چرا اینتل توسعه تراشه 5G را متوقف کرد؟
اینتل چندی پیش و پس از خبر همکاری اپل و کوالکام پروژه‌ی مودم‌های 5G را متوقف کرد، اما این تصمیم از ماه‌ها قبل گرفته شده بود.
اینتل در جریان دعواهای حقوقی اپل و کوالکام به همکار اصلی کوپرتینویی‌ها در بخش تراشه تبدیل شد؛ دعواهای حقوقی که ماه‌ها به طول انجامیدند و حل شدن آن‌ها، مجددا روی غول صنعت تراشه تأثیر گذاشت. مشکلات حقوقی اپل و کوالکام چند ماه پیش حل شد و دو شرکت به توافقی برای ادامه‌ی همکاری در صنعت تراشه دست پیدا کردند. در کمتر از چند روز پس از اعلام خبر همکاری، اینتل از توقف برنامه‌ی توسعه‌ی تراشه‌های 5G خبر داد. بسیاری از کاربران و کارشناسان تصور کردند که تصمیم مذکور، به‌خاطر خارج شدن اپل از همکاری تراشه‌ای با اینتل بوده است.
بررسی‌های عمیق‌تر روی تصمیم اینتل برای توقف برنامه‌ی توسعه‌ی مودم‌های 5G نشان می‌دهد که آن‌ها از ماه‌ها پیش از توافق اپل و کوالکام، قصد چنین اقدامی داشته‌اند. برنامه‌های آن‌ها به‌نوعی متمرکز بر بخش فروش مودم بوده است و با وجود اخباری که اخیرا پیرامون شروع مجدد فعالیت‌های این بخش می‌شنویم، تصمیم اینتل برای خروج از بازار مودم، جدی به نظر می‌رسد. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی شرکت در بخش تراشه‌های مودم و دلیل تصمیم آن‌ها مبنی بر خروج از بازار می‌پردازیم.
با نگاهی به سابقه‌ی اینتل در بازار تراشه‌های مودم، متوجه چالش‌های متعدد آن‌ها در سال‌های گذشته می‌شویم. درواقع تلاش‌های این شرکت در توسعه‌ی مودم از همان ابتدا با بحران‌های جدی روبه‌رو بود. آن‌ها چهار بخش کامل توسعه‌ی مودم‌های سلولی را خریداری کردند که تیم‌های Infineon، Via Telecom و Motorola از مهم‌ترین نام‌های فهرست مذکور محسوب می‌شوند. خریدها یکی پس از دیگری برای رفع کمبودهای شرکت در توسعه‌ی مودم انجام می‌شدند، اما هیچ شانسی برای پیشرفت مشاهده نمی‌شد. درواقع هر کارشناسی از همان روزهای ابتدایی پیش‌بینی می‌کرد که اینتل آینده‌ی روشنی در بخش مودم نخواهد داشت.
داستان اینتل و تراشه‌های مودمی با گوشی موتورولا به‌نام Razr I شروع میشود که یکی از بهترین نمونه‌های 3G در زمان خود بود. موتورولا تصمیم داشت تا این گوشی را با قابلیت اتصال به شبکه‌ی 4G راهی بازار کند، اما اینتل بیش از ۱۸ ماه در ارائه‌ی فناوری مذکور تأخیر کرد. درواقع زمانی‌که تراشه‌های 4G آن‌ها آماده شد، قرارداد با موتورولا به پایان رسیده بود. به‌هرحال موتورولا سرنوشتی داشت که همه از آن اطلاع داریم و توضیحات بیشتر، از حوصله‌ی مقاله‌ی حاضر خارج است. درنهایت مسئله‌ی مهم در داستان موتورولا و اینتل، پول است.
