یادداشتی از ابوالحسن فیروزآبادی: هویت متکثر مجازی
نوشته دکتر سید ابوالحسن فیروزآبادی
هویت با دو واقعیت به ظاهر متضاد مشابهت و عدم مشابهت بیان می شود:
1- هویت به مجموعه ای از مشخصات اطلاق می شود که شخصی را در میان دیگران متمایز می سازد. 2- هویت به مجموعه ای از مشخصات اطلاق می شود که در طول دوره زمانی ثابت می ماند و شخص را طبق همان مشخصات حفظ می کند.
در یک جامعه مدنی با استفاده از هویت می توان اعتماد ایجاد کرد. کلیه گواهینامه ها بر اساس هویت ها معنا می یابند.همکاری اجتماعی بدون هویت فاقد معنا می گردد.بدون هویت ، حکومت ها نمی توانند اعمال حاکمیت کنند و اقتصاد مدنی نمی تواند وجود داشته باشد. فلسفه های انسان محور نیز مبدا و مرجع شناخت را از سوژه می دانند و سوژه بدون هویت موجود نمیگردد.به نظر حکما ( الشی ما لم یتشخص لم یوجد) و یا به عبارتی بهتر (الشی اذا لم یتشخص لم یوجب و اذا لم یوجب لم یوجد) یعنی به عبارتی تا یک شیء هویت نیابد ، وجود نمی یابد. بنابر این وجود اسمائی مقدمه هرگونه وجود افعالی یا صفاتی و وجوب وجودی می باشند و حتی وجود ذهنی نیز تا به اسم متشخص نشود وجود نخواهد یافت.
در فضای مجازی علاوه بر انسانها ، اشیای مرتبط با انسانها نیز هویت می یابند و بعضی از اوقات هویت اشیاء در شبکه مجازی اصل تلقی می گردد و روابط دال و مدلولی بین هویت وصاحب هویت بر اثر لایه های متکثر فیمابین مخدوش میشود.در فضای مزبور هویت ها بشدت متکثر و بعضا متغیر با زمان و مکان می باشند. برای هر سخت افزار و نرم افزار بنا به نقش شبکه ای هویت های متعددی وجود دارد. بطور مثال در شبکه مخابراتی تلفن همراه علاوه بر کاربر و مشخصات هویتی وی ، هویت شبکه ای (شماره تلفن مربوطه) ، هویت سیم کارت( شماره سیم)، هویت ثابت بین المللی(IMSI) ، هویت الکترونیکی دستگاه گوشی ( IMEI ) مطرح می باشند.همچنین به منظور تصدیق هویت در شبکه از هویت موقت (TMSI ) نیز استفاده می شود. غیر از هویت های اطلاقی فوق الذکر، هویت های رفتاری مکان محور ، زمان محور و یا علایق محور نیز تولید می گردند که زاییده اطلاعات شبکه ای می باشند و در بازار های اقتصادی به عنوان اطلاعات بازار می توانند به شدت مورد علاقه کسب وکارها قرار گیرند.
در فضای مجازی بسیاری از هویت ها توسط مرکز واحدی در جهان تعیین و صادر می گردد و با توجه به کثرت هویت های مجازی که به مراتب بیشتر از هویت ها در فضای حقیقی می باشند. به نوعی پدیده تضعیف نقش دولت – ملت ها مشاهده می گردد. به نظر می رسد که توسعه فضای مجازی از حوزه هایی است که لامحاله در جهت جهانی شدن گام برمی دارد و سرعت جهانی شدن آن به مراتب بیش از حوزه هایی نظیر اقتصاد می باشد.
رابطه انسان با ابزارها در فضای مجازی نوعی رابطه هویت مند است که هویت مندی آن می تواند تفکیک هستی شناسانه کنش آدمی در فضای مزبور باشد. بدین ترتیب اگر هویت ها در فضای مجازی جهانی باشند آنگاه هستان های کنش های آدمیان نیز جهانی خواهند بود . بخصوص که کنش های مزبورعلاوه بر اراده و تصمیم شامل اطلاعات نیز می باشند. در اینصورت مباحث حقوقی ، فناورانه ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی مربوطه نیز جهانی شده و اهمیت ویژه ای می یابند. نگرش تحویلی و تقلیلی به این پدیده که پیامدهای آن سیاست های محدود سازی یا جداسازی از بخش هایی از فضای مزبور باشد نوعی انفعال محسوب گردیده و نتایج خوبی ببار نخواهد آورد و نشان از عدم شناخت فضای مجازی و روندهای توسعه آن می باشد.