دستگاههای شارژر بدون سیم یا وایرلس، مدتهاست که روی بورس هستند. حقیقت این است که جا افتادن این دسته جدید از محصولات دیجیتال بین مردم، مدتی زمان برد. این تکنولوژی بعد از ورود به صحنه، با محدودیتهایی همراه بود اما مشکلاتی مانند نیاز به قرار گیری در مکان ثابت و سرعت شارژ فوق العاده کم، به مرور زمان و با توسعه این تکنولوژی برطرف شد.
سامسونگ از اولین شرکتهایی بود که از شارژر وایرلس برای تعدادی از محصولات خود مانند گوشیهای گلکسی سری اس استفاده کرد اپل هم بالاخره سال گذشته تصمیم گرفت برای موبایلهای آیفون از این تکنولوژی استفاده کند و این امر باعث فراگیر شدن بیشتر این تکنولوژی شد. به علاوه، تصویب یک سری قوانین استاندارد توسط کنسرسیوم انرژی وایرلس، مسیر این تکنولوژی را برای جلب اعتماد مشتریان هموارتر کرد.
حالا چند سالی است که شارژرهای وایرلس، طرفداران زیادی پیدا کردهاند. نبودن یک سیم دست و پاگیر برای شارژ دستگاههای دیجیتالی، مورد استقبال بسیاری از مردم قرار میگیرد. اما با افزایش استفاده از این محصولات، برای برخی نیزسوالاتی پیش آمد و شبهاتی ایجاد شد. در فضای مجازی مقالاتی به صورت پراکنده منتشر شد که عنوان میکرد استفاده شارژر بدون سیم، طول عمر باتری دستگاه را کاهش میدهد. محققان نیز تصمیم گرفتند در اینباره تحقیق کرده و واقعیت را اطلاع رسانی کنند.
باتری یک گوشی چگونه کار میکند؟
گوشیهای هوشمند ما به باتریهای لیتیوم-یونی مجهز هستند. سلول این باتریها دو الکترود دارند، کاتد (الکترود منفی) و آنود (الکترود مثبت) الکترولیت بین کاتد و آند به یونهای لیتیمونی باتری اجازه میدهد تا بین دو الکترود حرکت کنند. وقتی که شما دستگاه را به شارژ متصل میکنید، این الکترولیتها از قطب مثبت به منفی حرکت میکند و وقتی که دستگاه را از شارژ خارج میکنید، الکترولیتها مسیر بالعکس را طی میکنند.
دکتر ،Daniel Abrahamدانشمند ارشد آزمایشگاه Argonne Laboratory در مصاحبهای با Digital Trends در اینباره عنوان کرد: «انرژی الکتریکی، در حین فرآیند شارژ شدن دستگاه به انرژی شیمیایی تبدیل میشود و هنگامی که گوشی در حال شارژ شدن نیست، دقیقا برعکس این اتفاق رخ میدهد».
دکتر آبراهام توضیح میدهد که حداکثر و حداقل ولتاژ مورد نظر برای این فرآیند، از سوی شرکتهای سازنده مشخص شده و ثابت نگه داشته میشود و تا زمانیکه ولتاژ مشخص شده به باتری منتقل میشود، سیکل فوق میتواند هزاران بار تکرار شود.
با نگه داشتن دستگاه در حالت شارژ (چه بدون سیم چه با سیم) امکان عبور از حدود انرژی تعیین شده برای باتری وجود ندارد. همچنین نمیتوان سلولهای باتری را از حداقل میزان تعیین شده برای دریافت انرژی، خالیتر کرد. دکتر آبراهام میگوید: «فرقی نمیکند که گوشی خود را با شارژر وایرلس شارژ میکنید یا با سیم، شما هرگز نمیتوانید انرژی برق بیش از میزان تعیین شده برای باتری را به آنها انتقال دهید».
محدودیتهای سیکل شارژ به چه صورت است؟
باتریهای مختلف، استانداردهای مختلفی دارند اما ثابت شده است که بعد از تعداد مشخصی شارژ شدن، باتریها دچار ضعف میشوند. به عنوان مثال، باتریهای دستگاههای آیفون اپل به گونهای هستند که بعد از 500 بار شارژ کامل، تنها 80 درصد از ظرفیت اصلی باتری باقی خواهد ماند!
یکی از انتقادهایی که به دستگاههای شارژ وایرلس ایراد میشود این است که وقتی گوشی با استفاده از کابل شارژ میشود، باتری میتواند زمانی را استراحت کند اما شارژ وایرلس به دستگاه اجازه تنفس نمیدهد. به همین دلیل، باتری ممکن است سیکلهای شارژ خود را سریعتر طی کرده و کیفیت باتری نیز به نسبت سریعتر پایین میآید. اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟
Menno Treffers رئیس کنسرسیوم انرژی وایرلس در مصاحبهای با Digital Trends میگوید: «باتری یک گوشی، هنگام استفاده حین شارژ وایرلس، خالی نمیشود. این موضوع حقیقت ندارد و به اشتباه در میان مردم جا انداخته شده است».
