شهر هوشمند به معنای بهرهگیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زیرساختهای شهری به منظور افزایش بهرهوری عملیاتی، اشتراکگذاری داده به عموم شهروندان و بهبود بخش کیفی خدمات دولت و رشد رفاه اجتماعی است.
به گزارش techtarget، معنای دقیق شهر هوشمند به شرایط و محیطی که در آن تعریف میشود، بستگی فراوانی دارد اما به طور کلی میتوان گفت که شهرهای هوشمند بهمنظور افزایش بهرهوری در امور شهری و تسریع روند رشد اقتصادی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان از طریق تکنولوژی ایجاد و توسعه داده خواهند شد.
فناوریهای نوین متعددی همچون اینترنت اشیاء، یادگیری ماشینی و اتوماسیون نیز از جمله چرخهای اصلی حرکت به سمت و سوی شهرهای هوشمند به شمار میرود. از لحاظ تئوری، هر شهری در جهان قابلیت تبدیل شدن به یک شهر هوشمند را داراست و تنها چیزی که برای این تغییر لازم است، ایجاد و توسعه تمامی زیرساختهای لازم برای برقراری شهر هوشمند خواهد بود که لازمه اصلی آن نیز همت و اراده دولت، شهرداری و تمامی نهادهای مسئول شهری است.
اینترنت اشیاء و شهرهای هوشمند دو واژه بهم وابستهای است که این روزها زیاد به گوش میخورد چرا که امروزه شرکتهای فعال در زمینه علم و تکنولوژی با همکاری اپراتورهای مخابراتی میخواهند، رویای شهر هوشمندی را که تمامی اشیاء و وسایل آن به اینترنت مجهزند و کارها با سرعت بسیاری قابل انجام خواهد بود، محقق کنند.
غولهای تکنولوژی و اپراتورهای بزرگ همچون نوکیا، هواوی، ورایزن و سیسکو، مدیریت و راهبری شهرهای هوشمند را هدف اصلی خود قرار داده و رقابت تنگاتنگی را با یکدیگر آغاز کردهاند، بهگونهای که موسسه IDC برآورد کرده است این پیشگامان تا سال ۲۰۲۱ میلادی حدود ۱۳۵ میلیارد دلار در زمینه ساخت شهرهای هوشمند در جهان هزینه خواهند کرد.
تازهترین تحقیقات و نظرسنجیهای منتشر شده نیز برآورد کرده است سال جاری ۲۰۱۸ میلادی سال توسعه شهرهای هوشمند است. همچنین باید گفت که توسعه پایدار دولت کشورهای مختلف جهان مستلزم توسعه و پیشرفت شهرها و زیرساختهای شهری آن کشور است که این امر به وضوح نشان میدهد در جهانی که کشورهای بزرگ و توسعه یافته آن درصدد گسترش زیربناهای لازم برای شهرهای هوشمند و ارائه خدمات آن هستند، هر کشوری که بخواهد از قافله تکنولوژی سایر کشورها جای نماند، مجبور خواهد بود همگام با آنها در راستای هوشمندسازی شهرها حرکت کند چرا که تاکنون شهرهای بسیار زیادی در جهان در راستای هوشمندسازی تمامی زیرساختهای موردنیاز برای این طرح اقدام کردهاند و شهرهای سنگاپور، لندن، نیویورک، سانفرانسیسکو و شیکاگو نیز از جمله هوشمندترین شهرهای جهان شناخته و معرفی شدهاند.
از جمله شاخصهای مهم، خدمات و زیرساختهایی که با هوشمندسازی شهر نیز هوشمند میشوند، میتوان به ساختمان هوشمند، جمعآوری هوشمند زباله، حفظ محیط زیست، دیجیتالی شدن تمامی امور دولت و کارهای اداری، دسترسی کامل، راحت و همگانی به اینترنت ۴G و LTE، فراوانی دسترسی به هات اسپات اینترنت وای فای، استفاده همهگیر از گوشیهای هوشمند و دستگاههای الکترونیکی، استانداردهای زندگی، چگونگی توسعه فرآیند هوشمند شدن شهرها، سرویس به اشتراک گذاری خودرو و تاکسی آنلاین، هوشمندسازی سیستم ترافیک، برنامهریزی شهری، آموزش، مشارکت شهروندان، اکوسیستم اقتصادی، پارکینگ هوشمند، انرژی پاک، بهینهسازی در مصرف برق، آب و انرژی، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی برقی و الکتریکی، کنتزل و مدیریت کیفیت هوا و کاهش آلودگی هوا، سرعت بالای اینترنت و حمل و نقل عمومی هوشمند اشاره کرد.
همچنین تازهترین تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد که زندگی در شهرهای هوشمند ۱۲۵ ساعت وقت شهروندان را در سال صرفهجویی خواهد کرد. این بدان معناست که شهروندانی که در شهرهای هوشمند زندگی میکنند، بهدلیل آنکه نیازی به انجام کارهای اداری و بانکی حضوری و ماندن در صفوف طولانی انتظار ندارند، سالانه حجم زیادی از زمان خود را بهینهسازی و صرفهجویی میکنند.