قرارداد اینتل و موتورولا ارزش ۳۵۰ میلیون دلاری داشت. اینتل با قرارداد مذکور می‌توانست ورودی سریع به بازار موبایل داشته باشد و یک محصول عالی هم ورود آینده‌دار آن‌ها را تضمین می‌کرد. به‌هرحال برنامه‌های غول پردازنده با یکی از نام‌های مهم آن سال‌های صنعت تلفن همراه، نیاز به فعالیت‌های بیشتر در بخش‌های دیگر هم داشت که محقق نشد. درواقع اینتل با وجود پرداخت هزینه‌ی بالا به موتورولا، نتوانست سهم خودش از قرارداد را به‌خوبی ایفا کند و قطعات مورد نیاز برای گوشی، آماده نشدند.
تاریخچه‌ی اینتل در تراشه‌های مودم مملو از شکست‌های متعدد است
ناتوانی اینتل در تأمین قطعات گوشی پرچم‌دار موتورولا باعث شد تا محصول در برخی بازارها با تراشه‌های اینتل و اتصال 3G عرضه شود و در برخی دیگر، با استفاده از تراشه‌های مبتنی بر ARM، نمونه‌ی 4G ارائه شد. اخبار پیرامون Razr I ادعا می‌کنند که حدود ۴۰ هزار دستگاه از این گوشی به بازار عرضه شد که با توجه به ارقام گفته شده و سرمایه‌گذاری یک سوم میلیارد دلاری اینتل و اینکه در نهایت ۴۰ هزار عدد از این گوشی بیشتر فروش نرفته است، هر محصول حدود ۸ هزار دلار برای شرکت‌های درگیر هزینه داشت. درواقع ناتوانی اینتل در تأمین قطعات، باعث عرضه‌ی گوشی هوشمندی با هزینه‌های ۸ هزار دلاری به بازار عرضه شد که درنهایت موفق هم نبود.
اینتل در تلاشی دیگر برای ورود جدی به بازار موبایل، قراردادی ۱۲۵ میلیونی هم با لنوو امضا کرد که موفقیت آن‌چنانی نداشت. در کنار این موارد، قراردادهای متعدد دیگری هم دیده می‌شوند که هزینه‌های غول پردازنده برای فعالیت در دنیای موبایل را به نیم میلیارد دلار نزدیک می‌کنند. به‌هرحال تلاش‌های میلیون‌دلاری اینتل نتیجهای به‌جز چند محصول ناموفق نداشت و همکاری‌ها اکثرا به شکست انجامیدند. درواقع هیچ شرکتی تمایل نداشت تا گوشی موبایلی مبتنی بر فناوری‌های اینتل تولید کند چون در بخش تراشه‌های مودم با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌شد. البته محصولات اینتل در بخش پردازنده‌های مرکزی برتری قابل‌توجهی داشتند، اما همان عقب‌ماندگی تراشه‌های مودم، این برتری را بی‌اهمیت می‌کرد.
پس از چند شکست بزرگ در حوزه‌ی گوشی‌های موبایل، غول پردازنده تصمیم به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های صنعت تراشه گرفت. شرکت‌هایی همچون Rockchip و Spreadtrum در برنامه‌های توسعه‌‌ای اینتل قرار داشتند که باز هم نتیجهای به‌جز شکست‌های مالی در پی آن‌ها نبود. درنهایت آن سرمایه‌گذاری‌ها هم به فاجعه‌ای برای اینتل بدل شدند.
علاوه‌بر نمونه‌های بالا، شکست‌های متعدد دیگری هم در مسیر تراشه‌های مودم اینتل رخ داد. با وجود تنوع برنامه‌ها و شکست‌ها، مشکل اصلی یکسان و پابرجا بود. اینتل به تولیدکننده‌های موبایل قول قطعاتی با ویژگی‌های فنی مشخص را می‌داد. آن‌ها نیز محصولات خود را طبق قول اینتل طراحی می‌کردند. سپس قطعات مورد نظر در زمان موعود یا با مشخصات مذکور عرضه نمی‌شدند و محصول نهایی یا با قیمتی بیش از برنامه‌ریزی‌های اولیه یا دیرتر از زمان مورد نظر به بازار می‌رسید. درنهایت هیچ‌یک از پروژه‌ها موفق نمی‌شد.