اگر میخواهید سیکلهای شارژ گوشی خود را کاهش دهید، سادهترین راه این است که میزان مصرف شارژ گوشی خود را کاهش دهید. برنامهای که مدام در حال ارسال و دریافت داده است و یا قرار گیری گوشی در مکانهایی که آنتن ضعیف دارد و دستگاه مدام تلاش میکند تا سیگنال را افزایش دهد، در هر دو مورد شارژ دستگاه سریعتر خالی شده و عمر باتری دستگاه را کاهش میدهد. به علاوه، پروسه ساخت دستگاه در شرکت تولید کننده نیز در میزان عمر باتری گوشی بی تاثیر نیست. دگتر آبراهام در اینباره میگوید: «کیفیت موادی که در ساخت دستگاه مورد استفاده قرار گرفته نیز در میزان عمر باتری، تفاوت بزرگی ایجاد میکند. به عبارت دیگر، به هر اندازه که پول دهید، به همان اندازه آش میخورید!»
مزایای احتمالی شارژ وایرلس
با وجود اینکه مدرکی وجود ندارد که ثابت کند شارژ وایرلس عمر باتری گوشیهای هوشمند را سریعتر از شارژرهای کابلی کاهش میدهد، اما برخی از مزایای این سبک شارژ، به نوعی ثابت شده است. استهلاک پورت شارژر دستگاه و سیم شارژر در این شیوه کاهش مییابد، معضلی که کاربران زیادی را به سمت مراکز تعمیرات موبایل میکشاند.
Treffers میگوید: «خود دستگاههای شارژ نیز به مشکل زیادی برخورد نمیکنند و به همین دلیل برای استفاده در مکانهای عمومی مانند هتلها، رستورانها و غیره ایده آل است». Treffers در ادامه سخنان خود میگوید: «اگر گوشی خود را در طول روز، قبل از اینکه هربار میزان شارژ آن زیر 50 درصد برسد، به شارژ بزنید (چه با کابل چه وایرلس)، میتوانید عمر باتری دستگاه را افزایش دهید».
تا اینجا که شارژر وایرلس خوب بوده اما باید در نظر داشته باشید که این تکنولوژی عالی و بدون نقص هم نیست.
افزایش دما
دکتر آبراهام در باره گرم شدن باتری میگوید: «میزان عمر سلولهای باتری دستگاه به مرور زمان کاهش مییابد، به علاوه میزان حرارت و سقف تعیین شده ولتاژ نیز در طول عمر باتری دستگاه تاثیر گذار است. از آنجایی که جلوی مرور زمان را نمیشود گرفت و سقف ولتاژ نیز از سوی شرکت سازنده تعیین میشود، پس تنها مورد درجه حرارت باقی میماند.
آیا هنگام شارژ وایرلس احساس میکنید که گوشی شما داغ میشود؟ اگر هنگام شارژ، قاب گوشی روی آن باشد یا گوشی را به درستی روی پَد شارژر قرار ندهید، ممکن است درجه حرارت گوشی از معمول بالاتر برود.
آقایTreffers در اینباره توضیح میدهد: «باتری بیشتر گوشیها در مواجهه با گرما آسیب میبینند. اکثر گوشیهای ساخته شده توسط شرکتهای سرشناس، موازین امنیتی را رعایت کرده و میتوان مطمئن شد که این گوشیها از یک میزان درجه حرارت مشخص بالاتر نخواهند رفت».
اگر واقعا نگران بالا رفتن دمای گوشی هستید بهتر است آن را زیر نور مستقیم آفتاب جا نگذارید، زیرا آفتاب خطرناکترین عامل برای خراب شدن باتری از طریق گرما است. برخی از بازیهایی که گرافیک بالا دارند نیز ممکن است دمای گوشی را بالا ببرند. بهتر است هنگامی که گوشی شما به شارژ است، از این بازیها استفاده نکنید. همچنین از خرید شارژرهای بدون سیم ساخته شده توسط شرکتهای ناشناس نیز خودداری کنید.
علاوه بر کیفیت گوشی که توسط شرکت سازنده تعیین میشود، شیوه استفاده کاربر از دستگاه نیز در میزان عمر باتری دستگاه تعیین کننده است. برخی از دستگاههای شارژ وایرلس نیز به سرعت گوشی را شارژ میکنند که همین قابلیت، دمای گوشی را بالا میبرد و در دراز مدت به باتری صدمه میزند. اما درمورد سوال اصلی: آیا شارژرهای وایرلس طول عمر باتری را کاهش میدهند؟ فعلا خیالتان راحت باشد زیرا جواب این سوال یک "خیر" واضح است.