یک نماینده مجلس: فضای مجازی پادگان نیست که مردم را به خط کنیم و بگوییم از فلان سرویس استفاده کنند و از فلان سرویس استفاده نکنند
نمایندگان مجلس در گفت و گو با «ایران» به سخن دبیر شورای عالی فضای مجازی واکنش نشان دادند
با تحکم نمی توان فضای مجازی را کنترل کرد
روز یکشنبه (23 تیرماه) یکی از سایت‌های خبری از قول ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی نوشت: «اکنون برای پیداکردن اطلاعات از گوگل استفاده می‌کنیم که این درست نیست. نباید از گوگل امریکایی استفاده کرد. موتور جست‌و‌جو و پیام رسان‌ها باید ملی باشند. مردم باید از پیام‌رسان‌ها و موتور‌های جست‌و‌جوی امریکایی خارج شوند.» در پی رسانهای شدن این خبر، روزنامه ایران به سراغ نمایندگان و کارشناسان حوزه فاوا رفت تا نظر آنها را در این خصوص جویا شود.
تحکم و نتیجه عکس
«نمی‌توان در بالادست نشست و از کاربران خواست تا از فلان سرویس و جست‌و‌جوگر استفاده نکنند. فضای مجازی پادگان نیست که مردم را به خط کنیم و بگوییم از فلان سرویس استفاده کنند و از فلان سرویس استفاده نکنند.» عبدالله رضیان عضو کمیسیون صنایع مجلس با بیان مطلب فوق گفت: همه می‌دانیم که هنوز توان راه‌اندازی جست‌و‌جوگر ملی و پیام رسان بومی در رقابت با سایر جست و جوگرها را نداریم و برای اینکه بگوییم دیگران از این فضا استفاده نکنند باید سرویس‌های بومی را که بهتر از سرویس‌های خارجی است رونمایی و به مرور زمان و با تقویت زیرساخت‌های داخلی و مهم‌تر از آن تقویت اعتماد عمومی، کاربران را به استفاده از بسترهای بومی دعوت کنیم.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: امروزه نمی‌توان با حالت تحکم و دستوری اعلام کرد که از سرویس و پیام رسان های خارجی استفاده نکنند چون همیشه منع کردن‌ها نتیجه عکس داده است.
حمیده زرآبادی دیگر عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز به «ایران» گفت: منع کردن استفاده از سرویس‌های خارجی نه تنها هیچ مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه در مردم برای استفاده از سرویس‌های بومی رغبتی ایجاد نمی‌کند و در نهایت اگر این سرویس‌ها مسدود و محدود شوند، کاربران به سمت استفاده از فیلترشکن‌ها روی می‌آورند تا از سرویس‌هایی که فیلتر شده‌اند استفاده کنند.
زرآبادی افزود: اگر از کاربران بخواهیم از گوگل استفاده نکنند دقیقاً همان اتفاقی که با فیلتر تلگرام رخ داد، اتفاق خواهد افتاد. به عبارتی بعد از فیلتر تلگرام کاربران به مدت محدودی از این شبکه اجتماعی استفاده نکردند و لی دوباره همگی با فیلترشکن‌ها به این شبکه اجتماعی رو آوردند و این نشان می‌دهد نمی‌توان دستوری عمل کرد.
عضو کمیته ارتباطات کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: برای اینکه کاربران را به سمت استفاده از سرویس‌های داخلی و بومی ترغیب کنیم باید زیرساخت‌های آن را فراهم کرده و سرویس‌های باکیفیتی ارائه دهیم تا خود به خود کاربران به سمت آنها گرایش پیدا کنند. تجربه نشان داده است تاکنون اجبار نتیجه عکس داده است و ضد تبلیغ محسوب میشود.وی با بیان اینکه ویژگی فضای مجازی این است که کاربران باید از بین سرویس‌های داخلی و خارجی که وجود دارد خود دست به انتخاب بزنند افزود: از آنجایی که سرویس‌های زیادی در دسترس کاربران وجود دارد نمی‌توان با جبر آنها را وادار به انتخاب سرویس خاصی کرد.زرآبادی با اشاره به اینکه حاکمیت باید به گونه‌ای سیاستگذاری کند تا انتخاب‌های کاربران هدایت شوند و در مسیر درست قرار گیرند گفت: اما متأسفانه با این روش‌ها و سخنان نمی‌توان راه به جایی برد و قطعاً حاکمیت با اجبار هدفی را که برای خود تعیین کرده است نخواهد رسید.
طیبه سیاووشی عنایتی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز با ابراز تعجب از سخنان فیروزآبادی به «ایران» گفت: تا آنجایی که فیروزآبادی را می‌شناسم و در جلسات متعدد کمیسیون فرهنگی مجلس شرکت کرده است، چنین عقیده‌ای ندارد. احتمال می‌دهم مصاحبه با ایشان به‌صورت گزینشی انتخاب و منتشر شده است.
