اقتصاد دیجیتال در پیچ و خم الزامات زیرساختی و قانونی
گسترش روز افزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و دیجیتالی شدن امور، حوزه های مختلف از جمله فعالیت های اقتصادی و ماهیت آن را دستخوش تغییر و تحولات اساسی کرده است، به طوری که همگام نشدن با این تغییرات پر شتاب می تواند چالش هایی را در بهره گیری از ظرفیت های جدید ایجاد کند و منفعت بردن از مزایای فناوری های نوین را به تاخیر اندازد.
اقتصاد دیجیتال را می‌توان انجام فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی بر بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات تعریف کرد، در این شیوه توسعه زیر ساخت‌های ارتباطی بستری فراهم می آرود که در آن افراد و سازمان‌ها از طریق یک شبکه سازی دیجیتالی گسترده، برای انجام فعالیت‌های اقتصادی به تعامل و ارتباط با یکدیگر می‌پردازند.
اقتصاد دیجیتال به صورت بنیادین شیوه تولید، بازاریابی و ارائه خدمات را تغییر داده و فرآیند انجام امور در این بخش‌هارا با تکیه بر دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات بهبود بخشیده و مدل‌های جدیدی از کسب و کار را در حوزه‌های مختلف به ارمغان آورده است.
تجربه کشورهای مختلف موید این است که بنگاههای اقتصادی به حرکت به سمت اقتصاد دیجیتال و بهره گیری از ظرفیت‌های بالای آن تمایل دارند و وظیفه دولت‌ها در این زمینه، فراهم ساختن بسترها و مساعد کردن فضای کسب و کار مبتنی بر اقتصاد دیجیتال است.
اقتصاد دیجیتال نیازمند تعریف قانونی است
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان به رشد روز افزون در حوزه آتی در دنیا و به تبع آن در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: این موضوع در استان زنجان به واسطه رشد نیروی انسانی بالنده و کارآمد در این زمینه و وجود زیر ساخت‌های مناسب در حوزه برق، آی تی و الکترونیک، رو به افزایش است.
فرامرز نیک سرشت ادامه می‌دهد: با توجه به برخی از محدودیت‌های قانونی و تعریف قانونمند فعالیت‌های اقتصاد دیجیتال برخی از معذوریت‌ها در این حوزه همچنان وجود دارد که امیدواریم در مراجع و مبادی اولیه پی گیری شده و موانع قانونی در این حوزه برداشته شود.
وی معتقد است: به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیت هخای موجود اگر در حوزه اقتصاد دیجیتال حرکت کنیم، سرعت ما بیش از سرعت کشورهایی خواهد بود که اقتصاد دیجیتال را تجربه کردند.
نیک سرشت با بیان اینکه اقتصاد دیجیتال یک واقعیت است و نباید از آن غافل شویم، خاطر نشان می‌کند: اکنون اقتصاد دیجیتال بخش عمده‌ای از حوزه اقتصاد و فعالیت‌های اقتصادی را در برگرفته است و ناگزیر از همراهی در این حوزه هستیم.
تحقق اقتصاد دیجیتال در گرو تأمین زیرساخت‌ها
رئیس پارک علم و فناوری استان زنجان هم می‌گوید: امروز فرایند دیجیتالی شدن امور جایگاه ویژه ای در همه ارکان جامعه به خودش اختصاص داده است، به عنوان مثال شرکت اوبر که بیش از ۹ سال از راه اندازی آن نمی‌گذرد، ارزش اقتصادی اش به عنوان یک اقتصاد دیجیتال برابر جنرال الکتریک ۱۰۹ ساله است.
داود مرادخانی می‌افزاید: دیجیتالی کردن و هوشمند کردن یک صنعت و یا هر بخش دیگر، امکان گسترده‌ای را برای اندازه گیری و کنترل در اختیار ما می‌گذارد و این توانمندی دیجیتالی کردن امور البته نیازمند فراهم کردن زیرساخت‌ها است.
