«حمیدرضا دهقانینیا»، سخنگوی طرح رجیستری و مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام میکند که موبایلهای مسافری صرفاً تا پایان اردیبهشت ماه رجیستر خواهند شد و از ابتدای خرداد ماه، فقط مسافرین واقعی میتوانند با خود موبایلی را وارد کشور کنند.
در حال حاضر، خریداران موبایل بیشتر هزینههای مربوط به طرح رجیستری را میپردازند اما از آن سو، به دلیل مشخص نبودن وارد کننده، قادر نیستند در آینده هیچ خدماتی مانند خدمات پس از فروش یا گارانتی دریافت کنند. در واقع، شدت حضور موبایلهای مسافری در بازار باعث شده است تا کاربر نهایی با موبایلهایی برای خرید مواجه شود که هیچ خدماتی پس از فروش آنها ارائه نمیشود. اکنون دهقانینیا در پاسخ به این سوال دیجیاتو که مهلت رجیستری موبایلهای مسافری چندبار تمدید شده است و اینبار چه تضمینی برای اجرای آن وجود دارد، میگوید:
«طبق دستور وزیر محترم کشور در جلسه شورای عالی اطلاعرسانی دولت در دوم اردیبهشت، آخرین مهلت برای استفاده غیرمسافرین از سیستم مسافری گمرک، آخر اردیبهشت است. انتظار ما این است که پس از این تاریخ، فقط مسافر واقعی بتواند از بستر ثبت مسافری گمرک استفاده کند. این موضوع به شکل کامل اطلاع رسانی شده و حتی اتحادیهها و صنفهای مختلف نیز به اعضای خودشان اطلاعرسانی کردهاند.»
سخنگوی طرح رجیستری همچنین تاکید میکند که اکنون هیچ مشکلی در ارتباط بین سامانه گمرک و ناجا وجود ندارد: «تمام مراحل طرح رجیستری به شکل گام به گام و درست طی شده و حتی ارتباط بین گمرک و ناجا را هم ایجاد کرده بودیم اما گفتند قطع کنید چون بازار ملتهب میشود. الان نزدیک به ۹ ماه است که ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، با هماهنگیهایی که با وزارت صمت، بانک مرکزی و وزارت کشور انجام داده، اعلام کرده است که اقدامات لازم را برای تامین نیاز بازار انجام دهید تا مردم مورد سوءاستفاده قرار نگیرند.»
دهقانینیا در پاسخ به این سوال که آیا با توجه مشکلاتی مانند تامین ارز و محدودیتهای واردات رسمی موبایل، در صورت بسته شدن راه موبایلهای مسافری، نظام عرضه و تقاضا در بازار موبایل به هم خواهد خورد یا خیر، میگوید:
«این مسئله با توجه به در نظر نگرفتن دیگر جوانب کاملاً درست است. ولی آیا مردم ما باید حقوق ورودی را در قالب ۸۰ دلار معافیت مسافری پرداخت کنند یا واردکننده رسمی؟ قطعا پاسخ به این سوال، واردکننده رسمی است. اگر مردم برای درج اطلاعاتشان به صفحه موبایلهای مسافری سایت گمرک هدایت میشوند تا هزینهها را پرداخت کنند، به این معنا نیست که کالا در بازار تامین شده است. معنای این مسئله این است که هر اتفاقی برای گوشی رخ دهد، از هیچ نوع خدمات پس از فروشی بهرهمند نخواهند بود. چون به شکل مسافری آن را ثبت کردهاند و در واقع گفتهاند خودشان مسافر بودهاند و موبایل را آوردهاند. پس عملاً حقشان دارد ضایع میشود.»