سیاووشی افزود: وقتی ما مسأله حمایت از پیام رسانهای داخلی و بومی را در کمیسیون فرهنگی با حضور ایشان بحث می‌کردیم، فیروزآبادی مخالف فیلتر شبکه‌های اجتماعی بود و حتی معتقد بودند که سرویس‌های داخلی مانند پیام رسانهای بومی با حذف شبکه‌های خارجی موفق نبوده و راه به جایی نخواهد برد. وی معتقد بود راه‌اندازی سرویس‌های داخلی و بومی در رقابت با سرویس‌های خارجی هزینه‌های بالایی را می‌طلبد بنابراین آنچه اکنون از قول ایشان مطرح شده است با آنچه من پیش تر از ایشان شنیده‌ام در تضاد است از این‌رو تا مطمئن نشوم که ایشان چنین حرفهایی را زده‌اند نمی‌توانم اظهار نظر کنم.
فرهنگسازی جایگزین احکام دستوری
«نمی‌توان با تحکم کاربران را به استفاده نکردن از سرویس‌های خارجی مانند گوگل و شبکه‌های اجتماعی خارجی مجبور کرد. حاکمیت زمانی می‌تواند کاربران را به استفاده از سرویس‌های داخلی ترغیب کند که ابتدا سرویس‌های بومی باکیفیت ارائه دهد و سپس از طریق نهادها بخصوص صدا و سیما گفتمان ایجاد کرده و فرهنگسازی کند.»
محمدجواد مطهری شریف کارشناس حوزه فناوری با بیان مطلب فوق گفت: وقتی این دو کار را انجام نمی‌دهیم نمی‌توان کاربران را وادار کرد که سرویس‌های خوب و باکیفیت خارجی را رها کرده و از محصولات باکیفیت پایین داخلی استفاده کنند.این کارشناس فناوری اطلاعات در ادامه گفت: وقتی حاکمیت و تمام دستگاه‌های مرتبط بموقع و بجا از راه‌اندازی جست‌و‌جوگر ملی و پیام رسان بومی به‌صورت مالی، فنی و گفتمانی (مانند تبلیغ و فرهنگسازی در صداوسیما) حمایت نکرده‌اند و سرویس‌های خوبی در این زمینه راه‌اندازی نشده است، حال دیگر نمی‌توان کاربران را به استفاده از سرویس‌های داخلی که قابل رقابت با خارجی‌ها نیست، مجبور کرد. وی انداختن توپ بومی‌سازی سرویس‌های داخلی به زمین وزارت ارتباطات را نیز نادرست اعلام کرد و گفت: این کار ملی وظیفه وزارت ارتباطات نیست و به معاونت فناوری ریاست جمهوری و تمام دستگاه‌ها مربوط است. بومی‌سازی از عهده یک دستگاه بر نمی‌آید و با دستور هم نمی توان مردم را واردار کرد از یک سرویس داخلی استفاده کنند. واقعاً دیگر دستگاه‌ها مانند صدا و سیما، وزارت ارشاد، آموزش و پرورش و… در زمینه حمایت از راه‌اندازی سرویس‌های داخلی چه کاری انجام داده‌اند. البته باید گفت آنها اصلاً وظایفی در این زمینه برای خود قائل نیستند. از سوی دیگر نباید به صرف وجود اختلافات شخصی، از دستگاهی که وظیفه‌اش کار دیگری است به این صورت و شیوه انتقاد کرد.
گفتنی است در لحظات پایانی نوشتن این گزارش روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی در خصوص اخباری که از قول ابوالحسن فیروز آبادی مبنی بر اینکه مردم نباید از گوگل استفاده کنند، تکذیبیه‌ای را منتشر کرد.
در این تکذیبیه آمده است: «با توجه به انتشار خبری به نقل از دبیرشورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور با عنوان(مردم نباید از گوگل استفاده کنند) ابوالحسن فیروزآبادی در این گفت‌و‌گو صرفاً تأکید کردند که (شبکه ملی اطلاعات در الزامات باید استقلال داشته باشد برای همین الزام کرده اند که خدمات پایه ملی باشد مثلاً الان برای پیدا کردن اطلاعات از گوگل استفاده می‌کنیم که این درست نیست.)
اجبار خلاف حقوق شهروندی
محمد کاظمی عضو کمیسیون قضایی با ابراز تعجب از اظهار نظر فیروزآبادی به «ایران» گفت: مطمئن هستید که فیروزآبادی چنین مطلبی را گفته است. احتمالاً ایشان با توجه به اینکه تهدیدات را بهتر از کاربران می‌شناسند به کاربران توصیه کرده‌اند که به جای سرویس‌های خارجی مانند گوگل از سرویس‌های داخلی استفاده کنند.
کاظمی افزود: اگر واقعاً ایشان اجبار و تحکم را در استفاده نکردن از سرویس‌های خارجی مانند گوگل و شبکه‌های اجتماعی خارجی را بیان کرده است، باید گفت از نظر حقوق شهروندی، نمی‌توانند چنین حکمی ارائه دهند، چرا که همان‌طور که در قانون اساسی و حقوق شهروندی آمده است محدود کردن حقوق شهروندان نیاز به قانون دارد.