آیفون ۷ یکی از نمونه‌های بارز شکست اینتل بود
داستان بالا، کلید اصلی شکست‌های اینتل در برنامه‌ی تراشه‌های مودم بود. با نگاهی به گذشته می‌بینیم که شرکت هیچ‌گاه مودمی کارآمد را به بازار عرضه نکرد. نمونه‌ی آشکار شکست اینتل، گوشی آیفون ۷ بود که در دو نسخه‌ی اینتل و کوالکام عرضه شد. مشخصات محصول اپل، اتصال یک گیگابیتی LTE را ادعا می‌کردند، اما در عمل، اتصل ۶۰۰ مگابیت بر ثانیه در آیفون دیده می‌شد.
مودم‌های ۶۰۰ مگابیتی کوالکام که در آیفون استفاده شده بودند، در گوشی‌های اندرویدی اتصال یک گیگابیتی ارائه می‌کردند. مودم اینتل حداکثری اتصال ۶۰۰ مگابیت بر ثانیه داشت و هیچ محصول دیگری از آن تراشه استفاده نمی‌کرد. درنتیجه امکان مقایسه‌ی تراشه‌ی اینتل در گوشی‌های دیگر وجود نداشت. درنهایت نتیجه می‌گیریم که اپل برای هماهنگ کردن نسخه‌ی کوالکام با نسخه‌ی اینتل، مجبور به کاهش قابلیت‌های اولی شد. نکته‌ی بدتر در قطعات اینتل این بود که با وجود ادعای سرعت ۶۰۰ مگابیتی، عملکرد نهایی ۳۰ درصد کمتر بود. به‌علاوه مودم‌های اینتل، مصرف انرژی بیشتری هم داشتند.
با محاسبات ساده‌ای پیرامون تراشه‌های مودم اینتل در آیفون 7، متوجه بازدهی پایین آن‌ها نسبت به نمونه‌های مجهز به مودم کوالکام می‌شویم. تراشه‌های اینتل سرعت ۳۰ درصد پایین‌تر و مصرف انرژی ۳۰ درصد بیشتر داشتند که بازدهی نهایی را حدود ۵۰ درصد کاهش می‌داد. درنهایت نه‌تنها مشتریان آیفون با تراشه‌ی اینتل تجربه‌کاربری ضعیف‌تری دریافت می‌کردند، بلکه مصرف باتری دستگاه‌های آن‌ها نیز بیشتر بود.
مشکل تراشه‌های اینتل در گوشی‌های اپل، اپراتورهای موبایل را نیز کلافه می‌کرد. آن‌ها باید هزینه‌های بیشتری برای پشتیبانی از اتصال گوشی‌های مذکور متحمل می‌شدند و به‌همین دلیل از مودم‌های اینتل متنفر بودند. گوشی‌های آیفون سهم قابل‌توجهی از بازار اپراتورها را اشغال می‌کنند و بازدهی پایین‌تر نمونه‌های مجهز به تراشه‌ی اینتل، به‌معنای افزایش هزینه به‌مقدار قابل‌توجهی بود. چالش‌های دیگری هم در این بخش وجود داشتند که به‌مرور موجب دوری شرکت‌ها از اینتل می‌شدند.
اپل از عملکرد ضعیف مودم‌های اینتل مطلع بود، اما باز هم آن‌ها را در محصولات خود به کار می‌برد. درواقع کوپرتینویی‌ها در آن زمان همه‌ی تلاش خود را به کار می‌گرفتند تا نقش کوالکام را در محصولات خود کاهش دهند. کمک آن‌ها به اینتل حتی به قیمت کاهش کیفیت گوشی‌های هوشمند بود، اما با جدیت دنبال می‌شد. درنهایت با وجود اینکه تراشه‌های اینتل هزینه‌ی بالایی برای اپل به‌همراه نداشتند، برنامه‌ی وفاداری به آن‌ها، خسارت‌های قابل‌توجهی را برای تولیدکننده‌ی آیفون ایجاد کرد.