وی ادامه می‌دهد: به طور مثال ما زمانی می‌توانیم یک عمل جراحی درستی را انجام دهیم که اتاق عمل آماده داشته باشیم، ممکن است پزشک توانمند باشد ولی این پزشک نمی‌تواند بدون امکانات عمل جراحی انجام دهد؛ در داستان دیجیتالی و هوشمند کردن اقتصاد هم همین گونه است که پیش نیازش فراهم کردن زیر ساخت‌ها است برای مثال وجود دیتا سنتر، شبکه فیبر نوری، تأسیس شرکت‌های هوشمند از جمله ارکان پیش نیاز تحقق اقتتصاد دیجیتالی است.
دکتر مرادخانی معتقد است: ما در این زمینه به یک تحول اساسی نیاز داریم، و اگر این کار را انجام ندهیم از دنیا عقب می‌مانیم.
وی خاطرنشان می‌کند: اکنون بالغ بر ۴۰ درصد فناوری‌ها و در مجموع اقتصاد دنیا به نوعی با حوزه فناوری اطلاعات و دیجیتال مرتبط است از همین رو ما نیاز داریم برای این موضوع وقت بگذاریم چرا که اقتصاد دیجیتال اکنون به مثابه یک گردابی است که دارد همه چیز را به داخل خودش می‌کشد.
رئیس پارک علم و فناوری استان زنجان با بیان اینکه اقتصاد دانش بنیان بخش مهمی از اقتتصاد دیجیتال است، تصریح می‌کند: تنها راه مختوم و محتوم ما در توسعه و رشد اقتتصادی در کشور، توجه به اقتصاد فناورانه و دانش بنیان است.
اقتصاد دیجیتال زمینه ساز تحقق رقابت کامل در بازار
یک کارشناس و پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات نیز با بابیان اینکه علم اقتصاد با تخصیص کارآمد منابع مرتبط است، می‌گوید: مفهوم "رقابت کامل" به بازاری اشاره دارد که در آن هیچ خریدار یا فروشنده‌ای نمی‌تواند بر بازار تاثیر گذار باشد، به عبارت دیگر فقط نیروهای عرضه و تقاضا، قیمت و خروجی کالاها و خدمات را تعیین می‌کنند.
حامد سرایی با بیان اینکه امروزه اینترنت بستری را برای نزدیک کردن بازارها به رقابت کامل فراهم کرده است، می‌افزاید: در اقتصاد دیجیتال هر دو جنبه عرضه و تقاضا مورد توجه است، در طرف تقاضا اینترنت می‌تواند به عنوان ابزار دسترسی به اطلاعات برای سازمان‌ها و محصولات و خدماتی که آنها می‌فروشند مورد استفاده قرار گیرد، در طرف عرضه نیز، اینترنت به عنوان ابزار بازاریابی، تبلیغ و فروش محصولات و خدمات کارکرد بالا و گسترده‌ای دارد.
وی ادامه می‌دهد: در بازارهای اینترنتی به دلیل واسطه زدایی امکان ارتباط مستقیم میان تامین و یا تولید کننده با مصرف کننده فراهم میشود که این امر موجب کاهش قیمت و افزایش سود تمام شده برای شرکت‌ها نیز است.
این کارشناس و پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات به مفهوم "اقتصاد اطلاعات" اشاره می‌کند و می‌گوید: "اقتصاد اطلاعات" متفاوت از اقتصاد محصولات فیزیکی است، جایی که اقتصاد سنتی با کمیابی منابع مواجه میشود، اینترنت دارای مزیت " وفور اطلاعات" است.
وی تصریح می‌کند: آنچه در اقتصاد اطلاعات موجب تولید ثروت میشود، عمق و جزئیات اطلاعاتی است که می‌تواند میان طرفین در بازار مبادله شود.
تجربه کسب و کارهای نو و ورود بازیگران جدید در حوزه فعالیت‌های اقتصادی در کشور که فعالیتشان مبتنی بر فناوری اطلاعات است، حاکی از آن است که بدون اندیشیدن به تمهیدات لازم و مناسب ساختن محیط در این حوزه، این کسب و کارهای جدید با مشکلات و چالش‌های مختلفی مواجه خواهند شد.