تعرفه‌ی ترجیحی اینترنت؛ حمایت یا ضدتبلیغ؟
اعمال تعرفه ترجیحی برای اینترنت بومی یکی از اهداف راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات بود اما وزیر ارتباطات معتقد است افزایش دو برابری تعرفه پیام‌رسان خارجی برای حمایت از پیام‌رسان داخلی، نوعی ضدتبلیغ برای پیام‌رسان‌های داخلی محسوب شود.
به گزارش ایسنا، مطابق مصوبه ۲۴۸ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات از بهمن‌ماه سال ۹۵، در راستای تحقق الزامات حاکم بر شبکه ملی اطلاعات، تعرفه ترجیحی برای ترافیک داده داخلی اعمال شد، بدین‌ترتیب که سقف تعرفه داده داخلی منابع ترافیک واجد شرایط به میزان ۵۰ درصد سقف مصوب تعرفه داده بین‌الملل تعیین میشود و باید در حجم‌های خریداری شده ازسوی کاربر نهایی و همچنین بسته‌های تعریف‌شده از سوی دارندگان پروانه از سازمان، به‌صورت تفکیک‌شده رعایت شود.
از زمان راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، یکی از مزایای آن، تفکیک تعرفه اینترنت داخل از بین‌الملل عنوان شد. کاهش هزینه‌ها با مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای ترغیب مشترکان به استفاده از سایت‌های داخلی و افزایش تولید محتوا و خدمات داخلی بود. در ابتدا اما سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، لیست ۲۰۰ سایت پرترافیک داخلی را به اپراتورها و شرکت‌های اینترنت ارائه کرد که کاربران با مراجعه به این سایت‌ها می‌توانستند نصف هزینه را پرداخت کنند.
پس از گذشت مدتی هم فهرست این سایت‌ها به ۵۰۰ عدد رسید و درنهایت مقرر شد سامانه‌ای راه‌اندازی شود که سایت‌های داخلی برای قرار گرفتن در لیست مشمول ترافیک نیم‌بها، در این سامانه ثبت‌نام کنند و بررسی شوند و درصورت تأیید به لیست مشمولان تخفیف اضافه شوند.
پس از تعرفه‌های جدید اعلام‌شده برای اینترنت ثابت بود که حسین فلاح جوشقانی – رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی – درباره تعرفه ترجیحی در مدل غیرحجمی توضیح داد: در نحوه محاسبه ترافیک برای محاسبه آستانه مصرف منصفانه، اگر اپراتوری FUP را ۳۰۰ گیگابایت اعلام کند، مشترک می‌تواند ۱۵۰ گیگابایت اینترنت بین‌الملل خالص یا ۳۰۰ گیگابایت ترافیک خالص داخلی استفاده کند و اگر مصرف به صورت ترکیبی است با نسبت یک به دو رعایت خواهد شد.
سایت‌های داخلی باید IP خود را اعلام کنند و برای سایت‌های مهم و پرمصرف هم حتما جداسازی اتفاق افتاده استاز سوی دیگر اما صادق عباسی شاهکوه – رییس شرکت ارتباطات زیرساخت – درباره تفکیک ترافیک داخل از بین‌الملل گفته بود که تفکیک ترافیک وظیفه سرویس‌دهنده است و نه زیرساخت؛ نظارت هم برعهده رگولاتوری است. سایت‌های داخلی باید IP خود را اعلام کنند و برای سایت‌های مهم و پرمصرف هم حتما جداسازی اتفاق افتاده است، مگر این‌که IP خود را تغییر داده و IP جدید را ثبت نکرده باشند.
با این اوصاف پیش از این وزیر ارتباطات با اشاره به تعرفه پیام‌رسان‌ها که ترافیک زیادی از کاربران صرف آن‌ها میشود، اظهار کرده بود: پیام‌رسان‌های خارجی جزو سرویس اینترنت محسوب می‌شوند، بنابراین تعرفه ترجیحی ندارند و چارچوب‌شان براساس تعرفه سرویس اینترنت بین‌الملل است. اگر یک پیام‌رسان داخلی ایجاد شود، از تعرفه داخلی استفاده می‌کنیم. درواقع هدف تعرفه ترجیحی، حمایت از سرویس و محتوای داخلی است.
در حالی که اعمال تعرفه ترجیحی، راهی برای تشویق کاربران به استفاده بیش‌تر از اینترنت داخلی ذکر شده است، به نظر می‌رسد برخی پیشنهاد افزایش چندبرابری تعرفه اینترنت برای پیام‌رسان‌های خارجی را داده‌اند؛ اما محمدجواد آذری جهرمی درباره این پیشنهاد اظهار کرده است: این‌که مثلا ما بیاییم تعرفه پیام‌رسان خارجی را دو برابر کنیم و حتی من شنیده‌ام که بعضا ۱۰ برابر شده و این را به حساب صندوقی بریزیم که در آن صندوق برای حمایت از پیام‌رسان داخلی استفاده شود، این ضدتبلیغ برای پیام‌رسان‌های داخلی است.
وی همچنین خاطرنشان کرده است که اگر مجلس حساسیتی برای این مسئله دارد، زمان تصویب قانون بودجه دولت را مکلف کند که زیرساخت ایجاد کند یا پول بلاعوضی دهد اما این‌که در نظام معماری تعرفه‌گذاری اعمال نظر کنیم، هم به لحاظ روانی مسئله ایجاد می‌کند و هم باعث میشود مردم استفاده از پراکسی‌ها و اپلیکیشن‌های خود را بپوشانند که این به لحاظ فنی جای دغدغه دارد.