او در همین زمینه ادامه داد: «اینکه حالا بگوییم به بهانه التهاب بازار، افزایش قیمتها و کمبود کالا، عدهای دست در جیب مردم کنند و آنها را مجبور کنند حقوق ورودی دستگاهی را پرداخت کنند، نباید این اتفاق رخ دهد. عدهای به مردم میگویند این گوشی است، استعلام رجیستری هم نگیرید. بروید در سایت مسافری گمرک آن را ثبت کنید. یا بدتر، میگویند اطلاعات را به ما بدهید تا خودمان آن را ثبت کنیم و سپس بابت همین کار پول هم میگیرند. این اجحاف در حق مردم است.»
سخنگوی طرح رجیستری در پاسخ به این سوال که شرایط فعلی که اتفاقاً به نفع واردکنندگان موبایلهای مسافری و به زیان خریداران است، چگونه شکل گرفته، به دیجیاتو میگوید:
«همانطور که میگویید دولت دارد حقوق خودش را دریافت میکند اما با توجه به اینکه سیستم این قابلیت را به ما داد تا متخلفین را شناسایی کنیم، دستگاه قضایی هم وارد عمل شد، اعمال قانون کرد و بعضی از شرکتهای واردکننده که خلاف کرده بودند دستگیر شدند و یا دست از کار کشیدند. در نتیجه، تامین بازار به مشکل برخورد. موضوع دیگر این است که با توجه التهابات در حوزه ارزی کشور پیش آمد، تامین ارز برای واردکنندههای رسمی مشکل شد. به شکلی که در اولویتهای ۱، ۲ و حتی ۳ قرار نگرفت چون وزارت صمت گفت برای ما تامین خطوط تولید و موارد اولیه مهمتر است. پس ما با کمبود موبایل در بازار و عدم تامین نیاز داخل مواجه شدیم. به همین دلیل بعضی به سوءاستفاده از بستر گوشی مسافری روی آوردند. انتظار ما این است که بر اساس قانون، مسافر واقعی از این خدمات استفاده کند نه غیر مسافر.»
مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز میگوید که در این شرایط، مردم باید دقت داشته باشند و استعلام IMEI را از سامانه همتا بگیرند: «مردم نباید به هر فروشنده نمایی اعتماد کنند و اجازه دهند که به سایت گمرک هدایتشان کند تا به عنوان مسافر حقوق ورودی پرداخت کنند. خریدار باید بگوید مسافر نیست که حقوق ورودی پرداخت کند و باید استعلام IMEI موبایلی که خریداری میکند را بگیرد. اگر پاسخ استعلام منفی بود، اصلاً آن را قبول نکند. اگر مردم از حقوق خودشان مطلع و یک شهروند هوشمند باشند، نباید اجازه سوءاستفاده را به فروشندهنماها بدهند.»
دهقانینیا توضیح میدهد که اگر شخص یک موبایل که به شکل کاملاً رسمی وارد شده را خریداری کند، در صورتی که به هر دلیلی موبایل با مشکل مواجه شود، امکان شکایت در تعزیرات برای خریدار وجود دارد و خیلی راحت، در سیستم نیز مشخص است که واردکننده موبایل چه شرکتی بوده و باید پاسخگو باشد: «در ساختار طرح رجیستری حقوق مصرفکننده رعایت شده است. اما یک شرط دارد و آن این است که خود مصرف کننده دلش برای پولی که میدهد بسوزد و از حقوق خودش مطلع باشد و حتماً پیش از خرید، از IMEI در سامانه همتا استعلام بگیرد.»
حذف موبایلهای مسافری از بازار موبایل اگرچه شاید در ابتدای کار نظام عرضه و تقاضا را دستخوش تغییر کند اما در نهایت به نفع خریداران موبایل خواهد بود، چراکه باعث میشود تا واردکنندگان رسمی دوباره وارد کار شوند و در نهایت خریداران هم بتوانند موبایلهایی را تهیه کنند که در صورت نیاز، بتوانند از خدمات پس از فروش و گارانتی آنها استفاده نمایند. اکنون باید دید که آیا در نهایت این تغییر در پایان اردیبهشت ماه اعمال خواهد شد یا خیر.