کاهش بی‌سابقه واردات رسمی موبایل
مریم عسگری : اگرچه بازار خرید و فروش گوشی نیز مانند سایر کالاهای حوزه دیجیتال طی 2 سال گذشته تحت‌تاثیر نوسانات نرخ ارز قرار گرفته و دچار تغییر و تحولاتی چون رشد شدید قیمت، به هم خوردن تعادل در عرصه و تقاضا و… بوده است. اما همچنان پرمخاطب، پویا و پرتنوع است.
البته در برهه‌هایی از زمان این کالا بنا به دلایلی چون رشد ناگهانی قیمت و… با کاهش تقاضا مواجه شده است.
اما در کل بازار گوشی موبایل طی یک‌سال اخیر اوضاع و احوال بهتری داشته تا سایر کالاهای دیجیتالی…
این جریان با مد نظر قرار دادن موضوع کاهش حجم واردات گوشی‌تلفن همراه از مبادی رسمی که گمرک گزارش آن را داده است منافات دارد، چرا که براساس گزارش گمرک، حجم واردات گوشی تلفن همراه در ماه‌هایی که از سال 92 می‌گذرد، بسیار کمتر از سال 91 است. ارائه چنین آماری از سوی گمرک در شرایطی که بازار روزهای مساعدی را از لحاظ موجودی می‌گذراند، موجب شده است تا کارشناسان نظریه‌های گوناگونی در رابطه با بازار گوشی ارائه دهند. نظراتی که مورد پذیرش یا انتقاد گروهی دیگر از کارشناسان و واردکنندگان گوشی مواجه شده است.
با توجه به این موضوع، ما در این گزارش به بررسی روند واردات گوشی‌تلفن همراه در پنج سال گذشته و همچنین بررسی تحولات بازار گوشی پرداخته‌ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید، این گزارش را بخوانید:
روزهایی که بر بازار گوشی گذشت
اگرچه از حدود سال 89 تا همین یک سال پیش در زمینه واردات گوشی موبایل از مبادی رسمی، شاهد روندی صعودی بودیم؛ اما گویا اوضاع و احوال تغییر کرده است و سال جدید با کاهش حجم واردات گوشی موبایل از دروازه‌های ورودی مجاز توام بوده است.
بررسی آمارهای ارائه شده از سوی گمرک به‌خوبی گویای این امر است که حجم واردات گوشی موبایل از مبادی رسمی با نیاز بازار و آنچه در بازار مشاهده میشود همخوانی ندارد، چرا که بر اساس اعلام بخش آمار گمرک، حجم واردات گوشی موبایل در 9 ماهی که از سال 92 گذشت، در حدود 186 تن یا به عبارتی 186 هزار کیلو (465 هزار دستگاه) نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
چنین اتفاقی با توجه به اظهارنظر کارشناسان در مورد رشد حجم تقاضا در بازار گوشی کمی عجیب است، چراکه کارشناسان معتقدند هر سال بازار گوشی با رشد حداقل 15 درصدی از لحاظ تقاضا مواجه است که با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، حتی اگر رشدی برای تقاضا در بازار این کالا در نظر نگیریم، باز هم کاهش حجم واردات سوال‌برانگیز است. این دسته از کارشناسان که به ورود گوشی موبایل از مبادی غیررسمی یا بهتر بگوییم ورود گوشی‌های قاچاق به بازار معتقدند، می‌گویند امکان ندارد در چنین فضایی، بازار با این حجم واردات به حیات خود ادامه دهد و از عهده نیاز مشتریان نیز برآید.
یک کارشناس بازار گوشی در این باره به «دنیای قتصاد» اعلام کرد؛ بی‌شک رشد مجدد قاچاق در بازار گوشی منجر به چنین فراز و فرودهای آماری شده است، زیرا طی دو سال گذشته و به ویژه یک‌سال اخیر، موانع وارداتی در مقابل واردکنندگان بسیار بوده است.
یک فعال بازار هم با تایید این موضوع به «دنیای اقتصاد» گفت: بخش بزرگی از بازار گوشی همچنان در دست نمونه‌های قاچاق و همچنین مسافری است. به همین دلیل ارائه چنین آماری از جانب گمرک عجیب نیست.