تلاش نافرجام 5G
برنامه‌ی اینتل برای ورود به رقابت 5G شکست بزرگ دیگری برای آن‌ها به‌همراه داشت. شرکت در سال ۲۰۱۷ ادعا کرد که اولین تراشه‌ی 5G خود را تولید کرده است. آن‌ها نمونه‌ای ساختگی از یک تراشه‌ی 5G را به نمایش گذاشتند تا ادعای خود را تقویت کنند. امروز به نگاهی اولیه به ادعای اینتل متوجه ساختگی بودن آن می‌شویم؛ اما در آن سال‌ها ژورنالیست‌های متعددی طرح غول پردازنده را پذیرفتند و گزارش‌های گوناگونی هم پیرامون آن منتشر کردند. به‌هرحال اینتل هیچ‌گاه نتوانست تراشه‌ی 5G خود موسوم به XMM 8060 را به بازار عرضه کند. منابع آگاه می‌گویند اپل به‌خاطر مشکلات عملکردی تراشه‌ی مذکور، تمایلی به خریدش نداشت.
شکست بزرگ اینتل در رونمایی از اولین تراشه‌ی 5G با تلاش‌هایی رسانه‌ای به‌سمت پیروزی هدایت شد. شرکت ادعا کرد که طراحی نسل بعدی تراشه تحت عنوان XMM 8160 جلوتر از برنامه‌ی زمان‌بندی پیش می‌رود و تا پایان سال ۲۰۱۹ عرضه خواهد شد. در ادعای جدید هم از تصویری استفاده شد که به گواه بسیاری از رسانه‌ها، مجددا نمایشی ساختگی از تراشه بود.
شاید حتی بتوان اینتل را دلیل توافق مجدد اپل و کوالکام دانست
تراشه‌ی جدید مورد نظر اینتل در صنعت 5G باز هم موفق نبود و اپل از پیاده‌سازی آن در اینتل واهمه داشت. اینتل اصرار داشت که تصاویر منتشرشده واقعی هستند و تراشه‌ی سالم و کاربردی هم تا پایان ۲۰۱۹ آماده خواهد بود. امروز که نگاهی به ادعاهای گذشته و سرنوشت اینتل در بازار تراشه می‌پردازیم، متوجه نادرست بودن ادعای آن‌ها می‌شویم. درواقع تلاش‌های اینتل به‌قدری اشتباه پیش رفت که شاید بتوان آن را دلیلی برای همکاری مجدد اپل با کوالکام دانست.
درنهایت یادآور می‌شویم که اینتل کمی پس از اعلام خبر همکاری مجدد اپل و کوالکام، توقف فعالیت‌های تراشه‌های مودمی را رسانه‌ای کرد. با وجود اینکه کاربران و کارشناسان نگران خبر منتشرشده و پیامدهای آن بودند، غول دنیای پردازنده از ماه‌ها قبل برای چنین تصمیمی برنامه‌ریزی کرده بود. اولین زمزمه‌ها از تعطیلی بخش مودم در فصل پایانی ۲۰۱۸ به گوش رسید. در‌این‌میان برخی ادعا می‌کنند که با ورود باب سوان، مدیرعامل جدید اینتل، تصمیم تعطیلی بخش مودم مطرح شد؛ اما برخی دیگر تصمیم مذکور را مربوط‌به مدت‌ها پیش از ورود سوان می‌دانند.
اینتل امروز نامی معتبر در صنعت تراشه‌های مودم نیست. آن‌ها با وجود سابقه‌ی بسیار طولانی مدت در حوزه‌های متنوع پردازنده، در صنعت موبایل حرف زیادی برای گفتن ندارند. به‌هرحال تلاش‌های شرکت برای بازگشت به اوج باز هم ادامه دارد و حتی زمزمه‌هایی از بازگشایی مجدد زیرمجموعه‌ی مودم به گوش می‌رسد. درنهایت باید منتظر اخبار رسمی از سوی اینتل باشیم تا شاید بتوانیم آن‌ها را به‌عنوان فعالی جدی در صنعت پردازنده‌های موبایلی مدنظر قرار دهیم.