد. از حمله تاکسی‌های آنلاین که باعث شد دیگر در زمان و مکان‌هایی که گرفتن تاکسی سخت و حتی گاهی ناممکن است به سراغ این تاکسی‌یاب‌های آنلاین برویم و به‌راحتی به مقصد دلخواهمان برسیم. یکی دیگر از این خدمات آنلاین موسیقی است که دنیا را برای بسیاری از موسیقی‌دوستان زیبا کرده است. برای رسیدن به محل کار یا خانه یا هر مقصد دیگری اغلب ما زمان قابل توجهی را در مسیر از دست می‌دهیم که یکی از بهترین راه‌ها برای استفاده مفید از این زمان گوش دادن به موسیقی است. کافی است یک تلفن همراه مجهز به اینترنت و یک برنامه پخش موسیقی داشته باشیم تا از اینکه چه زود به مقصد رسیده‌ایم تعجب کنیم.
نبود بازی‌های موبایلی
اولین بازی موبایلی مشهور را همه می‌شناسیم حتی اگر بازی نکرده باشیم. اسنیک یک بازی بسیار ساده و در عین حال جذاب بود که توانست جای خود را در دل همه باز کند. با پیشرفت و توسعه موبایل‌ها و قابلیت‌های جدیدی که به آنها افزوده شد بازی‌های موبایلی هم رشد پیدا کردند تا جایی که حالا به یک صنعت مهم در این حوزه تبدیل شده است. حالا دیگر بسیاری از بازی‌سازان مطرح به سراغ بازی‌های موبایلی آمده‌اند و رقابت شدیدی هم در این میان شکل گرفته است. بنا بر آخرین پیش‌بینی‌ها سهم بازار موبایل از صنعت بازی‌ها تا سال ۲۰۲۰ با سهم دیگر کنسول‌ها و رایانه‌ها مساوی خواهد بود و درواقع به ۵۰درصد کل صنعت بازی خواهد رسید.
نداشتن ارتباط لحظهای با دنیا
یکی دیگر از مزایای تلفن‌های همراه مجهز به اینترنت ارتباط آنلاین با اخبار روز دنیا است. حالا دیگر از طریق انوع اپلیکیشن‌ها هر کاربری می‌تواند به اخبار لحظهای دنیا دسترسی داشته باشد بدون اینکه نیاز باشد منتظر اخبار چاپی یا رادیو و تلویزیون باشد. موضوعی که پیش از ظهور تلفن همراه گریبانگیر افراد بود و حالا دیگر کسی به این توجه نمی‌کند که به خاطر تلفن همراهش به چه امکانات قابل توجهی دست یافته که تا همین ۲۰ سال پیش آرزوی هر فردی بود.
آنچه خوب است
کنار گذاشتن موبایل برای ما اگر غیر‌ممکن نباشد کار بسیار مشکلی است. حتی تصور اینکه پس از بیدار شدن از خواب خبری از موبایل نباشد یک شوک بزرگ است. یکی از نویسندگان وب‌سایت مشهور EliteDaily تصمیم گرفت موبایل خود را کنار بگذارد آن هم نه برای چند روز یا چند هفته، بلکه برای ۱۶ ماه که زمان قابل توجهی در عصر تکنولوژی است. تام گروت‌ول بیشتر از یک سال بدون موبایل زندگی کرده و می‌گوید زندگی او در این مدت بسیار بهتر بوده است. او خوبی‌های نداشتن موبایل را به چهار قسمت تقسیم کرده است که خواندن آنها خالی از لطف نیست.
همزمان در دو جا بودن مساوی با هیچ‌جا نبودن
شاید شما هم فکر کنید با موبایل میشود همزمان چندجا حضور داشت. مثلا هم در منزل بود و هم در محل کار، اما واقعیت این نیست. درواقع شما هیچ‌جا نیستید یعنی هم حضور شما در محل کار مجازی و ناقص است و هم حضور فیزیکی شما در منزل، درحالی که با تلفن صحبت می‌کنید، فایده‌ای برای اهالی خانه ندارد. یک مثال عینی را می‌گویم که در این یک سال و نیم دیده‌ام، برای خوردن غذا به یک رستوران معمولی رفتم و داشتم از سیب‌زمینی سرخ‌کرده و همبرگری که سفارش داده بودم لذت می‌بردم. نداشتن موبایل حتی طعم غذا را هم بهتر می‌کند! در همین حال یک زن‌وشوهر جوان هم روبه‌روی من نشسته بودند در حالی که آقا در حال صحبت با صدای بلند پای تلفن بود و خانم هم با بی‌میلی با سالاد بازی می‌کرد و گاهی هم به موبایلش نگاهی می‌انداخت. صحبت که تمام شد آقا شروع کرد به تعریف دعوای خود با همکارش و وسط تعریف دوباره موبایل او زنگ خورد و ماجرا ادامه پیدا کرد، اما من پس از غذایی که با لذت خورده بودم آنها را تنها گذاشتم و به خانه رفتم.
بی نیازی به مراجعه فیزیکی
سال‌ها پیش اگر می‌خواستید با کسی مستقیم صحبت کنید یا باید به محل او مراجعه می‌کردید یا برایش نامه می‌نوشتید، تا سال‌های بعد که تلفن‌های ثابت وارد بازی شدند که خوشبختانه نمی‌شد آنها را با خود به بیرون از خانه برد. پس از گذشت سال‌ها تلفن‌های همراه به بازار آمدند و بسیاری مشکلات را هم با خود آوردند. زمانی که قرار است به دیدار جمعی بروید مدام به شما زنگ می‌زنند و شما را مشغول می‌کنند یا پدر و مادرانی که از سر نگرانی واکنش‌های بیش از حد نشان می‌دهند و فرزندان را با تماس‌های زیاد خود کلافه می‌کنند. در این یک سال و نیم حتی یک‌بار هم با همسرم تلفنی صحبت نکردم و نوشتن نامه برای او جذابیت و لذتی بی‌نظیر داشت و او هم از تصمیم من استقبال زیادی کرد.
چشم در چشم شدن
عبارتی است که در سال‌های اخیر فقط معنی آن را باید در دیکشنری پیدا کرد. بدون موبایل شما به همه اطراف و انسان‌های دور و بر خود توجه می‌کنید و با سایر انسان‌ها تعامل دوستانه خواهید داشت، اما امروزه همه درحال راه رفتن به موبایل خود نگاه می‌کنند و تبدیل به روبات‌های انسان‌نما شده‌اند. اگر با همین روش پیش برویم کم‌کم انسان‌ها نمی‌توانند سر خود را بالا نگه دارند و نیاز پزشکی هم پیدا خواهند کرد.
پایان تنهایی
شاید این جمله غلط را شما هم شنیده باشید: «داشتن موبایل مانند همراه داشتن همیشه یک دوست است.» اگر اینچنین فکر می‌کنید کاملا در اشتباه هستید و با لذت قدم زدن بدون دغدغه، صمیمانه گپ زدن با مردم در پارک و… خداحافظی کنید. ما این روزها به قدری به موبایل‌ها وابسته شده‌ایم که به محض دیدن اخطار باتری بدن‌هایمان سرد میشود و نگرانی وجودمان را فرا می‌گیرد و رفتاری شبیه به معتادها از خود نشان می‌دهیم. درواقع موبایل باعث تنهایی واقعی و در برخی موارد حتی افسردگی است. در مهمانی‌های امروزه تقریبا همه سر در موبایل دارند و با دوستان مجازی در حال صحبت هستند در حالی که امکان صحبت با دوستان واقعی خود را از دست می‌دهند.