جزئیات ایجاد سیستم عامل بومی برای گوشی‌های داخلی
تصمیمی که به‌دنبال حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از مارکت‌های خارجی، برای ایجاد سیستم عامل بومی برای گوشی‌های داخلی گرفته شده، در واقع در راستای حمایت از استارتاپ‌های داخلی است و البته این سوال وجود دارد که این محصول بومی تا چه اندازه می‌تواند با تأمین دو فاکتور امنیت و استقلال، پاسخگوی نیازهای داخلی باشد.
با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن خدمات و ابزارهای گوناگون، یکی از مواردی که ذهن مسؤولان و کارشناسان حوزه را درگیر می‌کند، تولید محصولات مشابه با هدف رفع نیازهای بومی است. این اتفاق تاکنون با ایجاد سایت‌های خرید و فروش آنلاین، تاکسی‌های اینترنتی، نقشه‌یاب و مانند این موارد همراه بوده است و برخی از این محصولات هم با توجه به نیاز ایران و از طرفی به دلیل توفیق اجباری با ایجاد انحصار برای این محصولات، توانستند به موفقیت قابل قبولی دست یابند.
یکی از مواردی که با پیشرفت تلفن‌های همراه، نمود بیش‌تری پیدا کرده، سیستم عامل گوشی‌ها است. اگرچه از زمان اختراع تلفن‌های همراه، خبری از چیزی با عنوان اسم سیستم عامل نبود و به غیر از سیستم‌های کامپیوتری که نیازمند سیستم عامل‌های مختلف و در صدر آن‌ها ویندوز بودند، گوشی‌های قدیمی از این تکنولوژی بهره‌ای نداشتند، اما به مرور و با هدف ایجاد قابلیت‌های گسترده برای تلفن‌های همراه، سیستم عامل هم به این دستگاه‌ها اضافه شد.
با وجود گستردگی سیستم‌های عامل روی کامپیوتر که سابقه‌ی چند ۱۰ ساله دارند، سیستم‌های عامل گوشی از جمله اندروید و آی‌اواس در فاصله‌ی ۱۰ سال گذشته به این چرخه اضافه شدند و اگرچه شرکت‌هایی مانند مایکروسافت هم تلاش کرده تا سیستم عامل ویندوز فون را برای گوشی‌های خود عرضه کند، اما همچنان گوگل با ارائه‌ی اندروید و پس از آن و البته با اختلاف زیادی، شرکت اپل با ارائه‌ی آی‌اواس در صدر این لیست قرار دارد. این موضوع حاکی از آن است که ایجاد سیستم عامل جدید، نمی‌تواند صرفاً با موفقیت نمونه‌های قبلی همراه باشد و البته هدف ایجاد نمونه‌های جدید هم حائز اهمیت است.
عزم ایجاد سیستم عامل بومی با حذف اپلیکیشن‌های داخلی جزم شد
یکی از اقداماتی که اخیراً در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات رخ داد، حذف اپلیکیشن‌های داخلی از مارکت‌های خارجی بود. در ابتدا شرکت اپل بود که اپلیکیشن‌های ایرانی را از اپ‌استور خود حذف کرد، به‌دنبال آن این اتفاق برای اکانت‌های اینترپرایز هم رخ داد که برای اپلیکیشن‌های ایرانی نمود زیادی داشت و پس از آن هم برخی از اپلیکیشن‌ها از مارکت آنلاین گوگل‌پلی حذف شدند و این موضوع موجب شد مسؤولان به فکر راه چاره‌ای برای حمایت از استارت‌آپ‌هایی باشند که حذف اپلیکیشن‌هایشان از مارکت‌های خارجی لطمات زیادی به کسب‌وکارشان وارد می‌کند.
در این راستا، محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – درباره‌ی ایجاد سیستم عامل بومی اظهار کرد: مدت زیادی بود که می‌خواستیم سیستم عامل اندروید را در گوشی‌های ایرانی تغییر دهیم تا از استارت‌آپ‌های داخلی حمایت کنیم؛ این موضوع پیش نمی‌رفت تا این‌که اپلیکشین‌های داخلی را حذف کردند و این همدلی ایجاد شد و به زودی نتیجه کار را اعلام می‌کنیم.
دو فاکتور امنیت و استقلال مورد نیاز است
پیش از این هم امیر ناظمی – معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – با اشاره به تصمیم برای ایجاد سیستم عامل بومی موبایل، اظهار کرده بود: یک درصد از نیازمندی‌های ما به سیستم عاملی نیاز دارد که نسبت به دو فاکتور امنیت و استقلال آن مطمئن باشیم؛ این‌که نفوذی به آن نباشد و تصمیم دیگری بر آن تأثیر نگذارد. سیستم عامل بومی یعنی سیستم عاملی که پاسخگوی نیاز بومی بوده و برای نیازهای ما شخصی‌سازی شده باشد؛ درواقع قرار نیست به نیاز همه پاسخ دهد، بلکه برای یک سری نیازمندی‌های خاص است.
وی با بیان این‌که قرار نیست دولت این سیستم عامل را بنویسد، گفته بود: این سیستم عامل آماده شده و می‌تواند روی گوشی‌هایی که در ایران تولید میشود، قرار گیرد و با بعضی برندهای خارجی هم مذاکراتی انجام شده است؛ اما در کل، به معنای اجبار برای آن‌ها نیست و قرار نیست جایگزین همه سیستم‌های عامل شود. اگر زمانی شهروندی ترجیح داد و دوست نداشت با این سیستم‌های عامل کار کند چون برایش محدودیت ایجاد کرده، این امکان برایش وجود خواهد داشت.
در هر حال باید دید سیستم عاملی که عزم برای ایجاد آن به دنبال حذف اپلیکیشن‌های داخلی جزم شده تا چه اندازه می‌تواند نیاز کاربران را حل کند، نیازی که بیش از همه چیز، باید حائز دو فاکتور امنیت و استقلال باشد و از طرفی کارآمدی آن باید به اندازه‌ای باشد که با قرار گرفتن روی گوشی‌های داخلی، بتواند به خوبی مورد استفاده قرار گیرد.