ابراهیم درستی رییس اتحادیه لوازم صوتی و تصویری و گوشی تلفن همراه با بیان این مطلب که نمی‌توان منکر قاچاق در بازار کالاهای پرمخاطب شد، گفت: چه در بازار گوشی و چه در بازار تلویزیون و هر کالای دیگری اگر با موانع وارداتی روبه‌رو شویم، شاهد قاچاق نیز خواهیم بود، چرا که بازار باید نیاز خود را از طریقی تامین کند.
یکی دیگر از واردکنندگان و فعالان بازار گوشی موبایل هم با بیان این مطلب که نمی‌توان منکر حضور پررنگ گوشی‌های قاچاق در بازار شد، به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در هر حال در شرایطی که قیمت‌ها در بازار گران است و شرایط واردات سخت است، واردکننده و فروشنده باید راهی برای تامین موجودی بیابد که این راه یا از طریق مسافری است یا…!
این در حالی است که گروهی از شرکت‌های واردکننده این موضوع (واردات گوشی قاچاق به بازار) را تکذیب کرده و می‌گویند: ممکن است برخی از گوشی‌ها به شیوه مسافری وارد بازار شوند ولی با توجه به سخت‌گیری‌های وارداتی، حجم گوشی‌های قاچاق به کشور بسیار محدود است.
این اظهارنظر در حالی است که کارشناسان بر ورود گوشی‌های قاچاق به بازار اصرار داشته و می‌گویند تصور اینکه نیاز بازار از طریق 945 هزار دستگاهی که طی 9 ماهه گذشته وارد شده، تامین شده باشد، غیرممکن است.
کاهش پلکانی حجم واردات گوشی به بازار
بنا بر گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران، حجم واردات گوشی موبایل از مبادی رسمی طی 9 ماهی که از سال 92 گذشته در حدود 945 هزار دستگاه بوده است که این حجم در مقایسه با مدت مشابه در سال 91 که حجم واردات گوشی از گمرکات کشور 654 تن معادل یک میلیون و 410 هزار دستگاه بوده است در حدود 465 هزار دستگاه کاهش یافته است.
بر اساس بررسی‌های به عمل آمده و همچنین مطالعه آمارهای گمرکی، اگرچه این میزان واردات در مقایسه با سال‌های قبل کمتر است، اما با توجه به رشد 20 درصدی حجم تقاضای سالانه در بازار گوشی که کارشناسان به آن معتقدند چنین کاهشی در حجم واردات می‌تواند نشانه‌های خطر در بازار گوشی باشد.
در هر حال بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی حجم واردات گوشی در 9 ماهه نخست سال 90 نیز در حدود 360 تا 400 هزار کیلو گزارش شده است.
همچنین بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی‌ایران، حجم واردات انواع گوشی تلفن همراه از مبادی رسمی‌طی 9 ماه نخست سال 89 در حدود 217 هزار و655 کیلوگرم بوده است که با در نظر گرفتن میانگین وزن 400 گرم برای هر جعبه گوشی تلفن همراه، طی مدت مذکور حدود 544 هزار و 137دستگاه گوشی تلفن همراه وارد کشور شده است. این حجم واردات در مقایسه با مدت مشابه در سال 88 که 146 هزار و 464 کیلوگرم گوشی معادل 366 هزار و 165 عدد گوشی از مبادی رسمی وارد کشور شده است، نشان‌دهنده این است که در 9 ماه نخست سال 89 با یک جهش 178 هزار عددی در زمینه واردات گوشی مواجه بوده‌ایم. علت این موضوع هم کاهش تعرفه واردات و منتفی شدن جریان تولید گوشی‌های وطنی اعلام شده است.
کشورهای صادر کننده براساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، کشورهای مبدا واردات گوشی تلفن همراه در 9 ماه نخست سال 92 امارات متحده عربی با صدور 266تن گوشی به ارزش دلاری 71 میلیون و 826هزار دلار بزرگ‌ترین صادرکننده گوشی به ایران است.پس از امارات نیز کره با صدور 71 تن گوشی به ارزش 29میلیون و 370 هزار دلار، دومین صادرکننده گوشی به بازار ایران است.
در این میان، حدود 24 تن از گوشی‌های بازار داخلی از طریق منطقه آزاد چابهار وارد بازار ایران شده است.
سایر کشورها نظیر چین، تایوان و… نیز مجموعا با صدور 17تن گوشی از دیگر صادرکنندگان گوشی به بازار ایران هستند.