خسارت ناشی از خاموشی سراسری سیستم جی‌پی‌اس در جهان چقدر خواهد بود؟
شاید باور کردنش سخت باشد ولی کارشناسان می‌گویند قطعی سراسری یک سیستم خدماتی نوظهور نظیر GPS، هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد دلار در هر روز به اقتصاد جهان تحمیل خواهد کرد.
ایده‌ی سیستم موقعیت‌یابی جهانی یا به‌اختصار GPS از سال ۱۹۹۵ به‌صورت عملیاتی درآمد و از آن زمان به‌شکل وسیعی در ایالات متحده و سایر نقاط جهان توسعه یافت. مفهوم موقعیت‌یابی براساس اطلاعات ماهواره‌ای به‌اندازه‌ای مفید و کارآمد بود که طولی نکشید سایر قدرت‌های جهانی شامل چین، روسیه، اتحادیه‌ی اروپا، هند و ژاپن نیز شروع به راه‌اندازی سیستم‌های جهانی و محلی مختص‌به خود را کردند.
به‌تازگی مطالعه‌ی جامعی باهدف برآورد ارزش واقعی فناوری جی‌پی‌اس در اقتصاد آمریکا انجام شده است و این موضوع جذاب بررسی شده که عواقب احتمالی بروز یک خاموشی ۳۰ روزه‌ی در این فناوری چه خواهد بود (صرف‌نظر از اینکه علت آن یک رویداد جوی-فضایی باشد یا یک اقدام خرابکارانه ازسوی یک دولت متخاصم). این مطالعه ازسوی مؤسسه‌ی تحقیقاتی RTI International و با حمایت مالی مؤسسات استاندارد و فناوری دولت ایالات متحده انجام گرفته است.
اثرات اقتصادی
به‌عنوان بخشی از این تحلیل، پژوهشگران با بیش از ۲۰۰ متخصص در ارتباط‌با کاربرد فناوری GPS در حوزه‌ی خدمات گوناگون صحبت کردند. این خدمات بازه‌ی متنوعی را از کشاورزی و حفاری سکوهای نفتی گرفته تا خدمات موقعیت‌یابی برای جابجایی مسافران و حمل کالا شامل می‌شد. همچنین مطالعه‌ی یادشده بررسی بازه‌ی زمانی گسترده‌ای از زمان پیدایش شکل تجاری GPS در سال ۱۹۸۴ تا سال ۲۰۱۷ را پوشش داد.
پژوهشگران دریافتند که حجم منافع اقتصادی ناشی‌از فناوری GPS در طول این بازه‌ی زمانی به عدد خیره‌کننده‌ی ۱.۴ تریلیون دلار می‌رسد. بزرگ‌ترین بخش این درآمدزایی‌ها متعلق به بخش «ارتباطات از راه دور» شامل بهینه‌سازی قابلیت‌اطمینان و بهره‌برداری از پهنای باند در شبکه‌های بی‌سیم بوده که مبلغ آن به ۶۸۵.۹ میلیارد دلار می‌رسد. تله‌ماتیک (افزایش بازدهی، کاهش هزینه و منافع زیست‌محیطی حوزه‌ی ناوبری خودروها) نیز با درآمدزایی ۳۲۵ میلیارد دلاری در رتبه‌ی دوم این فهرست جای می‌گیرد. پس از آن، رتبه‌ی سوم متعلق‌به خدمات مکان‌محور گوشی‌های هوشمند است که توانسته ۲۱۵ میلیارد دلار درآمد ایجاد کند.
۹۰ درصد از منافع اقتصادی فناوری GPS تنها در خلال سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ حاصل شده است
ارزش فناوری GPS برای اقتصاد کشورهایی نظیر ایالات متحده رو به رشد است. براساس این مطالعه، ۹۰ درصد از این منافع اقتصادی در خلال سال‌های پس از ۲۰۱۰ حاصل شده است که تنها ۲۰ درصد از کل بازه‌ی زمانی مطالعاتی را تشکیل می‌دهد. گزارش می‌گوید بخش‌هایی از اقتصاد نیز وجود دارند که هنوز در مراحل ابتدایی درک ارزش این فناوری قرار گرفته‌اند و در حال شناسایی کاربران بالقوه این سرویس در کسب‌وکار خود هستند. همین امر خبر از قابلیت بالای این فناوری برای رشد بیشتر در آینده را می‌دهد.
عواقب قطعی GPS
گزارش پیش‌بینی می‌کند درصورت بروز یک رخداد که منجربه قطع گسترده‌ی این سرویس در جهان شود، هزینه‌های سرانگشتی ناشی‌از آن به یک میلیارد دلار در روز خواهد رسید. حجم این خسارت در ماه‌های آوریل و مه که کشاورزان وابستگی بیشتری به این فناوری برای کشت در مزارع خود دارند، ممکن است به مقادیر بالاتری نیز برسد.
برای برآورد اثرات یک خاموشی در سرویس GPS، سعی شد متغیرهای گوناگونی زیر نظر گرفته شود. یکی از این متغیرها، زمان‌بندی دقت (precision timing) است که نقشی اساسی در عملکرد چندین سرویس بی‌سیم نظیر همگام‌سازی ترافیک میان اپراتورهای شبکه، جابجایی سرویس میان ایستگاه‌ها و مدیریت پرداخت دارد. به‌علاوه، مقادیر بالاتری از زمان‌بندی دقت، امکان دستیابی به پهنای باند بالاتر و درنتیجه پوشش تعداد دستگاه‌های بیشتر را نیز فراهم خواهد کرد. برای مثال، استفاده از فناوری 4G LTE بدون کمک GPS امری غیرممکن بود.
درصورت بروز یک قطعی سراسری، اثرات این اتفاق در دو روز اول بسیار اندک خواهد بود؛ اما بعد از آن، کیفیت شبکه‌ی بی‌سیم به‌صورت محسوسی افت خواهد کرد. گزارش می‌گوید پس از ۳۰ روز، عملکرد این سیستم به مقداری بین ۰ تا ۶۰ درصد سطح عملکرد عادی آن خواهد رسید. بااین‌حال، خطوط تلفن ثابت تغییر چندانی به خود نخواهند دید.
مطالعه اخیر، رشد ارزش اقتصادی فناوری GPS را به‌خوبی نشان می‌دهد
در متن این مطالعه آمده است: فناوری GPS طی برهه‌ی زمانی مهمی در بخش ارتباطات ظاهر شد و نقش مهمی در دیجیتال‌سازی زیرساخت‌های ارتباطی و پیشرفت فناوری بی‌سیم داشت. فناوری بی‌سیم ضمن تکامل خود، وابستگی بیشتری به زمان‌بندی دقت پیدا خواهد کرد و این به‌معنای وابستگی بیشتر به GPS خواهد بود. چندین و چند جریان فناوری از خودروهای خودران گرفته تا اینترنت اشیا در سال‌های آینده مرزهای فناوری بی‌سیم را به‌کلی جابه‌جا خواهند کرد.
این مطالعه لزوم مطالبه‌ی عمومی برای افزایش امنیت سیستم GPS را نشان می‌دهد. هم‌اکنون نیروی هوایی ایالات متحده مسئول به‌روزرسانی ناوگان جدید تجهیزات ماهواره‌ای GPS III در این کشور است.
گفتنی است اولین سری از این ماهواره‌ها با دقت سه برابری نسبت‌به نسل قبل و قابلیت ضدپارازیت توسط موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس (SpaceX) در دسامبر سال ۲۰۱۸ وارد مدار شد.